Özelleştirme Fiyaskosu!..

Türkiye'de cumhuriyet döneminin ilk yıllarında büyük önder Mustafa Kemal Atatürk’ün talimatları ile üretime yönelik devlet yatırımlarına büyük önem verildi. Şeker, demir, kağıt, çay, fındık, elektrik, taş kömürü gibi üretim yapan büyük fabrikalar ve tesisler inşa edildi.

Ak Parti’nin ilk yıllarında üretin ekonomisine önem veren iktidar ülkeyi daha sonraki yıllarda büyük bir özelleştirme rüzgarına kaptırdı. Ülkede birçok kamu kuruluşu özelleştirmeden nasibini aldı. AKP'nin hızlı özelleştirme politikaları sonucu, Erdoğan "İsraf ekonomisi değil, üretim ve verim ekonomisine geçiyoruz" derken maalesef Türkiye'nin elinde 'üretim' yapacak fabrika kalmadı.

Merak ettim, araştırdım; 1980 yılında 166 olan kamu iktisadi işletmelerinin sayısı 1995 yılında 278'e yükseldi. Türkiye Cumhuriyeti bu işletmelerin büyük bir bölümünden kâr elde ediyordu. Yine siyasetçilerin kadroları şişirdikleri için Kâr getirmeyen işletmeler bile kamu yararı nedeniyle vatandaş için hizmet üretiyordu.

AKP döneminde başlayan özelleştirmeler sonucu, Türkiye'de kamuya ait işletme sayısı 71'e kadar düştü. Bu özelleştirmeler öylesi plansız ve programsız yapıldı ki, kimi bina ve arsa maliyetinin çok altında, kimi işletmenin kasasındaki paradan daha az rakamlarla adeta peşkeş çekildi. Bunun en belirgin iki örneği var:

Türk Telekom'u alanlar Türkiye Cumhuriyeti'ni dolandırdı ve kaçtılar. Türkiye Cumhuriyeti bankalarından çektiği kredilerle, Türk Telekom mülklerini ipotekleyerek özelleştirme ihalesini kazanan firma, birkaç yıl boyunca vatandaştan para topladıktan sonra kredi borcunu ödemeden çekti gitti.  İhaleyi yapan, krediyi veren ve tahjsil edemeyenler nerede? Daha üst makamlarda… Ortada hiçbir sorumlu yok!...

Giresun SEKA Kağıt Fabrikası 5 milyon liraya özelleştirildi, kısa bir süre sonra ve TOKİ, özelleştirilen SEKA’nın arazisinin sadece bir bölümünü 60 milyon liraya satın aldı.

Söz SEKA’dan açılmışken; 8 ilde üretim tesisi bulunan SEKA Kağıt Fabrikası, Japonya'ya bile kağıt ihraç ediyordu. Belki de en önemlisi gazetelerin kağıt ihtiyacının tamamını karşılıyordu. En parlak döneminde kar eden bu kurum özelleştirildikten sonra, alanlar fabrikaları kapattı, sadece arazilerini inşaat için satarak büyük karlar elde etti ve SEKA satıldığı için gazete basacak, kitap yapacak, tuvalette kullanacak kağıt bulamaz hale geldik.

İşte AKP döneminde, özelleştirilen, ancak büyük bölümünün üretim yapmadığı ya da üretime katkıları tartışılır hale gelen dev tesislerimizin listesi:

