DUAYEN

Eşref’i Mahlûkat mı?

Y. Mimar ERCAN EVREN

Kur’an’da İsra suresinin 70. Ayetinde “İnsanları yarattıklarımızın birçoğundan üstün kıldık” İfadesi yer almaktadır. Bu ayet İslam âlimlerine yukarıdaki başlığı üretmek cesaretini ve arzusunu vermiştir. 21. Asırda bunun böyle olmadığı anlaşılmıştır. İnsan belki üstün ama şerefli değildir. İnsanın gücü ve teknoloji arttıkça saldırgan olmuş vahşiliği artmıştır. Hiçbir hayvan korkutulmaz ise saldırmaz. Hiç bir hayvan karnı doyduktan sonra avını öldürmez. Hatta öksüz kalan avlarının yavrularını emziren vahşi! Hayvanlar var.

Avrupa’da da “Homo Sapiens” Tabiri vardır ve bilge, düşünen insan anlamına gelir. 160 000 yıldır yaşayan bu insan türünün bilge olduğu söylenebilir mi? Dünya her çağda vahşiliklerle dolu. Modern çağımızın vahşiliği ise hepsine tüy dikti. Ukrayna – Rusya harbi bana bunları düşündürdü. 1.,2. Dünya savaşları, müstemleke ihtirasları, din çatışmaları insanların öyle pek bilge ve şerefli olduğunu göstermiyor. TV de bazen 2. Dünya harbini konu alan filimler seyrediyorum; insanlara yapılan işkence ve vahşet, inanın tüylerim diken diken ediyor, uykularım kaçırıyor. Kısaca insanlık bu methiyeleri pek hak etmiyor.

Herkes yeni bir dünya kurulacak derken, insanların ne kastettiğini pek bilmiyorum ama bütün bu olanlar bana Huxley’ in “Yeni Dünya” adlı kitabını hatırlattı. Bu dünya tek kutuplu, tek liderli, maddiyatın ve tüketimin önemli olduğu ve duyguların pek yeri olmayan, insanı da bir ürün gibi gören dünyadır. Doğumdan ölüme kadar her şeyin programlandığı, eğitimin uykuda yapıldığı, telkinle herkesin programlana bildiği bu yüzden mutsuzluğun ve kavganın bulunmadığı bir dünya. İnsanların alfa, beta, gama olarak sınıflara ayrıldığı ancak herkesin işinden memnun olduğu ve onu en iyi şekilde yaptığı bir dünyadan bahsediyoruz. Beslenmeden sekse kadar her şeyin otomatiğe bağlandığı ve bizim bu gün yaşadığımız gibi yaşayanlara “Vahşi” denildiği bir dünya Huxley’in “Cesur Yeni Dünyası”.

Kitap 1932 yılında yayımlanmış ve 2540 senesi hayal edilmiş. Doğrusu, birçok şeyin şimdiden gerçekleştiğini söyleyebiliriz.

Kitabın başında çağdaş Rus düşünürü Nicolay Berdiaeff’in şöyle bir notu var: Ütopyaların gerçekleşmek ihtimali evvelce zannedildiğinden çok daha fazladır. Bu gün bambaşka dertli mesele karşısındayız. Onların büsbütün gerçekleşmesi nasıl önlenmeli? Ütopyalar gerçekleşebilir şeylerdir. Hayat ütopyalara doğru yürüyor. Belki de yeni bir çağ başlıyor. Öyle bir çağ ki, aydınları, kültürlü sınıfları ütopyalardan kaçınmak ve onu geri çevirerek ütopik olmayan, belki daha az “mükemmel” ama daha çok hür bir dünyaya dönmek çarelerini düşünmeye dalacaklardır.