Aklı ve Yüreği Yumuşatan Bir İmkân!..
Kutsal Ramazan ayında kutsallıkla bağdaşmayan şeyler yaşıyoruz. Teorik olarak hiç olmazsa bu ayda kötülüklerin azalmasını bekleriz. Pratikte ise yürümüyor. İnsanı kötü alışkanlıklarından vazgeçirmek çok zor. Dini inançların yanı sıra, insanı doğru yola yönlendirmenin araçlarından biri de öğrenmektir. Dinimizde insandan öğrenmesi talep edilir. İnsandan “aklını kullanması” istenir. Aklını kullanmak, öğrenmek demektir. Başka türlü aklımızı nasıl kullanacağız?
Eskiden beri büyükannelerin ve büyükbabaların gençlere “Hayatta ¨öğrenmenin sonu yok!” [1, s.17] demesi de boşuna değil. Nelerin öğrenileceği konusunda tartışabiliriz. Fakat eskiden beri insanlar yaşlılıkta da öğrenmenin mümkün olduğunu biliyordu. Öğrenme ve değişme, bunlar birbiriyle ilişkilidir. Aklını kullananlar değişmeye açık ve hazırdır. Sadece aklını kullanmayan kişiler buna direnir. İnsan hayatı boyunca değişebilir. Yaşlılıkta da! Yaşlılık, çimento gibi donup kalmak, taşlaşmak değildir. İnsan yeteneklerini yaşlılıkta çoğaltabilir, kayba uğrayanları geri kazanabilir.
60+Tazelenme Üniversitesi’ni tasarlarken, kafamdan bunlar da geçti. Değişim, aslında evrim demektir. Kimilerinin lanetlediği, ama direnemediği evrim. Evrimi reddedenlerin bile değişime “hayır” diyememesi komik değil midir? Bir taraftan “dönüşüm” var diyeceksin, öte yandan dönüşümün diğer adı olan “evrim” yoktur diyeceksin. Hadi oradan, sen de aklını kullan!
Türkiye’de yaşlı eğitimine ilgi çok yeni bir gelişmedir. İnsanın yaşlılıkta da dönüşebileceği, eski bilgilerinin üzerine yenilerini ekleyebileceği yeni yeni kabul görüyor. Bunu 60+Tazelenme Üniversitesi başardı. Yaşam süresinin uzamasına ve demografik değişime yaşlı eğitimi ile Gerontolojinin verdiği bu anlamlı cevap, taşlaşan akılları ve yürekleri yumuşatan, esneklik kazanmalarını sağlayan ve eğitim anlayışımızda da evrimleşmeye yol açan bir gelişmedir.
Şimdiye kadar yaşlılık ve eğitim arasında ilişki yok gibi bir algıdan yola çıkıldı. İnsanın yaşam süresinin uzamasına bağlı olarak değişen (dönüşen) ihtiyaç ve beklentiler, bu yanlış görüşten vazgeçmemiz gerektiğini kanıtlamaktadır. Yaşlılıkta da öğrenen, aklını kullanan, dönüşen, değişen insanların çoğalması, insan ve insan toplumu açısından son derece önemlidir.
Nüfusumuz çoğalmaktadır ve yaşlanmaktadır. Yaşlanma ve yaşlılıkla ilişkili ihtiyaçlarımız, beklentilerimiz ve sorunlarımız değişmektedir veya dönüşmektedir. Yaşam süremizin uzaması insanı ve toplumu, umutlandıran ve kaygılandıran bir süreçtir [5]. Dolayısıyla umutlarımız ve kaygılarımız bile değişirken, bizler, değişmemenin mücadelesini veremeyiz. Demografik gelişmeler (dönüşümler) varken, tecrübelerimizi ve bilgilerimizi etkinleştirmek gerekirken, bizler yerimizde sayamayız.
Yaşlıların eğitim ihtiyacının karşılanması, her yaşta insanı sosyal sistemin dışındaki ve içindeki süreçler, gelişmeler, dönüşümler hakkında aydınlatmak, bilgisizliğinden kaynaklanan zorluk, zorunluluk ve feragatlerinden onu kurtarmak, çağımızın en belli başlı hedeflerinden biridir. 60+Tazelenme Üniversitesi fizyolojik, psişik ve sosyal boyutları ile yaşlılıkta feragat ve zorunlulukları, eğitim ve bilgi üzerinden önlemeye çalışmaktadır.
