Bu y?l Festival oldu mu?

M?barek Ramazan nedeniyle; Alt?n Portakal'?n gecikmeli olarak uygulanmas? dahil, a??l???ndan ba?layarak sonuna kadar  yanl??larla dolu doldu?u izleyenlerin ortak kan?s?.

Anlat?lanlar? yazay?m m?, yazmayay?m m? diye  epey d???nd?m. Ancak benim ki?isel olarak t?m etkinlikleri izlemem, i?in kulisine kadar girmem olanaks?zd?. ??nk? Alt?n Portakal??n bas?n ve eski y?neticiler dosyas?nda san?r?m ad?m yoktu. Yani festivali aral?ks?z olarak dokuz+bir sene d?zenlemi? ve y?netmi? birisi olarak b?yle ?zel tan?ma sahip de?ildim.

?nce kendi ?abam, zaman?m, maddi olanaklar?m ?l??s?nde  ve bas?ndan izleyebildi?im kadar?yla izlemeye ve bilgilenmeye ?al??t?m. G?rebildiklerimi ve duyabildiklerimi yazmak istedim. D?zenlemenin ba??ndan bu yana al?nan kararlar? bilemedi?im ve tamam?n? izleyemedi?im i?in yanl?? bir ?ey yazabilirim ve festivali yaralayabilirim ku?kusuna kap?ld?m, vazge?tim. Ama kapan?? t?renlerinde ya?ananlar?n bas?na yans?mas? ?zerine dayanamad?m.

Son?ta Alt?n Portakal?n - g?rebildi?im ve okudu?um kadar?yla- halktan kopmu?; T?rsak ba?kan? ve o kurulu?un kendi de?erlendirmeleri ?er?evesinde y?r?yen bir d?zenlemeye d?n??t???n? s?yleyebilirim. Yani Alt?n Portakal, evinden hile ile uzakla?t?r?l?p, Antalya d??? bir ilde ve ba?ka evlerde, Antalya'dan festivalin ge?mi?inden habersiz ki?iler taraf?ndan d?zenlenmekte art?k. Antalya' ve Antalya halk?n?n bilgisi  ve haberi olmadan d?zenlenmi?, T?RSAK'a gelir ve ba?kan? Engin Yi?itgil?e ?n sa?lamaya d?n?k bir festivaldi sanki.

Alt?n Portakal'?n kaderi bu.  Hatta son yedi y?ld?r; onu ?z?msemekten uzak, konunun Antalya ve T?rk sinemas? a??s?ndan ?nemini kavrayamayan, kentle-T?rk sinemas? aras?nda y?llar ?nce kurulmu? s?cak ba?lar? ara?t?rmak gere?ini duymayan kadrolar elinde s?rekli deneme tahtas?na d?nd? Alt?n Portakal.

Tek ba?ar?s? benim ge?ici bir s?re y?netiminde oldu?um d?nemde, Cumhurba?kan? S?leyman Demirel'in de onay?n? ald???m "Avrasya Film Festivali?nin T?RSAK'a gelir sa?lamak i?in uyguland??? anla??lan Film Marketin uygulanmas?yd?. Ama market?in ?ne ??kmas? uygulaman?n bir ba?ka yanl???yd?.

??in bas?na yans?yan g?rsel yan? d???nda, d?zenlemenin t?m?yle ?stanbul'a (TURSAK'a) terk edilmesi; Antalya?n?n kendi festivaline sahip ??kmamas? bi?iminde de yorumlanabilir. Asl?nda 1999?daki g?revim s?ras?nda merkezde kadroya olu?turma ?abama izin verilseydi, bug?n Antalya kendi festivalini en iyi ?ekilde d?zenleyebilirdi. Ama Ehil insanlar g?revden uzakla?t?r?l?p, siyasi bir kadroya y?nelenince Menderes T?rel i?i bo? bir Aksav devir ald?.

Eh siz kendi yap?n?za sahip ??kmazsan?z, bu bo?lu?u fark eden bir ki?i kalkar, Antalya mek?nlar?nda krall?k taslar, yetmez bir ?al??an? tokatlar. Bu t?r tav?rlar?n ki?inin bulundu?u konumu ve yetkilerini i?sel olarak sindirebilmesiyle de ilgisi oldu?u ku?kusuz.

