Geçen hafta ANSİAD; mutat üye ziyaretleri doğrultusunda, Cantek firmasını ziyaret etti. Firma kurucusu Can Hakan Karaca çok sevdiğim ve taktir ettiğim bir dostum olduğu için bu ziyarete ben de katıldım. Bu vesile ile yanan fabrikası yerine yeni yapılan fabrikayı da görmüş olacaktım. Mimar olarak ilk olarak şunu söylemek isterim ki, bu mükemmellikte bir yapı çok nadiren bulunur.
Bu yazımda sizlere; beni çok etkileyeni “Forminova” dan bahsetmek istiyorum. Bu Cantek’ in son faaliyetlerinden birisi. Dünya bunu “Vertigal farming” olarak adlandırmış. Yani “topraksız dikey tarım” anlamına geliyor. Maksat; yaratılan ortamda, topraktan, coğrafi özellikten, iklimden, hastalıklardan, hava şartlarından, işçiden bağımsız gıda üretmektir. Bu bağımsızlıkları sağlayınca fabrikayı istediğiniz yere kurabildiğiniz için, nakliye problemi de ortadan kalkıyor. Artık domatesi Antalya’dan İstanbul’a göndermeyeceksiniz yerinde yapacaksınız. Bunun getireceği tasarrufu tahmin edebiliyor musunuz?
Fabrikanın girişinde “Dünyayı değiştireceğiz” diye bir slogan var. Bence onlar dünyayı değiştirmiyorlar “doğayı yaratıyorlar”. Bu bana biraz Tanrıyı tarif etmek gibi geliyor. 9. Asırda Hallac-ı Mansur “Ene-l Hak” diyerek aynı şeyi yapmamış mıydı? 17. Asırda Spinoza şöyle demiyor mu? “Evren ve evrende var olan tüm şeyler Tanrı’dır”. Panteizmde doğa bir bütündür ve Tanrının ta kendisidir.
Bence de Tanrı madde, enerji ve ilahi bir programın bileşiminden oluşuyor. Bu programda bildiğimiz bilmediğimiz tüm doğa kanunları var. Belki, bilinmeyenler daha da çok. Örneğin, İnsanoğlu; ortamını yarattı ama binlerce küçücük tohumdan yine nasıl binlerce değişik bitki çıktığını henüz keşfedemedi.
Türkiye’de eğitim çökerken, laiklik yerlerde sürünürken, laf nereden nereye geldi. Hakan’ı kutluyor başarılarının devamını diliyorum.