Issız Adam

Ekonomik kriz ortalığı kasıp kavursa da hayat devam ediyor. Hatta kriz günlerinde hayat ve hayata dair şeyler daha kıymetleniyor sanki…İnsanlar küçük şeylerin farkına daha kolay varıyor…

Sonbaharla birlikte vizyona giren birbirinden güzel filmleri büyük bir keyifle takip ediyorum…

Can Dündar’ın belgesel filmiyle yaşadığım hayal kırıklığının etkisi uzun sürmedi… İzlenimlerimi daha önce bu köşede dile getirdiğim bu belgesel film sanatsal keyif anlamında çok cılız, çok düz, çok yavan gelmişti bana; seyredilen ve hemen biten filmlerden biriydi. Hatta film bile değildi diyebilirim…

Hemen ardından vizyona giren ve Çağan Irmak imzası taşıyan Sessiz Adam adlı filmse tam tersi; seyretmekle bitmeyen, seyircinin dimağında haftalarca devam edecek uzun soluklu ve birden fazla boyutlu bir film...

Öncelikle şunu söylemeliyim; katiyen iddia edildiği gibi bir aşk filmi değil. Hatta bana göre aşkın kırıntısı bile yok bu filmde… İki taraf da aşkı kendi hesabına kullanmaya çalışıyor, kendileri için istedikleri geleceğe şekil vermek, içine düştükleri açmazdan çıkmak için aşktan medet umuyor. Ama bu sahte aşk her ikisinin de derdine derman olmuyor doğal olarak…

Çağan Irmak’ın o çok sevilen “Babam ve Oğlum” filminde işlenen baba ve oğul arasındaki aşılmaz uçurum, Issız Adam’da da aynı derinlikte karşımızda çıkıyor. Fakat bu defa anne ve oğul arasında yer alarak…

Filmin pek çok boyutundan biri buydu. Anne ve oğul arasındaki kültür farkı; ayrı dünyalarda yaşamını sürdüren bir anne ve oğlun acıklı hikayesi. Sonuçta ikisi de acılar içinde…

Gelişmekte olan bir toplum olarak toplumsal değişimin sancılarına tanıklığımız var. İki nesil arasındaki “jenerasyon farkı” yirminci yüzyıldaki keskinliğiyle hiç yaşanmamıştı ve yaşanmayacak da belki… Bu farkın her hayatta aynı şiddette olmayacağı da kesin. Ama filmde Alper bu farkı öyle şiddetle yaşıyor ki; çektiği acı -yine filmlerde- dolunayda bedeni ve ruhu “Kurtadam’a” dönüşen birinin o dönüşüm anındaki ızdırabını anımsatıyor.

Filmin bu sosyolojik analiz boyutu beni filme gerçekten çeken öğe oldu.

Bugün statü ve gelir durumu olarak üst düzeylerde olan insanlara bakın… Neredeyse hepsinin yolu taşrada başlamıştır. Sevgilerinin kökleri, hayalleri, hatıraları, incinmişlikleri, benliklerinin çoğu oralara aittir…

Kişisel dönüşümlerini sosyal ve entelektüel bağlamda başarıyla tamamlamış, dünya standartlarında bir sosyal çıtayı kolayca göğüslemiş olmalarına rağmen bazı insanlarda dikkatimi çeken ikilemi buna bağlamışımdır hep… Dünle bugün, taşrayla kent arasında gidip gelmekten bitap düşmüş, geçmişinle geleceğini iki yabancı kılmış kimlikler…

Issız Adam filmindeki Alper karakteri işte böyle adamlardan biri… Tarsus’tan İstanbul’a gelmiş… Hem öyle bileğinin hakkıyla da gelme değil… Babasına iki büyük tarla sattırarak… Sonra da işler tıkırında gidince İstanbulludan daha İstanbullu -illa velakin aslen Tarsuslu- bir Issız Adam’a dönüşmüş…

Çağan Irmak öyle güzel resmetmiş ki adamın önceki hayatına, ailesinin taşralığına, annesinin onun yolladığı paralardan dolayı duyduğu gurura, insanların kendi yağıyla kavrulmakla ulaştığı o sıradan mutluluğa duyduğu tiksintiyi…

Çağan Irmak sadece bedenlerin değil, benliklerin de en mahrem alanlarına, en kuytu köşelerine cesaretle göz atmış bu filmde..

İnsan annesinden utanır mı? Hele de öyle tatlı bir anneden! Elbette hiç utanmaz… Ama Alper…

Filmden sonra Alper’in annesi ben olsaydım diye düşündüm… Çok zor olsa da çapım yetmese de uğraşırdım. Çocuğumun o koskoca şehrin o çılgın kalabalığın içinde sessizce yok olup gitmesine izin vermez, elinden tutar, yerden kaldırırdım. Nasıl mı? Değişerek…. Yanıma oturup “Çok zor be anne” dediğinde (Şair Şükrü Erbaş’ın Köylüleri Niçin Öldürmeliyiz başlıklı şiirinde anlattığı şekilde) direnmeden yaşayarak…