İnsani faaliyet, ya çevreye uyum sağlamaya ya da çevreyi aktif olarak şekillendirmeye yöneliktir. İlk durumda, davranış, büyük ölçüde çevresel uyaranlar tarafından kontrol edilir. İkinci durumda, faaliyet esastır. Kişiden kaynaklanır (iç kontrol). Çevreyle daha çok dışarıdan veya daha çok içeriden kontrol edilen bu uğraşı sırasında, gelecekteki yeni faaliyetleri etkileyen deneyimler oluşur ve bu öğrenmenin en temel özelliğidir. [2, s.393].
Modern bilimden önce düşünürlerin ilgilendiği bir konuydu öğrenme. İnsanlar, bundan farklı şeyleri anlasa da, iyi ve başarılı olarak tanımladıkları bir hayata özlem duyduklarından şüphe yoktur. İnsanın bu ihtiyacının veya özleminin nasıl tatmin edilebileceği sorusuna, antikçağdan beri cevap arayan felsefenin amacı, insanı “hayvani cesaretsizliğinden” kurtarmak, sevinç ve hüzün yeteneklerini geliştirmek, ona ilgi duymayı öğretmektir. İnsan ruhunun da bedeni gibi eğitilebileceği, manevi çaba ile kendini inşa edebileceği ve ilahi olana uyum sağlayabileceği, Platon’un belgelediği bir inançtır. Romalı filozof ve devlet adamı Cicero, insan ruhunu bir tarlaya benzetir ve bu “tarlanın” hasat verebilmesi için ekilmesi gerektiğini vurgular [3, s.210]. Filozoflar, yalnız kendi çıkarını düşünen, kendisi dışındaki hiçbir şeyle ilgilenmeyen insanların mutlu olamayacaklarını, eğitimin, başarılı yaşamın vazgeçilmez unsuru olduğunu vurgulamıştır [4, s.39].
PROF. DR. phil. habil. İSMAİL TUFAN
GERONTOLOJİK BAKIŞ
mail_outline : itufan05@yahoo.com
Diğer Makaleler
- “Hararet sacda değil nardadır”
- Öğrenmenin yaşı yok, ama öğrenende başa ihtiyaç var
- Aklı ve Yüreği Yumuşatan Bir İmkân!..
- Yaşlı eğitimi ve amaçları
- Öğren ki, geri kalmayasın!
- Ekstrem Duru
- Yılan, Kurt, Eş ve Yaşlı
- Para ve İnsan
- Boşanmalar ve Yaşlanan Toplum
- Bizim ve onların yaşlıları
- Söylemlerin Fay Hattı
- Gerontolojinin Bakış Açısından “Yaşlı Hizmeti”
- Yaşlılık Politikası mı?
- Eski yaşlılar
- Pilot-Proje İken…
- Pilot-Proje İken…
- Boş Çekmeceler
- Yaşlılar...
- Piyangodan Amorti Çıktı
- Yaşlı Bakımında “İnsan” Kavramı
- Adalet, Vicdan ve Yaşlılık
- Telomer; Biyolojik yaşın göstergesi mi
- Epigenetik
- Vicdansızlar...
- Yaşlılık Sosyal Rolü ve Anımsattıkları
- İnsan
- İstikbal Öğrenmededir...
- Tedavisi olmayan hastalık...
- Siz de yaşlanamayabileceklerden misiniz?
- İdmanlı Beyinler...
- Yaşlıların Ürkütücü Geleceği
- Bakımevleri “Gözaltı Kurumu” Olmamalıdır!
- Yaşlandığınızı nereden anlarsınız?
- Gerontolojide Yeni Mezunlar
- Bir Yaşlının Düşünceleri
- Atıcılar Kulübü
- Yaşlılıkla Yüzleşmek
- Balta!..
