ANTALYANIN KAHYASI

AVM’ler Vali Bey’i örnek alsınlar

ERDOĞAN KAHYA

Antalya Valisi Münir Karaloğlu, son aylarda Türk Lirası karşısında iki misline yakın değer kazanan dolar kurunu yetkisini kullandı ve TMSF tarafından yönetilen Mark Antalya’da 4.10 liraya sabitleyerek, kiracı esnafa rahat bir nefes aldırdı.

Vali Karaloğlu’nu, yetki ve sorumluluk bilinci ve diğer AVM’lere örnek olması nedeniyle kutlamak istiyorum. Çünkü, TMSF’nin kendisine verdiği yetki ve sorumluluk çerçevesinde olumlu bir kararla, Mark Antalya’da kiracı olarak faaliyet gösteren ve sayıları yüzü aşan esnafı batmaktan, daha doğrusu iflastan kurtardı.

Ancak Vali Bey’in diğer AVM’ler üzerinde böylesi bir yetkisi yok. Yok ama, onların da bu konuya hassasiyet göstermesini istemek de en doğal hakkı olsa gerek.

Antalya’da geriye kalan 16 AVM’de dolara endeksli kira sözleşmesi ile oturan esnafın adeta her gün inip çıkan dolar karşısında bir bir panik yaşadığını görüyoruz. AVM yönetimlerinden olumlu yanıt alamayan esnafın ortak çığlığı; “Her gün değişen ve artan döviz karşısında yaptığımız alışverişin bile farkına varamıyoruz. Kira bir ay içinde 10 kez artar mı? Bunu yaşıyoruz. Devretmek isteseniz alıcı bulamazsınız. Kira bedelleri sabitlenmediği takdirde işyerlerini kapatmamız kaçınılmaz sonumuz olacak. Bu işten AVM’ler de en az bizler kadar zarar görecek” şeklinde…

AVM yönetimlerinden ses yok

Antalya’da faaliyet gösteren AVM’lerde iki türlü kiralama yöntemi uygulanıyor. İsmi Marka olmuş büyük mağazalar kira yerine kardan pay ödüyorlar. Bu mağazaların dövizdeki artıştan zararı yok. Hâsılattan veya bundan elde ettikleri kar üzerinden ödeme yapıyorlar.

İkinci yöntem ise direkt olarak aylık döviz karşılığı kira ödemesi. Bu tür mağazalar çoğunlukta. Diyelim ki aylık 2.500 dolar kira ödeyen bir yiyecek-içecek mağazası dövizde dalgalanmanın başladığı, dolar kurunun 4,50 lira olduğu 1 haziran 2018 tarihinde 11.bin 250 lira öderken, aradan geçen2 ay 6 gün sonra 6 Eylül’de ödeyeceği kira dolar kuru 6,60’dan 16 bin 500 liraya yükseldi.

Bu işin içinden çıkmak mümkün mü?

En çok kiracının bulunduğu Deepo Outlet Center ile paydaşı Mall Of Antalya’da, Mark Antalya’da alınan karar sonrası acaba bir değişim yaşanıyor mu diyerek merak edip, bugüne kadar çok başarılı AVM yöneticiliği ile tanıdığım Genel Müdür Cem Livanelioğlu’nu aradım. Her zamanki nezaketi ve saygısı ile karşılayan baba dostu Cem; “Siz de kiraları sabitliyor musunuz? Bu yönde bir çalışma var mı?” soruma; “Abi biz Borsaya kota bir şirketiz. Açıklama yapamayız” diye nokta koydu.

Diğer AVM’lerde de yönetim kademesindekiler açıklama yapma yetkilerinin olmadığını söylemekle yetiniyorlar.

Ne olacak ve çözüm?

Antalya Valisi Münir Karaloğlu’nun TMSF’yi temsilen Mark Antalya’da kiracılar için doları 4,10 TL olarak sabitlemesi dövizin böylesi dalgalandığı bir süreçte esnaf için can simidi olmuştur. Diğer AVM’lerin de ayakta kalmak ve işlerin devamından yana bir amaçları varsa bir araya gelerek haksız rekabet yaratmamak amacıyla doları 4,10 lira olarak sabitleyip kira tahsilâtını buna göre yapmalılar diye düşünenlerdenim. Böylesi bir karar esnafı rahatlatacak, fiyatlara zam yapmayarak (Diğer girdilerden gelecek hariç) tüketicinin de bundan yararlanmasını sağlayacaklardır.

Aksi halde önce esnaf, ardından milyonlar dökülerek inşa edilen AVM’ler bir bir kapanacaktır.

Bizden söylemesi…