Yakın Dönem Tarihimiz ve 30 Ağustos 1922

Bu köşe yazım, üniversite yıllarımdan beri yakın tarihimize (1839 dan günümüze) ilgi duyan ve bir tarih araştırmacı olarak yurt içi ve yurt dışı verdiğim Eğitim, Psikoloji ve Tarih alanında “Etkili İletişim, İnsan İlişkileri”, “Beden Dili, Mikro Beden Dili” “Duygularımız” vb ek olarak tarih alanında   “Çanakkale Zaferi”, “Milli Mücadele Yılları” “Erken Cumhuriyet Dönemi ve Devrimlerimiz” konularında seminer ve söyleşilerim için hazırladığım  notlarımdan özet alıntıdır.

Milli Mücadele yıllarımızın başlıca satırbaşı alt başlıkları ve ilgili yıllarını şu şekilde özetleyebiliriz:

1. Mondros Mütarekesi ve İşgaller (1918-1919):
   • Mondros Mütarekesi (30 Ekim 1918): Osmanlı Devleti’nin I. Dünya Savaşı'ndan yenik ayrılması ve işgallerin başlaması.
   • İzmir’in İşgali (15 Mayıs 1919): Yunan kuvvetlerinin İzmir'i işgal etmesi, Anadolu’da direnişin başlamasına zemin hazırlayan önemli bir olay.
2. Mustafa Kemal Paşa’nın Anadolu’ya Geçişi ve İlk Direniş (1919):
   • Samsun'a Çıkış (19 Mayıs 1919): Mustafa Kemal Paşa'nın Milli Mücadele’yi başlatmak üzere Samsun’a çıkışı.
   • Amasya Genelgesi (22 Haziran 1919): Milli Mücadele’nin amaçlarını ve yöntemlerini belirten belge.
3. Kongreler Dönemi (1919):
   • Erzurum Kongresi (23 Temmuz - 7 Ağustos 1919): Doğu illerinin savunulması ve bağımsızlık kararı.
   • Sivas Kongresi (4 - 11 Eylül 1919): Ulusal birliğin sağlanması ve Temsil Heyeti’nin oluşumu.
4. Temsil Heyeti ve İstanbul Hükümeti ile İlişkiler (1919-1920):
   • Amasya Görüşmeleri (20 - 22 Ekim 1919): Temsil Heyeti ile İstanbul Hükümeti arasındaki ilk resmi görüşmeler.
   • Misak-ı Milli Kararları (28 Ocak 1920): Mebusan Meclisi'nin kabul ettiği ulusal sınırlar ve bağımsızlık ilkeleri.
5. İstanbul’un İşgali ve Meclis-i Mebusan’ın Kapatılması (1920):
   • İstanbul’un Resmen İşgali (16 Mart 1920): İtilaf Devletleri'nin İstanbul’u işgal etmesi ve Osmanlı meclisinin kapatılması.
   • TBMM’nin Açılışı (23 Nisan 1920): Ankara’da Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin açılması ve Milli Mücadele’nin merkezi haline gelmesi.
6. Sevr Antlaşması ve İç İsyanlar (1920):
   • Sevr Antlaşması (10 Ağustos 1920): Osmanlı Devleti’nin çok ağır şartlarda imzaladığı antlaşma.
   • Kuvayı Milliye Hareketi ve İç İsyanlar: Anadolu’da işgallere karşı direnişlerin başlaması ve iç isyanların ortaya çıkması.
7. Kurtuluş Savaşı Cepheleri ve Zaferler (1920-1922):
   • I. İnönü Muharebesi (6-11 Ocak 1921): İlk düzenli ordu zaferi.
   • II. İnönü Muharebesi (23-31 Mart 1921): Yunan kuvvetlerinin bir kez daha durdurulması.
   • Sakarya Meydan Muharebesi (23 Ağustos - 13 Eylül 1921): Türk ordusunun büyük zaferi ve Mustafa Kemal Paşa’ya “Gazi” unvanının verilmesi.
   • Büyük Taarruz ve Başkomutanlık Meydan Muharebesi (26 Ağustos - 30 Ağustos 1922): Türk ordusunun kesin zaferi ve İzmir’in kurtuluşuna giden yolun açılması.
8. Mudanya Ateşkes Antlaşması ve Lozan Antlaşması (1922-1923):
   • Mudanya Ateşkes Antlaşması (11 Ekim 1922): Savaşın fiilen sona ermesi ve barış görüşmelerinin başlaması.
   • Lozan Antlaşması (24 Temmuz 1923): Türkiye Cumhuriyeti’nin uluslararası alanda tanınmasını sağlayan barış antlaşması.

