DUAYEN

Bir Taşla Üç Kuş

Y. Mimar ERCAN EVREN

Kentsel dönüşüm hakkında senelerdir yazı yazıyorum. Bunun yaratacağı iki faydayı her zaman belirtmek istedim. Birincisi depremde yıkılma ihtimali çok olan yapıların yerine yeni sağlam yapıların yapılması. İkincisi ise, Bu yeni yapılacak dairelerin (~6 milyon adet) mimarisini güneş enerji panellerine göre tasarlayarak büyük bir enerji tasarrufu sağlamaktı (6 milyon daireye yapılacak güneş enerjisi ile bir Akkuyu nükleer santralı elde edilebiliyor). Şimdi İsviçrelilerin 1918 tarihinden beri üstünde çalıştıkları yeni bir konu daha ortaya çıktı: Ekolojik bölgelerin yaratılması. Vergers (meyve ağaçları) adlı bir firma bu çalışmalarını uygulamaya başlamış bile. İşin ilginç tarafı benim tasarladığım mahallelerle, onların tasarladığı üniteler arasında büyük benzerlikler var. (aklın yolu birdir)

Bizde arsa 16 ha., Onlarda da 16 ha.

Bizde bina adedi 32 blok, onlarda 30 adet

Bizde daire adedi 1280 adet, onlarda 1350 adet

Bizde nüfus 5 000, onlarda 3 000 kişi (Türkiye 1 aile 3,9 kişi-İsviçre bir aile 2,2 kişi)

sistem bakımından da benzerlikler olduğunu söylemek isterim. Trafik yolları ile yaya yollarının kesişmemesi, tarıma müsait geniş alanların bulunması, Yapıların sıra halinde değil gruplar halinde bulunması Vs.

Dostane bir amacı olan eko-bölgenin kökenlerini şöyle sıralayabiliriz:

İşbirlikçi ve birleşik yaşam için verimli bir zemin
Katılımcı yaklaşımının başlatılması
Kooperatifler, mal sahipleri ve mahalle sakinleri mahallelerini birlikte şekillendiriyor
Ortak bir alan oluşturmak için zemini havuzlama
Kullanıcı dostu tesislere doğru
Gıda el sanatları ve kentsel tarım
"Çiftlikten sofraya" sektörler
Sosyo-ekonomik ve kültürel faaliyetlerin çeşitliliği
Bu alanlarda insancıl ve işbirliğine dayalı bir ekonomi doğabilir
Her gün yaşayan çevrebilim (ekoloji)
Vatandaş inisiyatifleri ve sorumluluğu
Herkes için sağlık ve sosyal içerme
Sakinlerin genel refahı için
Katılımcı bir eko-bölge oluşturmak: öğrenilen dersler ve başarı faktörleri
Belediye kamu eylemi için bir paradigma değişikliği
Katılımcı yaklaşımın kronolojik belirtileri….

“Kentsel dönüşüm”, bir yandan ekonomik değer arasındaki uyumluluğu onaylayan güçlü bir eko-bölge kimliğine dayanan örnek bir yenilik sunarken, diğer yandan; kentsel kalite ve ekolojik seçimler nedeniyle, kamu arazilerinin ortaklaştırılmasını beli oranda sağlayabilir.

TOKİ deprem bölgesine yeni binaları yapmaya başladı. Cumbalı, kiremit çatılı geleneksel binaların ortaya çıktığını görüyoruz. Bu günkü şartlara göre yeni bir şeyler yapmak gerekmez miydi? Bunu TOKİ’ye nasıl anlatacağız?

Not: Bana “Vergers” belgelerini gönderen sevgili torunum Fatma’ ya çok teşekkürler.