• Paşabahçe Cam Sanayi
• Ereğli Demir Çelik
• İskenderun Demir Çelik,
• ASELSAN Hisseleri
• HAVELSAN Hisseleri
• PETKİM
• TÜPRAŞ
• BURSAGAZ
• ESGAZ
• EÜAŞ Ahlat Akarsu Sant.
• TEDAŞ Başkent Elektrik
• Ünye Çimento A.Ş
• Türkiye Gübre Sanayi A.Ş.
• Kıbrıs Türk Tütün Ltd. Şti.
• Merinos Halı Markası
• Seydişehir Eti Alüminyum
• Mazıdağı Fosfat Tesisleri
• Hekimhan Demir Madeni
• Güney Ege Linyit İşletmesi
• Ayvalık Tuz İşletmesi
• Çankırı Kaya Tuzlası
• Et Balık Samsun Soğuk Hava
• Sümer Holding
• Yeşilova Halı, Yün, İplik
• Manisa Pamuklu Mensucat
• Beykoz Deri ve Kundura
• Manisa Et-Tavuk Kombinası
• Kütahya Şeker Fabrikası
• OYAKBANK
• T. Sınai Kalkınma Bankası
• Yapı Kredi Bankası hisseleri
• Sabiha Gökçen Havaalanı
• SEKA
• THY-USAŞ Hisseleri
• Türk Telekom
• AyCell
• Araç Muayene İstasyonları
• Ray Sigorta A.Ş.
• Başak Sigorta A.Ş.
• İskenderun Limanı
• SÜTAŞ Malatya İşletmesi
• Ortadoğu Teknopark A.Ş.
• İstanbul İmar LTD. Şti.
• TCDD Mersin Limanı
• Büyük Efes Oteli
• SEKA'nın fabrika ve tesisleri
• Başkent Doğalgaz Dağıtım
• Koç Holding hisseleri
• THY- Lojmanları
• Trakya Cam ve Anadolu Cam
• KTHY hisseleri
• TOFAŞ hisseleri
• ÇELBOR
• TAKSAN
• Oymapınar Barajı
• GERKONSAN
• DİTAŞ
• TÜMOSAN
• Ortadoğu Teknopark A.Ş.
• Sakarya Traktör İşletmesi
• HEKTAŞ A.Ş.
• Büyük Ankara Oteli
• Büyük Tarabya Oteli
• Kızılay Emek İşhanı
• Kuşadası Tatil Köyü
• İstanbul Hilton Oteli
• Çelik Palas Oteli
• Erciyes Sosyal Tesisleri,
• Ataköy Otelcilik A.Ş.
• Ataköy Marina
• Kuşadası Tatil Köyü
• Yeditepe Beynelmilel
• Otelcilik hiseleri
• OYAK İnşaat hisseleri
• MEYBUZ A.Ş.
• ARÇELİK hisseleri
• ASPİLSAN Askeri Pil San.
• TKİ'ye ait 79528 ve 73021no.lu maden ruhsatları
• Cam ve Çimento Sanayi
• Soda Sanayi ve Metal
• BUMAS
• ERYAĞ
•  İstanbul İmar Ltd. Şti.
• SÜTAŞ hisseleri
• Tercan İşletmesi makineleri

Gübre Sanayii

• Gemlik, Samsun, İstanbul ve Kütahya fabrikaları, İstanbul Satın Alma Müdürlüğü Binası, Şanlıurfa, Tekirdağ ve Fatsa depoları

Tekel İşletmeleri

• TEKEL Alkollü İçecekler
• Adana, Tokat, Bitlis, Malatya, Samsun-Ballıca sigara fabrikaları, ambalaj fabrikası müdürlüğü
• Ankara Başmüdürlük Binası (İkiz Kuleler), Antalya Tekel arazileri ve binaları
• Bodrum tesisleri ve taşınmazları
• Gemlik Suni İplik Müessesesi taşınmazlar İnegöl Kibrit Fabrikası
• İstanbul Tütün Mamulleri
• Kastamonu Jüt İpliği Fabrikası makine ve teçhizatı
• TEKA
• Sigara San. İşletmesi'ne ait puro marka ve varlıkları
•  İzmir Yaprak Tütün İşletmesi makine – teçhizatı
• Çamaltı, Tuzluca Tuzlası, Yavşan Tuzlası, Kağızman Tuzlası,Kaldırım Tuzlası, Kayacık Tuzlası, Kristal Tuz Rafine, Sekili Tuzlası

Sümer Holding

• Adıyaman, Bakırköy, Diyarbakır, Malatya, Sarıkamış
  ve TÜMOSAN işletmesi
• Sarıkamış Ayakkabı İşletmesi
• Çanakkale Sentetik Deri İşletmesi
• Akdeniz İşletmesinin Makine ve teçhizatları
• Merinos İşlet. makine ve teçhizatları

Şeker Fabrikaları

• Adapazarı Şeker Fabrikası
• Amasya Şeker Fabrikası
• Kırşehir Şeker Fabrikası
• Turhal Şeker Fabrikası
• Çorum Şeker Fabrikası
• Elbistan Şeker Fabrikası
• Muş Şeker Fabrikası
• Erzincan Şeker Fabrikası
• Erzurum Şeker Fabrikası
• Afyon Şeker Fabrikası
• Bor Şeker Fabrikası
• Alpullu Şeker

santraller

• Akyazı, Anamur, Bayburt, Berdan, Besni, Bozkır , Bozüyük Bozyazı, Bünyan, Büyükkızoğlu, Cerrah, Çağ, Çamardı, Çemişgezek, Değirmendere, Derinçay, Dere, Dereköy, Derme, Durucasu, Engil, Erciş, Erkenek, Ermenek, Esendal, Finike, Girlevik, Göksu, Hendek, Hoşap, İvriz, Karaçay, Karaköy, Kayadibi, Kayaköy, Kernek, Kısık ve Kiti, Kovada I, Kovada II, Koyulhisar, Kuzuculu, Malazgirt, Otluca, Pınarbaşı, Sızır, Silifke, Sönmez, Suuçtu, Telek, Uludere, Visera (Işıklar) ile Zeyne akarsu santralleri.
• Hamitabat Elek. Üretim
• Çatalağzı Termik Santrali
• Kangal Termik Santrali
• Kemerköy Termik Santrali
• Kemerköy Liman Sahası
• Orhaneli Termik Santrali
• Seyitömer Termik Santrali
• Soma Termik Santrali
• Tunçbilek Termik Santrali
• Yatağan Termik Santrali
• Yeniköy Termik Santrali