Bir ba?ka konu sineman?n 7?ci sanat olu?u. Evet, sinema T?rkiye'de de 7?ci sanatt?r, ama Alt?n Portakal Film Festivali, son y?llarda kendisini olu?turan t?m sanat dallar?n? g?rmezden gelen bir festival konumuna ula?t?r?lm??t?r. 1980'li y?llar?n ?ncesindeki festivallerini an?msayanlar bilirler. Alt?n Portakal film yar??mas?n?n d???nda di?er sanat dallar?ndaki etkinliklere de yer verilirdi. Alt?n Portakal'?n Antalyal? olmas?n?n  ve Antalya'dan y?netilmesinin yan?nda bir ?zel yan? da buydu. Avrupa'daki kimi festivaller ?rnek al?narak yap?lacak bu t?r d?zenlemeler- ?zellikle halk?n ula?amayaca?? mekanlarda olursa- d?nyadaki herhangi bir film festivalinden ?te gidemez. Bug?n art?k Alt?n Portakal'?n ?zellikle ?d?l?nden ba?layarak, kurulu? kimli?inden de uzakla?t???n? s?ylemek yanl?? olmaz san?r?m. Antalya kendi i?inden do?urdu?u sanat olay?na bug?n yabanc?la?maktad?r.

Tokat olay?na gelince, bunun kuru bir ?z?rle ge?i?tirilmesi olanaks?z. Bir sanat olay?'n?n ba??ndaki ki?i, hele konuk oldu?u bir kentte, o kentin sahibi oldu?u bir sanat etkinli?inde, hi?bir g?revliyi tokatlayamaz. Bu sanat?n da, uygarl???n da temel kural?d?r.

?d?l almaya gelen sanat??lar?n tutumuna gelince ger?ekten ?z?c?. Y?netmen ?mit ?nal ve Semih Kaplano?lu?nun bas?n a??klamalar? da bunun bir ba?ka ?rne?i.

Bir sanat festivali benimsemiyorsan?z kat?lmazs?n?z, ya yap?c? g?r??lerle de?erlendirirsiniz ya da evrensel g?rg? ve sayg? kurallar?na uyars?n?z. Hele filminizin kat?ld??? bir festivale ?d?l almaya gelmemek ayr? bir sayg?s?zl?kt?r.

Bu konuda 1982 Festivalinde ba??mdan ge?en bir olay? aktarmak isterim. Alt?n Portakal??n k?rk?nc? y?l?nda yazd???m, Antalya Gazeteciler Cemiyetince Ara?t?rma-?nceleme dal?nda 2003 y?l?n gazetecisi ?d?l?ne lay?k g?r?len, ama bir t?rl? bast?r?p yay?nlayamad???m, ilgilenen kimi kurumlar?n da sonradan ?nemsememesi sonucu bas?lamayan ?nceki Alt?n Portakallar? perde arkas? ve ?n?yle ya?ananlar?n? anlatan ara?t?rmamdan aktarmak istiyorum.

 ?1982'de  karar a??kland?ktan sonra, Antalya'da bulunmayan En ?yi Kad?n Oyuncu ?d?l?n? kazanan "Bir G?n?n Hikayesi" Nur S?rer oldu?u anla??l?nca kendisini arad?m, Venedik Film Festivalinde oldu?u bildirildi, arac?lar kanal?yla temas kurmaya ?al??t?m ve   sonunda ?d?l t?reni saatine g?re, ?stanbul ?zerinden aktarmal? u?ak ayarlanabilece?i anla??ld?.

?d?l t?reni ba?lad???nda Nur S?rer havadayd? ve u?ak ?d?l t?renin   yap?ld??? stat ?zerinden ge?erken de, Nur S?rer'in gelmekte oldu?unu seyirciye bildiriyordum. Havaalan?nda bekleyen ?zel ara?la ve polis e?li?inde t?ren alan?na geldi?inde, soluk solu?a sahneye ??kt?. Bu co?ku, bu sevin? farkl?yd?. ?d?l kazanman?n heyecan?na, ?d?le yeti?ebilmenin sevin? ve onuru kar??m??t?.?

Bu b?l?m a?a??daki sat?rlarla bitiyor. Aynen bitirmekte yarar var san?r?m.  

?Evet ?enli?in vitrininde ya?anan olumsuzluk ve tersliklerin yan? s?ra b?ylesine g?zellikler de var. Bu t?r organizasyonlarda istedi?iniz kadar titiz olun,   ne zaman, nas?l bir sorunla ve hangi g?zelliklerle, co?kularla kar??la?aca??n?z? bilemezsiniz. Ne kadar ?zenle haz?rlan?rsan?z, haz?rlan?n, e?er kurumsal ve kentsel deste?iniz yoksa sonunda tahmin edemeyece?iniz bir olumsuzluk kap?n?z? ?alacakt?r. Beklemedi?iniz sevin? ve ?vg?ler de.?

Bilmem bu k???k an? ve sat?rlar birilerine bir ?ey anlatabildi mi?