Sarıkamış Harekâtı

(22 Aralık 1914), Birinci Dünya Savaşı, Osmanlı Devleti ve Rus Çarlığı arasında gerçekleşti. Netice; Milletimiz için hüsranla sonuçlanan askerî manevradır.1 Kasım 1914’de hududu aşan Ruslar, 4 Kasım 1914’te Köprüköy’e dayandı. Karaköse Murat Suyu’na kadar ilerlediler. 5 Kasım’da Ruslar sınırımıza hücum emri aldılar, buna karşın Enver Paşa, 4 Kasım tarihli yazısıyla taarruzu işaretledi. Bu yaptırım esnasında Doğu Anadolu’daki karın, tipinin azgınlığı doruktaydı. Mevsim şartlarını gözlemleyen düşman hareketi ağırdan alıyordu. Hasan İzzettin Paşa’da aynı fikirdeydi. Şayet düşman ilerlese, Erzurum’a çekip ani baskınla yenmekti. Enver Paşa devre dışı kalsaydı, herhalde iki orduda yerlerinden ayrılmayacak ve sonuçta “Sarıkamış Dramı” yaşanmayacaktı.

Hazinliği ise, doksan bin Türk evladının çarpışarak değil de hava şartlarınca şahadetidir. Akabinde İstanbul'a dönen Enver Paşa, savaşla ilgili haber, bildiri veya yayın yapılmasını engellemiştir. Boynu bükük babalar, ciğeri yanık analar, dul kalan gelinler, gelmeyenine turnalarla selam gönderen yetimler, gerçeği seneler sonra öğrendiklerinde, evlerine suların söndüremeyeceği ateş, yeniden düşmüştür. Bu bağlamda, hezimetin seneyi devriyesinde derlediğim ağıt aşağıdadır;

Çopraşık /Sarıkamış

Çopraşık köyüne çöktü bir duman

Nasırım gidiyo gelişi güman

Kurban olam size sızlayan dallar

Gardaşım kendini saklasın aman

Geri gel de benim ağam geri gel

Dolan Soğanlı’yı çabuk yürü gel

Enver Paşa izin vermez erata

Gün vuranda karlarınan eri gel

Beni kınamayın zalım komşular

Gözlerime mendil oldu poşular

Urusun topuna karşı duranlar

Gün değdikçe ıpıl ıpıl ışılar

Düştü hanemize dert kulaç kulaç

Şıh Ahmet ocağı kaldı lailaç

Bıldırdan bu yıla harman eyledim

Onu da topladı tarladan turaç

Ne deyim de ben obaya ne deyim

Halil küçük Hüseyin’i güdeyim

Eğer gardaşlarım geri dönerse

Bu sefil canımı kurban edeyim

Ağıdı yakan Şıh Ahmet kızı Senem’dir, Sülalede Enver Paşa sayesinde erkek kalmamıştır. Güllü Büyük ve Elmas Özcan, Salman ile Senem kızlarıdır. Analarından ezberlediklerini aktardılar. Güllü Büyük Rahmeti rahmana kavuştu, anam Elmas’la ben onun izindeyiz. Rabbim toprağıma başka bayrakların gölgesini düşürmesin.