elektrik dağıtım şirketleri

• Tercan İşletmesi makineleri
• Elektrik Üretim A.Ş. (EÜAŞ)
  – Akdeniz Elektrik Dağıtım
• ARAS Elektrik Dağıtım
• Başkent Elektrik Dağıtım
• Boğaziçi Elektrik Dağıtı
•  Çamlıbel Elektrik Dağıtım
• Çoruh Elektrik Dağıtım
• Dicle Elektrik Dağıtım
• Fırat Elektrik Dağıtım
• Gediz Elektrik Dağıtım
• İstanbul Anadolu Yakası
• Elektrik Dağıtım
• Meram Elektrik Dağıtım
• Osmangazi Elektrik Dağıtım
• Sakarya Elektrik Dağıtım
• Toroslar Elektrik Dağıtım
• Trakya Elektrik Dağıtım
• Uludağ Elektrik Dağıtım
•  Vangölü Elektrik Dağıtım
• Yeşilırmak Elektrik Dağıtım

Bankalar

• İş Bankası hisseleri
• Halk Bankası hisseleri

Eti Holding

• Mazıdağ Fosfat, Divriği Demir Madeni, Alümina Madeni
• Bursa Linyitleri İşletmesi, ETİ Bakır, ETİ Elektro Metalurji, ETİ Gümüş, ETİ Krom, Antalya Ferrokrom fabrikası, Çayeli Bakır İşletmeleri, Karadeniz Bakır İşletmesi, Samsun İşletmesi, Murgul işletmesi, Giresun'da 2 Maden ruhsatı Murgul Hidroelektrik Santrali Samsun'daki taşınmazlar
   

Tersane, Liman ve Gemiler

• Taşucu Tersane Alanı, Afyon, Aksu, Balıkesir, Kastamonu Akkuş, Çaycuma ve Karacasu işletmeleri
• Ankara Alım Satım Müdürlüğü binası, Ardanuç İşletmesi varlıkları, YİBİTAŞ Torba İşletmesi, İskenderun Limanı, Derince Limanı, Taşucu Limanı, İskenderun İSDEMİR Limanı, Ereğli ERDEMİR Limanı

TDİ İşletmeleri

• Türkiye Denizcilik İşletmesi'ne (TDİ) ait 9 gemi, Çeşme Limanı, Trabzon Limanı, Antalya Limanı, Deniz Nakliyatı T.A.Ş. 3 tanker, Dikili Limanı, Fenerbahçe-Kalamış Yat Limanı, Kuşadası Limanı, Ankara Feribotu, Samsun Feribotu, Karadeniz Gemisi
• Nakliyat İnşaat Turizm İhracat Pazarlama A.Ş., Salıpazarı Liman Sahası, Turan Emeksiz Yolcu Gemisi,Yakıt II Gemisi

Kapatılan İşletmeler

• SSK Eczaneleri (Tasfiye Edildi)
• Köy Hizmetleri (Tasfiye edildi)
  REYTEK

Şimdi soruyorum?

Evet; bu işletmeler şimdi devletin elinde olsaydı, cari açığımız 100 milyar dolar olur muydu?

Ya da, bu işletmeler özelleştirilirken, şartnameye ‘’Üretime devam’’ şartı ve zorunluluğu getirilemez miydi? Özelleştirilen Şeker Fabrikalarının sadece birkaçı üretime devam ediyor, diğerleri arazisini satıp kaçtı, o yüzden üretici şeker pancarını saramıyor, şeker satan ülke şeker ithal etmek zorunda kalır mıydı?

Özelleştirme için Türkiye’ye gelen yabancı firmaya Türk Bankası kredi veriyor ve özelleştirilen kurumu ipotek kabul ediliyorsa bunun adı dolandırıcılık değil midir?

Özelleştirmeler hesap-kitap yapılmadan yok parasına verildiği için bundan kimler kazançlı çıkmıştır, şimdiye kadar herhangi bir özelleştirme için tek bir Devlet Memuru için soruşturma açılmış mıdır?

Elimizde dünyadaki rezervin yüzde 70’i Türkiye’de olan çok kıymetli Kırka  bor madeni ve 3-5 kurum kaldı, (Hoş kaldı ise) hiç değilse özelleştirmeleri sona erdirecek bir yasa çıkarılmalı mıdır?

Yazarın notu: Kıurumlar arasında mükerrer varsa özür dilerim. Kurum sayısı o kadar çok ki, içinden bu kadar çıkabildim. Saygı ile