Küreselleşme ve Yaşlılık

Herkesin dilinde olduğu halde Gerontoloji bunu konuşmuyor: Küreselleşme! Hâlbuki Gerontologlar bütün ülkelerde yaşlıların çoğaldığını en çok dile getiren uzmanlar arasında yer alırlar, ama haklı olarak yaşlanmanın ve yaşlılığın ülkeden ülkeye değişen, kültürel özelliklerine atıfta bulunarak, her ülkenin “Kendi yaşlısına” yönelik gerontolojik araştırma ve hizmet götürmesi gerektiğine dikkat çekerler. Ben de bir Gerontolog olarak yaşlanma ve yaşlılığın toplumsal ve kültürel tasarımlarının dikkate alınmasının önemini vurgulamaktayım ama bu Gerontolojinin, yaşlanma ve yaşlılığın küreselleşmesine gözlerimizi yummak için bir gerekçe olmamalıdır.

Sosyal, ekonomik ve kültürel yaşamın çeşitli alanlarını etkileyen karmaşık ve çok yönlü bir olgu olan küreselleşme, farklı yönleri kapsadığından ve bakış açısına bağlı olarak farklı yorumlanabildiğinden, tek bir tanımı yapılamaz. Genel olarak küreselleşme, insanların, şirketlerin ve devletlerin çeşitli alanlarda dünya çapında birbirine bağlılığının ve bağımlılığının artması sürecini ifade etmektedir.

Ekonomik küreselleşme; malların, hizmetlerin, sermayenin ve emeğin serbest akışı yoluyla, dünya ekonomilerinin artan entegrasyonu ve karşılıklı bağımlılığı anlamına gelmektedir. Şirketler giderek küresel ölçekte faaliyet gösteriyor ve pazarlar daha fazla birbirine bağlı hale geliyor.

Kültürel küreselleşme; dünya çapında farklı kültürler arasında fikirlerin, değerlerin, normların ve yaşam biçimlerinin alışverişini ve yayılmasını ifade etmektedir. Örneğin medya, seyahat, göç ve internet aracılığıyla gerçekleşmektedir.

Siyasi küreselleşme; iklim değişikliği, terörizm ve ticaret anlaşmaları gibi küresel zorlukların ortaklaşa ele alınması için, devletlerin ve uluslararası kuruluşların artan işbirliği ve birbirine bağlılığını ifade etmektedir.

Teknolojik küreselleşme; modern teknolojilerin dünya çapında yayılmasını ve erişimini ifade etmektedir. İnternet, mobil iletişim ve modern ulaşım araçları bu bağlamdaki küreselleşmeye önemli katkılarda bulunmaktadır.

Sosyal küreselleşme; insanların göç, turizm ve sosyal medya yoluyla, dünya çapında birbirine bağlanması, ulusal sınırların ötesinde sosyal ilişki ağlarının kurulmasıyla ilgilidir.

Bunlar dikkate alınarak küreselleşmenin bir tanımı şu olabilir: Küreselleşme, dünyanın farklı bölgeleri ve ülkeleri arasında daha yoğun etkileşime ve karşılıklı bağımlılığa yol açan ekonomik, politik, kültürel, teknolojik ve toplumsal boyutlarda küresel bağlantı ve entegrasyonu artırma sürecidir.

Küreselleşmenin hem olumlu, hem de olumsuz etkileri vardır. Olumlu yönleri arasında, örneğin ekonomik büyüme, teknolojik gelişmeler ve kültürel alışveriş sayılabilir. Buna karşın olumsuz yönleri ise artan eşitsizlik, çevre sorunları ve kültürel kimliklerin kaybı gibi gelişmelerdir.

Küreselleşme ile yaşlanma arasındaki bağlantıya Gerontoloji perspektifinden de farklı açılardan bakılabilir:

Demografik değişiklikler: Yaşam süresinin uzaması: Küreselleşme, yaşam süresini artıran, daha iyi sağlık hizmetlerine ve tıbbi gelişmelere katkıda bulunmaktadır. Bu da yaşlı insan sayısının artmasına yol açıyor. Göç ve nüfus yapısı: Küresel göç, birçok ülkede nüfus yapısını etkilemektedir. Örneğin işgücü göçü, yaşlanan nüfusa sahip ülkelerde işgücünü gençleştirebilir, göçmenlerin geldikleri ülkelerde ise yaşlanmayı hızlandırabilir.

Sağlık ve Teknoloji: Tıbbi yenilikler: Küresel bilgi ve teknoloji alışverişi, yaşlılara yönelik sağlık hizmetlerini iyileştirir. Örneğin tele-tıp ve dijital sağlık hizmetleri, uzak bölgelerde bile daha iyi bakıma olanak sağlıyor. Farmakolojik gelişmeler: Küresel araştırma işbirlikleri, yaşa bağlı hastalıkları daha iyi tedavi edebilecek yeni ilaçlara ve tedavi yöntemlerine yol açmaktadır.

Ekonomik yönler: Küresel pazarlar ve emeklilik sistemleri: Küreselleşme, emeklilik ve sosyal sistemler de dâhil olmak üzere, ekonomik sistemleri etkilemektedir. Yaşlanan nüfusa sahip ülkelerin, sosyal sistemlerini uyarlamaları ve emekli maaşlarının finansmanı için sürdürülebilir çözümler bulmaları gerekiyor.
İşgücü piyasası: Küreselleşme iş piyasalarını değiştiriyor ve yaşlı çalışanlara yönelik istihdam fırsatlarını etkiliyor. Esnek çalışma modelleri ve yaşam boyu öğrenme giderek önem kazanıyor.

Sosyal ve kültürel değişimler: Kültürlerarası değişim: Küreselleşme, farklı kültürleri ve onların yaşlanmaya ilişkin görüşlerini birbirine bağlar. Bu husus, yaşlanmayla başa çıkma konusunda değişen anlayışlara ve yeni yaklaşımlara yol açabilir. Aile Yapıları: Küreselleşme, genç nesillerin çalışmak için başka ülkelere taşınmasıyla, aile yapılarının değişmesine yol açabilir. Bu durum, yaşlılara yönelik geleneksel aile desteğini etkiler ve yeni bakım modellerinin ortaya çıkmasına yol açabilir.

Siyasi ve kurumsal çerçeve: Uluslararası işbirliği: Nüfusun yaşlanması gibi küresel zorluklar, uluslararası işbirliğini ve en iyi uygulamaların paylaşılmasını gerektirir. Uluslararası kuruluşlar ve anlaşmalar, yaşlanan nüfusa çözüm bulunmasına yardımcı olabilir. Politikalar: Ülkelerin, yaşlanan nüfusların yarattığı zorluklara çözüm bulmak için politikalar geliştirmesi gerekmektedir. Böylece uluslararası işbirliği, politika ve strateji alışverişi yoluyla kolaylaşabilir.

Yaşlanma süreci ve yaşlı insanların ihtiyaçları ile ilgilenen Gerontoloji perspektifinden bakıldığında, küreselleşme bu nedenle önemli bir etkileyici faktör olarak görülmektedir. Gerontoloji, küresel bilgi ve uygulama alışverişinden yararlanabilir ve yaşlanmanın zorluklarına yenilikçi çözümler geliştirilmesine yardımcı olabilir. Aynı zamanda gerontolojik araştırma ve uygulamalar, küreselleşmenin yarattığı farklı kültürel ve sosyal bağlamları da dikkate almalıdır.

Böyle düşünüyor Gerontoloji; bizden söylemesi…