DUAYEN

Güneş Enerjisi ve Mimari (I)

Y. Mimar ERCAN EVREN

Geçen senenin son ayının 12 sinde çıkan makalemde, güneş enerjisi ve yüzme öğrenmek üzerinde durmuştum. Bu yazımda güneş enerjisi üzerinde biraz daha fazla durmak istiyorum. Bunun bir nedeni de; Japonya’da olduğu gibi, Türkiye’de de güneş panellerinin zorunlu tutulması haberinin basında çıkması oldu.

Antalya’yı en çok çirkinleştiren nedir diye sorarsanız, vereceğim ilk cevap: Çatılardaki “sıcak su panelleri ve depoları” olurdu. Güzelim Antalya bu kadar basit bir şey için bu kadar kirletilemezdi. Eğer estetiğe biraz önem verilseydi, bunun da bir çözümü bulunabilirdi.

Korkum, güneş enerjisinde de aynı hataya düşülme ihtimali. Mimarların araştırarak buna bir çözüm bulmaları gerekiyor. Teknisyenlerin, ustaların eline kalırsak sonuç değişmeyecektir. Güneş enerji panellerinin; eklenti değil, yapının bir parçası haline getirilmesi lazım. Bu yönden yola çıkarak neler yapılabileceğini araştırdım. Sizlere, biri villa diğer ikisi 40 daireli konut olmak üzere üç örnek sunacağım. Bu çalışmanın bir örnek olacağını da düşünüyorum.

Bir hafta sonra ise; evvelden beri uğraştığım, güneş enerjili binalardan oluşan 17-18 bin nüfuslu bir “akıllı uydu kent” projesini anlatmaya çalışacağım. İşe yarar mı? Pek sanmıyorum ama ben görevimi yine de yapayım.

Sanıyorum rahmetli Süleyman Demirel’in sözüydü, “bulunmayan mal en pahalı maldır” diye. Su ve enerji bulunmayan stratejik iki mal oldu. Güneş enerjisine sarf edilen parayı yaklaşık yedi senede amorti ediyorsunuz. Gri su arıtma ve yağmur suyu depolama masraflarının da bu mertebede olacağını tahmin ediyorum. Şimdilik rantabl gözüküyor. Ama olmasa da bunu yapmak zorundayız, zira su ve enerjinin yokluğu insan hayatını doğrudan doğruya etkileyen bir husus.

Binaların özelliklerine gelince:

• Güneş panelleri, Villada 50, kırk dairelik bloklarda 650-700 m² civarındadır. Bu miktar; bir daire ayda 500 kWh enerji harcadığı kabul edilirse, fazlasıyla yetiyor. Bunu iki şekilde değerlendirmek mümkün:1) Üretilen enerjinin tümünü şebekeye satıp, ihtiyacı şebekeden karşılamak veya İhtiyacı güneş enerjisinden sağlamak eksiği şebekeden almak veya fazlayı şebekeye satmak. 2) Fazla enerjiyi pillerde depolamak ve ihtiyaç zamanında kullanmak. (birinci sistem daha ucuz ve pratik gözüküyor)

Bina yalıtımlarını çok iyi yapmak ve gereksiz geniş cam satıhlardan kaçınmak gerekir. Paneller aynı zamanda binayı da yalıtmaktadır.
Daire adetleri azaltılabilir. Ancak daire adetinin çoğalması halinde şebekeden daha fazla enerji satın almak gerekecektir.
Yaşam hacimleri güneye ve doğuya baktırılmıştır.
Isıtma, soğutma ve sıcak su, ısı pompaları ile temin edilecektir.
Otoparklar bahçelerde olmayacak binaların bodrumunda halledilecektir.
Gri atık sular arıtılarak wc rezervuarlarında ve sulamada kullanılacaktır.(% 50 tasarruf)
Yağmur suyu depolanacaktır.