ANTALYANIN KAHYASI

Yargı, Hesapverirlik ve Temsilde Adalet

ERDOĞAN KAHYA

Demokrasilerin bu üç temel değerleri konusunda yazmak benim bilgi dağarcığımı aşıyor. Ama sözünü ettiğin bu üç kavramı da içine alan bir kitabı okumaya başladım. 2019’a henüz girdiğimiz 2 ocak günü, yaşama yeni bir sayfa açtığımız düşüncesi ile bu kitaptan ve yazdıklarından söz etmek, daha doğrusu sizlerle bu bilgileri paylaşmak istiyorum.

Kitabın adı “Türkiye’nin Orta Demokrasi Sorunları ve Çözüm Yolu- Yargı, Hesapverirlik, Temsilde Adalet”

Yazarı Avukat Mehmet Gün; Aksekili bir hemşerimiz, ya da İbradılı… Avukat ve benim ilk defa duyduğum “Daha İyi Yargı Derneği”nin Başkanı. İşadamı Abdullah Erdoğan’ın başkanı olduğu BAKSİFED tarafından düzenlenen bir panelde tanışma, kendisini dinleme imkânı buldum. İyi ki, bu panele gitmişim.

***

Kitabın hemen önsözünde yer alan “Türkiye’nin en önemli sorunu nedir?” sorusunu dinleyenlere sordu Mehmet Gün. Ekonomi diyenler oldu, seçim sisteminin yanlışlıkları, siyasi partiler Yasası v.s bir çok sorun ortaya atıldı. Soru sahibi Av. Mehmet Gün kendisinin cevabını verdi.

“Türkiye’nin en önemli sorunu Adalet, Hukukun üstünlüğü ve bunun gerçekleştirilmesinden birinci derecede sorumlu olan Yargı’dır” Devam etti, “bitmedi” diyerek;

“Türkiye’de Demokrasi’nin temel sorunu ise; aslında işlevlerinde bağımsız, etkin ve hesapverir olan bir Yargı’ya ve o’nun sağlayacağı Hukukun Üstünlüğü ve hesapverirliğe olan ihtiyaçtır”

Bu temel sorunu Türkiye’nin kısa sürede çözmesi gerektiğini, çözümün çok da zor olmadığını anlatan Av. Mehmet Gün; büyün bunları adına da “Orta Demokrasi Tuzağı” adını vermiş. Aslında bizim bildiğimiz ve ekonomiyi darboğaza sokan Orta Gelir Tuzağından kurtulmanın yolunun da Orta Demokrasi tuzağından kurtulmaya bağlıyor.

***

Kitabın yönetici özeti başlıklı bölümünde Demokrasi standartları ve Yargı Bağımsızlığı anlatılırken, Türkiye ile birlikte 172 ülkenin altına imza attığı, Birleşmiş Milletler Genel Kurulununda oy birliği ile onaylanan Demokrasi’nin tenel unsurlarını anlatıyor.

Neymiş demokrasinin temel unsurları?:

Güçler ayrılı ve dengesi
Yargının bağımsızlığı
Çoğulcu bir sistem,
Hukukun üstünlüğüne saygı
Hesapverirlik ve şeffaflık,
Hür, bağımsız ve çoğulcu medya
İnsan hakları ve siyasi haklara saygı,

Bu 7 madde içinde genel kurulun en çok önem verdiği Yargı bağımsızlığı konusunda da temel ilkeleri; BM Genel Kurulu’nun 29 Kasım 1985 tarihli, kararlarında

Yargının Yürütme ve diğer güçlerden bağımsız olması , (Yasama kasdediliyor)
Bağımsızlığının gözetilmesi ve saygı duyulması,
Doğrudan veya dolaylı herhangi bir şekilde kısıtlama, etki, yönlendirme, baskı, tehdit veya müdahale olmaksızın karar verir olması” olarak belirlendi.

Bunlardan da anlaşılıyor ki; Amerika’yı yeniden keşfetmek gerekmiyor. Anayasa, uluslararası anlaşmalar tartışma götürmeyecek bir biçimde yargı bağımsızlığını sürekli gündemde tutuyor ve Demokrasilerin vazgeçilmez temel unsurları arasında sayıyor.

Benden özet bu kadar. İkinci Baskısı çıkan 456 sayfalık kitap özetlemeye çalıştığım konuları bir bir irdeliyor. Okumanızı tavsiye ederim.