- Yaşlılık ve Sosyal Dönüşüm
- Söz, Şiddet ve Sorumluluk
- Demografik Yaşlanmanın İş Dünyasına Etkileri
- Planlar
- Yaşlıların Sosyal Entegrasyonu
- Kulağımıza küpe olmalıdır
- Aşı ve yaşlılık imajı
- Namus Temizleyicileri
- Hastasıyız Biz Onun
- Yaşlanan Dünyada Su ve Ekmek Sorunu
- Sabun, Su ve Gerontoloji
- Dünya Kadınlar Günü
- Sosyal Bilimsel Açıdan Yaşlanma ve Yaşlılık Olgularında Sorunumuz
- Yaşlılık Politikaları Devlet Politikası Olmalıdır
- Dedenin Telefonu
- Yaşlılık İzleri
- Yaşlanmak ve İhtiyarlamak
- Yaşlılık ve Kişilik
- Kıyamet ne zaman kopacak?
- İnsan, insanlık ve yaşlanmak
- Balta, İnsan, Uzun Ömürlülük
- Veda Pastası
- Her Yerde Yaşlı Var, Hiçbir Yerde Gerontolog Yok
- Gerontologların Bilgisinden Niçin Yararlanmalıyız?
- “Antiaging” Kavramının Düşündürdükleri
- Hangi Gerontolojiye İhtiyacımız Var?
- Yaşlı Bakımı: Teknikerlik mi, bakıcılık mı?
- İleri Yaşlılıkta Psişik Değişim Sorunu, Sebepleri ve Çözümleri
- Eğitim ve Yetişkinlikte Eğitim
- 97 Yıl
- Öğrenerek Tazelenme
- Gerontolojide Teori Kavramının Anlamı
- Diğerleri öğretir, ama yalnızca kendi kendimizi eğitebiliriz!
- Trans!..
- Yaşlılık ve Yaşam Biçimi
- Dünya Alzheimer Günü’nde Yalnız Bırakılan Alzheimer Hastaları
- Taciz-Tecavüz-Canavarı
- Umut ve Umutsuzluk Arasındaki Yaşlılık
- Maske, Mesafe, Maganda, Maymun
- Orta yaş ve üzeri erkek
- Alzheimer Hastaları ve Diğer Bakıma Muhtaç Yaşlılar
- Kerizlik Yaşta Değil Başta
- Katır Suçsuz!
- Hedonist Toplumun Şiddete Eğilimi
- Yaşlanan Toplumumuz ve Geleceği
- Hayatın Geri Vitesi
- Üstatlar Toplum
- Kızgınlık
- Korontina ve Felaket…
- Modern Tıbbın Doğuşu – Ufak Bir Kesit
- Ahlaki Gelişim ve Ahlaki Duraksama
- Değişim
- Sistem, Seçenek ve Seçeneksizlik
- Önemli Üç Konu
EN ÇOK OKUNAN
- Bakan Mehmet Nuri Ersoy Back to Travel 2022'de konuştu; 'Turizmde hedeflerimiz büyük’’
- Subaşı; “Kentlerin geleceği oldu-bittiye getirilemez”
- Alman turizm sektörünü bir Türk bir araya getirdi :
- Ukraynalı baba cinnet geçirdi
- Tarihi Kaleiçi Yat Limanı’nda deniz dibi temizliği
- ‘Türk turizminde Almanlar yeniden bir numara olacak’
- Konyaaltı’nda işçileri sevindiren zam
- Muratpaşa'da Vezne saatleri düzenlendi
- Mavi Kelebekler son deplasmanda galip
- Muratpaşa Belediyespor’da yeni yöneticiler
- İki Ucu Keskin BıçakDR. ALİ YILMAZ
- Bu Misafirlik Bitsin Artık!DR. ALİ YILMAZ
- Böcek Büyük Yara AldıDR. ALİ YILMAZ
- Aslanlar kendi öykülerini yazmadıkça!..iBRAHİM UYSAL
- Tavık mı, Cigara mı?AHMET TEK
- Gezdim Anadolu\'yuiBRAHİM UYSAL
- Devlet, Cumhuriyet, Demokrasi, OligarşiiBRAHİM UYSAL
- Devlet Ne İşe YarariBRAHİM UYSAL
- 19 Mayıs Atatürk’ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı’nın Önemi Ve Kutlama EsaslarıKEMAL KARAKUZEY
- Konuşuyoruz, konuşuyoruz, anlaşamıyoruz!.iBRAHİM UYSAL
