"Her şey dahil" sistemi, turizm sektöründe yaygın olarak kullanılan bir model olmasına rağmen, bazı olumsuz etkiler de beraberinde getiriyor. İspanya, Yunanistan, Mısır gibi ülkelerle rekabet edebilmek için başlatılan, ancak zaman içinde sakıncaları da ortaya çıkan ‘’Herşey Dahil Sistem’’ en başta bölge ekonomisine katkı vermekten çok uzak duruyor.
Nasıl Başladı?
1950’li yıllarda Club Mediterranean Club Med “Club Tatil” kavramı altında her şey dahil sistemini dünya genelindeki tatil köylerinde uygulamaya başlamış ve sistemin yaygınlaşmasını sağlamıştı. Her şey dahil sistemini bizim hayatımıza 1990'lı yılların başında Magic Life'ın kurucusu Dr. Cem Kınay kazandırmıştı. Türkiye bu sayede turizmde önemli atılımlar yaptı, kazançlar elde etti.
Ancak geçen zaman içinde Türkiye’ye gelen turist kalitesinde önemli bir düşüş ortaya çıktı. Türkiye’ye ucuz destinasyonlar arasına girdi. Zaman içinde turizm paydaşları; otel sahipleri, acentalar, sivil toplum örgütleri, Belediye başkanları ve esnaf sistemden yakınmaya başladı.
Gelin isterseniz şimdi ‘’Her şey Dahil Sistemi’’nin yarattığı sakıncalara bakalım:
- Gereksiz Tüketim: Bu sistem, tüketicileri gereksiz yere tüketime teşvik edebiliyor. "Her şey dahil" konsepti, sınırsız tüketimi özendirerek gıda israfına ve kaynakların verimsiz kullanılmasına yol açabiliyor.
- Yerel Ekonomide Durgunluk: Turistlerin otelden çıkmaması, yerel esnafın iş yapamamasına ve dolayısıyla bölge ekonomisinin zayıflamasına neden oluyor.
- Kalite Düşüşü: Rekabet ortamında fiyatların düşürülmesi için oteller, ürün ve hizmet kalitesinden ödün verebiliyor.
- Çevresel Etki: Aşırı tüketim, atık miktarının artmasına ve çevresel sorunların büyümesine katkıda bulunuyor.
Bütün bunlar göz önüne alındığında artık sistemin tartışılması, zengin turistin gelmesini sağlayacak alternatifler bulunması gerekiyor.
"Her Şey Dahil" Sistemine Alternatifler
Bu olumsuzluklar karşısında, turizm sektöründe daha sürdürülebilir ve dengeli bir model oluşturmak için farklı alternatifler düşünülebilir:
- Tematik Tatiller: Spor, kültür, sağlık gibi belirli temalara odaklanan tatiller, turistlerin farklı deneyimler yaşamasını sağlayabilir ve bölge ekonomisine daha fazla katkı sağlayabilir. Bunlar;
Kültür Turizmi: Tarihi ve kültürel zenginlikleri ön plana çıkaran, müze ziyaretleri, yerel etkinliklere katılım gibi aktiviteleri içeren turlar.
Doğa Turizmi: Trekking, doğa yürüyüşü, kamp gibi aktivitelerle doğayla iç içe olma fırsatı sunan turlar.
Sağlık Turizmi: Spa, wellness merkezleri, termal tesisler gibi sağlık hizmetlerinin sunulduğu turlar.
Spor Turizmi: Özellikle belirli spor branşlarına yönelik olarak, uygulamasında da tecrübeli ve başarılı olduğumuz düzenlenen turlar (örneğin, golf, bisiklet, dalış turları).
- Yarı Pansiyon veya Oda Kahvaltı Sistemleri: Turistlerin bir kısmı, akşam yemeklerini dışarıda yemek isteyebilir. Bu nedenle, yarı pansiyon veya oda kahvaltı sistemleri, hem turistlere daha fazla özgürlük sunar hem de yerel ekonomiye katkı sağlar.
- Deneyim Tabanlı Turizm: Yerel kültürü, tarihi ve doğal güzellikleri deneyimleme odaklı turlar düzenlenerek, turistlerin bölgeye daha fazla bağlanması ve daha uzun süre kalması sağlanabilir.
Yerel Yaşamı Keşfetme: Yerel halkla etkileşim, geleneksel el sanatlarını öğrenme, yerel yemekleri tatma gibi deneyimleri içeren turlar.
Gönüllü Turizm: Yerel topluluklara destek olmak amacıyla düzenlenen gönüllü projeler.
- Sürdürülebilir Turizm İlkeleri: Tesislerin çevreye duyarlı olması, yerel ürünlerin kullanılması ve atık yönetimi gibi sürdürülebilir turizm ilkelerinin benimsenmesi hem çevresel etkileri azaltır hem de turizmin olumlu yönlerini güçlendirir.
- Yerel İş birlikleri: Oteller, yerel esnaf ve tur operatörleriyle iş birliği yaparak, turistlere bölgedeki etkinliklere ve mekanlara erişim imkânı sağlayabilir.
- Paket Turlar: Farklı ilgi alanlarına yönelik paket turlar oluşturarak, turistlerin beklentilerine daha iyi cevap verilebilir.
Sözünü ettiğimiz bu alternatifler belki kısa sürede değil ama orta vadede; Yerel Ekonomide bir canlanma, Turistlerin farklı yerleri keşfetmesi, yerel işletmelerin gelişimine katkı sağlaması, Çevreye duyarlı ve yerel kültüre saygılı turizm uygulamaları teşvik edilmesi, Turistlerin ilgi alanlarına ve beklentilerine uygun daha kişiselleştirilmiş deneyimler sunacak, aynı tip otellerden farklılaşarak, daha geniş bir müşteri kitlesine ulaşabilirliklerini sağlayacaktır.
Sonuç
"Her şey dahil" sistemi, turizm sektöründe önemli bir yer tutsa da, bazı dezavantajları da beraberinde getiriyor. Bu nedenle, turizm destinasyonları, daha sürdürülebilir ve dengeli bir turizm modeli geliştirmek için farklı alternatifleri değerlendirmelidir. Bu alternatifler hem turistlerin beklentilerini karşılayacak hem de yerel ekonomiye ve çevreye daha fazla katkı sağlayacaktır.Turizmde "her şey dahil" sisteminin yerini, daha fazla seçenek sunan, yerel ekonomiyi destekleyen ve çevreye duyarlı alternatif modeller alabilir. Bu sayede turizm hem ekonomik büyümeye hem de sosyal ve kültürel gelişmeye katkı sağlayabilir.