Daha Beş Ay Var, Kim Öle Kim Kala

Yaşlılık süreci her insan için kaçınılmazdır. Her yaşın bir güzelliği olduğu gibi yaşlılıkta hayatın en güzel yanlarındandır. Lakin ülkemizde bu güzelliği, emekliler yaşayabiliyor mu? Bu soruya gönül rahatlığı ile “evet” demek isterdim. Emeklilerini işe yaramaz, bütçeye yük, boş yatan-boş konuşan bir kitle olarak gören bir zihniyet ile karşı karşıyayız.

Emekliler; yıllarını bu ülke için harcamış, vergilerini ve primlerini düzenli olarak ödemiş insanlardır. Onların yıllara dayanan hizmetlerini yok saymak, enflasyonun üçlü rakamları aştığı bir ülkede %25 gibi bir artış akla ziyandır. Memurlara yapılan zammın aynı şekilde emeklilere de yansıtılması gerekirdi. İstenilen sadaka değil bir haktır.

Atatürk: “Bir milletin yaşlı vatandaşlarına ve emeklilerine karşı tutumu; o milletin yaşama kudretinin en önemli kıstasıdır" der. Liderlik bir öngörü işidir. Her dediği çıkan, fikirleri ile sadece yaşadığı dönemi değil, geleceği de aydınlatan bir lideri hala anlamış değiliz!

Emekli bütçeye yük mü? Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, “2023 yılında 15,9 milyon emeklimizi ve 4,9 milyon kamu çalışanımızı etkileyen önemli iyileştirmeler yaptık. Önümüzdeki dönemde bütçe açığını kontrol altına alarak mali disiplini yeniden tesis etmek suretiyle kamu maliyesi göstergelerinde kalıcı bozulmalara geçit vermeyeceğiz” dedi.

Bu açıklama, “emekliler bütçeye bir yük gibi görülüyor” olarak algılandı ve tepkilere neden oldu. Gelişmiş ülkelerin emeklileri hem tedavi için hem de turistik gezi için dünyayı geziyor. İlgi gösterdikleri yerlerden birisi de iklimi nedeni ile Antalya… Bizim emekliler, bırakın başka ülkelere seyahati Antalya Cumhuriyet Meydanı'na kahve içmeye bile inemiyor!

Emeklilere verilecek maaş artışları, halk deyimi ile bütçe açığı yaratıyor, yani “kamu maliyesi göstergelerinde bozulmalar oluşturuyor” diye düşünülüyorsa bu bilgi ve algı yanlıştır. Bütçe açıklarının kapatılması için başka yollarda var ama onlara dokunulamıyor. Bütçe açıklarına neden olan uygulamalar devam ederken…”Vurun abalıya…” misali emekli yerlerde süründürülüyor! Neler mi? Birkaç örnekle açıklayayım:

- Milyonları bulan Suriyeli ve Afgan sığınmacılar bütçeye önemli bir yük getirmektedir. İktidar; Suriye topraklarında Suriyeliler için dayalı döşeli evler, okullar ve sosyal donatı alanları yaptırmakta, Özgür Suriye Ordusu mensuplarına ise bütçeden maaş ödemektedir.

-Kur Korumalı Mevduat Hesabı, bütçeye önemli bir yük getirmektedir. Halk geçim sıkıntısı içerisinde inim inim inlerken, parası olanın kazanması ve bütçeden bunlara para aktarılması adil değildir.

- Milletvekili ve CB seçimlerinde, bütçeden harcanan paralarla gösterişli miting ve açılışlar yapılmış, seçim ekonomisine geçilmiştir. Ayrıca Saray’ın harcamaları kamu vicdanını rahatsız etmektedir. “Temsilde tasarruf olmaz” anlayışı ile bütçe kontrol altına alınamaz!

-Sarayı geçtik, kamuda müthiş bir savurganlık yaşanmaktadır. Lüks ve şatafat kamu yöneticileri için vazgeçilmez bir yaşam biçimine dönüşmüş… Üst düzey yöneticilere, “her istenileni imzalasın” mantığı ile 3-5 yerden astronomik maaşlar bağlanmıştır.

-İhaleler ve kamu yatırımları, iktidara yakın bazı imtiyazlı kişilere ederinden fazlasına, adrese teslim verilmektedir. Devlet uzun vadeli olarak bu kişilere dövizle borçlanmakta ve haksız kazanç elde etmelerinin önü açılmaktadır.

-Mevcut ya da eski vekillere ödenen paralar halkta öfkeye dönüşmüş durumdadır. 600 vekil, bu ülke için fazladır. İngiltere gibi bir ülkenin meclisi sade ve gösterişten uzakken, bizdeki devasa binalar, danışmanlar ve sekreterler ordusunu izah etmek mümkün değildir.

Ayrıca emekli vekillere ballı kurumlardan, “huzur hakkı” adı altında ek maaşlar verilmesi doğru mudur? Zira milletvekilliği bir meslek değildir. Zaten etkinlik alanları da daraltılmıştır. Bu iktidar kullanacağı kişileri midesinden bağlama konusunda oldukça mahirdir.

