DUAYEN

Yenilenebilir Enerji

Y. Mimar ERCAN EVREN

Konutlarda yenilenebilir enerji deyince ilk aklımıza gelen “güneş enerjisi” oluyor.

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’ nın yayımladığı bildiri şöyle: 1 Ocak 2025 tarihinden itibaren bu uygulama 2 bin metre üzerinde tüm binalarda yaygınlaştırılması ve kullanılan enerjinin en az %10’nun yenilenebilir enerji kaynaklarından sağlanması zorunluluğu getirildi…2053 ten itibaren tüm binaların kendi enerjisini yerinde yenilenebilir enerji kaynaklarından karşılayan binalar olması hedefleniyor.

Bu bildirideki hususlara şu eleştirileri getireceğim:

Yönetmelik çıkalı bir yıl olduğu halde TOKİ dâhil hiçbir binada güneş enerji paneli görmüyorum (GEP)
Neden 2 000 m² ölçü alındı? Bence GEP her ölçekteki yapılara uygulanmalı.
Halk, özellikle yap-satıcılar %10 limitinin üstüne çıkmayacaktır. O zaman 2053 hedefine nasıl ulaşılacak? Bence bu oran 5 kata kadar olan binalarda %100, 10 kata kadar olan binalarda ise %60 - 70 olmalıdır. Daha yüksek binalar için şartlar değişebilir.

Bir daireyi 100 m² kabul edersek yaklaşık aylık sarf ettiği tüm enerji 25-30 m² GEP li ile temin edilebilir. Bunun %10 nu 2,5-3 m² yapar. Buna göre hedefe ulaşmak mümkün değildir. Ancak beş kata kadar; % 30 meyilli çatılı yapılarda, bunu temin etmek mümkün olabilir (150/5=30 m² GEP). !0 katlı bir binada ise 1 daire için 15 GEP elde edebilirsiniz (150/10=15 m² GEP). Bu da her daire için enerjinin ~ %60 demektir. Tabii düz çatılarda bu miktarlara ulaşmak zordur. Zaten çatı üstüne ilave edilen fonksiyonlar( sıcak su panelleri ve depoları gibi) şehri müthiş çirkinleştirmektedir. Ben GEP lerinin bina ile bütünleşmesi kanısındayım. Bu da doğal olarak yeni bir mimari yaratmayı gerektirecektir. Bunun da çok zor olduğunu biliyorum ama başka çaremiz yok.

Bu değişimi sizlere bir spor olayıyla anlatmaya çalışacağım. Yüksek atlama antik Yunandan 1900 yıllarına kadar “Makas sistemi” ile gerçekleştiriliyordu ve en fazla 1,93 m. geçilmişti. 1960 yılına kadar “uzun makas sistemiyle” 1,97 m. aşıldı. 1970’ e kadar “yüz üstü atlama” ile 2,22m. geçildi. Günümüze kadar ise “sırt üstü” (Fosbury Flop) sistemle yüksek atlanıyor ve 2,24 m. geçildi.

Eğer tüm bu aşamalar yaşanmasaydı 1,93 m. ile yerinde sayardık. Değişim mucizesi işte bu.