Çin Çayng Çong

“Bir şey duyduğunuzda onu unutursunuz, bir şey gördüğünüzde onu hatırlarsınız, bir şeyi yapana kadar onu anlayamazsınız”

Her milletin, kültürün atasına ve onların sözlerine saygım sonsuz ama şu Çin atasözlerine ayrıca ilgi duyuyorum. Günümüz entelektüel bakış açısının daha kendine yakın hissettiği ve içine girdiği sözler. “Sakla samanı gelir zamanı”, “Zahire’nin ambarı sabanın ucundadır” da derin manalar içeriyor ama insanların genellikle doğrudan bilgiye ulaşmayı tercih ediyor olması… Neyse, zaten konumuz da hangi milletin atasözü tercih edilir, değil. Kimin nereden ne çıkarabileceği, neyden fayda sağlayabileceği, farkındalığının hangi sözle uyanabileceği üzerine yorum yapamayız; her birimizden bir tane var, eşimiz benzerimiz yok.

Birçok firmaya ve birçok çalışan gurubuna temas ediyoruz. Farklı organizasyonel yapılar, farklı kişililer, farklı iletişim ağı vs. Ancak şahit olduğum bir aynılık var: insanlara anlatıyorsunuz, söylüyorsunuz karşınızdaki sadece dinliyor. Not alsanız iyi olur, derseniz olayı hemen kişiselleştirip “benim hafızam süperdir”, “aklıma yazdım”, “ben asla unutmam” gibi dirençlerle karşılaşıyorsunuz.

Psikologlar psikiyatrlar da konu ile ilgili olarak, “unutmak diye bir şey yoktur, bilgi bir yerde depolanır, ihtiyaç duyunca ortaya çıkar” der. Bu söylemdeki amaç, bilinçaltının önemine dikkat çekmektir, çoğunlukla. Buna da katılmıyor değilim. Ancak iş hayatı sizin bilinçaltınıza göre programlanmıyor. Patron karşınıza geçip birgün öncenin raporunu istediğinde, siz “bilinçaltı söyle bana ben dün neler yaptım” derseniz… Dün dünde kaldı cancağızım, ben bugün düne ihtiyaç duymuyorum ve hatırlayamıyorum, diyemezsiniz. Patron böyle bir durumda kapıyı hatırlatır. Baktı hala hatırlamıyorsun, sana kapıyı göstermeye gider (kapıya kadar geçirirse şanslısın).

Türk insanın görsel algılamasının daha yüksek olduğu göz önüne alındığında hatırlamanın da görsel araçlarla olması çok olağandır. Ama hangi patronun size dünü hatırlatmak için mukavvadan ev yapacak vakti var. Ya da dünkü satış faaliyetini hatırlatmak için A4’e resim mi çizsin adam yani.

Yazacaksın arkadaş! Kendince notlar alacaksın. Yönetici asistanını gördüğünde patronu hatırlarsın ama patronun ne söylediğini yüzde yüz hatırlaman olanaksız.

“Bir şeyi yapana kadar onu anlayamazsın” üzerine öyle çok söz var ki söylenecek. Öyle içine alıyor ki insanı… Hani çoğu zaman okursunuz, bilmem hangi okulu bitirmiş ama… ya da 2 üniversite bitirmiş üstüne yüksek lisanslar yapmış ama… Yaptığı tek iş besteler yapıp şarkı söylemek olan bir tıp mezunu sizce doktor mudur, sanatçı mıdır?