DUAYEN

Milli Eğitim’ de Taşımacılık

Y. Mimar ERCAN EVREN

Bir meseleyi problem haline getirip sonra onu çözmeye çalışmak da üstümüze kimse yok. Milli Eğitimde de taşımacılık büyük bir sektör oldu. Sade İstanbul’da yirmi bin minibüs çalışıyormuş. Minibüslere ilk önce emniyet kemerleri koyduk sonra daha emniyetli olsun diye kameralar yerleştirdik. Sürücülere eğitimler aldırdık. Yine de her dönem trafik kazalarında veya ihmallerden onlarca çocuklarımız öldü. Şehrin trafiğinde yarattığı sorun küçümsenemez. Hava kirliliğini artırması, velilere mali sorun yaratması da işin cabası. Zaman kaybından hiç bahsetmek istemiyorum. Ve biz sorunu çözdük sanıyoruz!

Bize Mimarlık fakültesinde ilk öğretilen, anaokulların ve ilkokulların yürüyüş mesafesinde olması ve de annelerin çocuklarını okula kadar mümkünse gözle izleyebilmeleridir. Bu mümkün müdür? Tabii ki mümkün, tüm medeni ülkelerde bu böyle uygulanıyor.

~4000 kişilik ( ~1000 dairelik) bir mahalle için yaklaşık 800 kişilik anaokul - ilkokul gerekir. Bu şartları şehirciler imar planlarında uygulamak zorundadırlar. Bunu ihmal ettilerse (Hiç sanmıyorum) suçlu onlardır. Bu gösterilen okul arsalarını Bakanlık istimlak edip okul yapmıyorsa suçlu Bakanlık yetkileridir. Daha vahimi, eğer bu arsaları belediyeler tadilatlarla konuta çeviriyorsa sorumlu Belediye Meclisleri ve Belediye Başkanlarıdır.

Milli Eğitim Bakanlığının arsa istimlak ettiğini hiç görmedim ve duymadım. Okullar genellikle bağış yapılan yerlere yahut kamu arsalarına yapılır. Tabii bu yerler de her zaman yeterli ve istenilen bölgede olmaz. Bakanlık bunu bir tasarruf olarak görüyor. Hâlbuki bu zihniyetin getirdiği ziyanın çok daha fazlaya mal olduğunu kimse görmek istemiyor.

Aslında “Kentsel dönüşümler” bu eksiklikleri gidermek için büyük bir fırsattı. Maalesef rant uğruna bunu da beceremedik. Alışmış kudurmuştan beterdir.

Çözüm olarak şunları önerebilirim:

İmar planlarında gerekli okul yerlerinin ayrılması. (Kanuni zorunluluk)
Kentsel dönüşüm uygulanan yerlerde bu kurallara mutlaka uyulması.
Milli Eğitimin bu arsaları istimlak ederek okulların “gerektiği yerlerde” yapılmasını temin etmeli.
Mevcut meskûn alanlar taranarak Okul ihtiyacı olan yerler tespit edilmeli ve gerekiyorsa istimlakler yapılmalıdır.

(Yeni ihaleye çıkarılan; 6 ha. ve 3500 kişilik Güneş mahallesi projesinde maalesef okul yeri yoktur.)

Örnek bir mahalle tasarımı: 16 ha.(konut alanı: 12 ha.+ okul alanı 3 ha. + çarşı 1 ha.)

Daire adedi: 1000

inşaat alanı: 128 000 m2

Nüfus : ~4000 kişi

4 -12 yaş arası çocuk adedi ~ 800

Okul alanı 30 000 m2 ( 37.5 m2/çocuk)

Katsayı: 120 000 m2 (12 Ha)/128 000 m2= 0,94

Yoğunluk: 4000 kişi/ 12 ha= 333 kişi / ha

Trafik sitenin içine girmeyecek, bağlantılar bodrumlardan temin edilecektir. Güneş enerjisi, atık su ve yağmur suyu depolama tesisleri kurulacaktır.