- En önemlisi de ekonomi, 21 yıldır iyi yönetilmemekte, iktidarda kalmak adına halk illüzyon gösterileri ile aldatılmaktadır. Uçuk ve içi boş projeler, bütçeye önemli bir yük getirmektedir. Örneğin; Antalya EXPO toplam 1 milyar720 milyon liralık yatırımla oluşturulmuş ve fiyasko ile sonuçlanmıştır. Yapımında yandaş yüklenicilere devletin milyonları aktarılmıştır. Şimdi atıl alıcısını beklemektedir, alıcısı da çıkmamıştır.

Son çare olarak Özelleştirme İdaresi (ÖİB) tarafından EXPO’nun 1 milyon 64 bin 287 metrekarelik alanı parsellere ayrılarak satışa sunulmuştur.

Bütün bu yapılanlar bütçeye yük olmadı, yıllarını millete ve devlete adamış insanlar yük oldu, öylemi?

“Eski Türkiye” diye küçümsedikleri dönemlerde emekli; ev, araba ve arsa alabiliyordu. Kooperatif kanalı ile dar gelirliler ev sahibiydi. Ve bu insanlar, eşinin dostunun düğününe katılır, en az bir çeyrek altın takardı.

Nereden, nereye…

Kilit soru! Şimdi kimler ev ve araba sahibi olabilir? Harçlarda vergilerde yapılan artışlar vatandaşları canından bezdirdi, en çok emeklileri… İktidara oy vermiş, Egeli emekli bir arkadaşa dedim ki; “Karadeniz'de doğalgaz, Gabar'da petrol bulunmuştu, ne oldu? Cevabı oldukça ilginçti. “Gabar dağına döşenmesi gereken petrol boru hattı yanlışlıkla emeklilere döşendi, mödürüm! Ege şivesi ile yanındaki arkadaşına hitaben devam etti: Bu vergiler ve zamlar gıpraştırmadı bizi. Yetee be ya. Biz bunu biloduk, oy vemedik ama siz oyu vediniz. Şincik onlar sizi de bizi de oyu veriyola. Epsi bu. Ni olcasa olsun gari. Alama artık bizimoolan. Bi da oy moy yok.

Bu tepkilere CB Erdoğan da kayıtsız kalmadı! 2024’ün Ocak ayını işaret etti. "Emekliler noktasında yılsonu itibarıyla yeniden bir değerlendirme yapmamız söz konusu” dedi. Eskiden beri de hesap buydu. Erdoğan Türk insanının sosyolojik ve psikolojik yapısını bilen ve ona göre siyaset stratejisini belirleyen bir lider. Emeklilere yerel seçimler öncesinde bir miktar artış yaparak oylarına talip olacak.

Şimdi ağlayanların çoğu da gidip oy verecek!

Bu arada bu açıklamaya uygun bir hikâye aklıma geldi. Size de aktarayım:

İdam mahkûmuna son isteğini sormuşlar:
“Padişahın atına altı ay içerisinde Arapça öğretmek” demiş…
“-Olur mu? Ata Arapça öğretilir mi?”
“-Size ne, son isteğimi sordunuz!” Ben de söyledim demiş.
İstek padişaha iletilmiş, padişah biraz da merakla razı olmuş:
“-Öğretsin bakalım da görelim!”
Adamı idam etmekten vazgeçip, hapishaneden atın yanına saraya götürürlerken…
Mahkûmlardan biri yanaşmış:
“- Yahu arkadaş sen deli misin? Böyle yaparak idamdan kurtulacağını mı sanıyorsun, hiç at Arapça öğrenir mi?” “Nasıl olsa altı ay sonra senin orada boynunu yine vurmayacaklar mı?” demiş.
İdam mahkûmu parmağını ağzına götürmüş:
“-Sus konuşma, dört ihtimal var!”
Sıralamış ihtimalleri:
- Ya padişah ölür
- Ya ben ecelimle ölürüm
- Ya da at ölür demiş.
“Dördüncü ihtimal, nedir?” diye sormuş arkadaşı.
“-At Arapça öğrenir… Daha altı ay var, kim öle kim kala!”

Alın size Can Yücel’den okkalı bir şiir.

KİM DEMİŞ?

Kim demiş?
Unumuzu elemiş,
Eleğimizi asmış iken,
İki otuzu devirip,
Altmışını aşmışken,
Feleğin çemberinden
Yüz akıyla geçmiş,
Derdi kederi,
Tam ardımıza atmışken,
Nereden çıktı bu yaşlılık?
Oysa biz
Emek verip,
Hesap verip,
Bin bir zorlukla
Hayattan yaş aldık...
Kim demiş yaşlandık?
Gönlümüze girip baksalar,
Ruhumuza hâl-hatır sorsalar,
Saçımızdaki akları
Yaşanmışlıktan saysalar,
İçimizdeki çocuğu görseler,
Ahhh bunları bir bilseler…
Çocuklar büyümüş,
İşler görülmüş,
Bitmiş çoluk-çocuk,
İş-güç kaygısı,

Geriye yaşamak kalmış,
Sahi kim demiş?
Bizler yaşlanmışız!
Bedelini ödeyip,
Hayattan yaş almışız...

Can Yücel