Bu kronolojik özet, Milli Mücadele'nin ana aşamalarını ve önemli olaylarını içermektedir.

30 Ağustos: Bir Milletin Yeniden Doğuşu

Türk milletinin bağımsızlık mücadelesinde dönüm noktası olan Büyük Taarruz ‘un zaferle sonuçlandığı günün anılmasıdır. Bu zafer, sadece bir askeri başarı değil, aynı zamanda Türk milletinin küllerinden yeniden doğduğu ve bağımsız bir devlet kurduğu bir dönüm noktasıdır.

Gazi Mustafa Kemal Atatürk önderliğinde kazanılan bu zafer, Türk milletinin azmi, kararlılığı ve bağımsızlık aşkının bir sembolüdür. 30 Ağustos, bugün bile Türk milletine ilham veren, birlik ve beraberlik duygusunu güçlendiren önemli bir milli bayramdır. Bu bayram, aynı zamanda gelecek nesillere emanet edilen değerlerin ve Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş ilkelerinin önemini hatırlatmaktadır.

30 Ağustos Zafer Bayramı ile ilgili kahramanlarımızın en kritik ve anlamlı tarihi sözlerden bazıları şunlardır:

1. Mustafa Kemal Atatürk:
   • "Ordular! İlk hedefiniz Akdeniz’dir. İleri!"
   • "Büyük Türk milletinin hürriyet ve istiklâl düşüncesini söndürmek isteyenlere karşı her tarafta şiddetle parlayarak kendi öz yurdunda, kendi azim ve iradesiyle, daima serbest ve bağımsız yaşamak isteyişinin yüksek ifadesi olmuştur."
2. İsmet İnönü:
   • "Harp yalnızca karşılıklı top tüfek atmak değil, düşmanla ve doğanın çetin koşullarıyla ile de savaşmaktır. Biz bu savaşı başarıyla verdik."
3. Fevzi Çakmak:
   • "Her safhasıyla düşünülmüş, ihzar ve idare edilmiş olan bu harekât, Türk ordusunun, Türk subaylarının ve kumanda heyetinin yüksek kudret ve kahramanlığını tarihe bir daha kaydettiren muazzam bir eserdir."
4. Ali Fuat Cebesoy:
   • "30 Ağustos Zaferi, milletin bağımsızlık mücadelesinin en muhteşem zaferidir."
5. Kâzım Karabekir:
   • "Bu büyük zafer, Türk milletinin hürriyet ve istiklâline olan sarsılmaz inancının bir göstergesidir."

Bu sözler, 30 Ağustos Zaferi’nin ruhunu ve anlamını en iyi şekilde yansıtan, Türk milletinin bağımsızlık ve özgürlük mücadelesine duyulan derin inancı ve bağlılığı dile getiren ifadeler olarak tarihe kazınmıştır.

30 Ağustos 1922 günü yerli ve yabancı gazeteler hangi önemli başlıklar atmışlardı?

30 Ağustos 1922, Türk Kurtuluş Savaşı'nın dönüm noktalarından biri olan Büyük Taarruz ‘un zaferle sonuçlandığı gün olarak tarihe geçmiştir. Bu zafer, Türk ordusunun Yunan işgaline karşı kazandığı önemli bir başarıdır. Bu nedenle, 30 Ağustos 1922 tarihinde hem yerli hem de yabancı gazeteler bu olayı geniş bir şekilde ele almışlardır.

Yerli Gazeteler:

1. İkdam: "Ordumuz Yunanı Ezdi!"
   • Türk ordusunun zaferini vurgulayan bu başlık, Yunan ordusunun geri çekildiğini ve Türk milletinin bağımsızlığına bir adım daha yaklaştığını anlatıyor.
2. Vakit: "Büyük Zafer!"
   • Bu başlık, Büyük Taarruz ‘un zaferle sonuçlandığını müjdeleyen bir ifade ile zaferin büyüklüğünü vurgulamaktadır.
3. Hakimiyet-i Milliye: "Türk'ün Büyük Zaferi!"
   • Mustafa Kemal Atatürk'ün önderliğindeki Türk ordusunun kazandığı zaferi büyük bir coşkuyla duyuran bu başlık, millî bağımsızlığın elde edilişine dikkat çekiyor.

Yabancı Gazeteler:

1. The Times (İngiltere): "Turkish Forces Triumph in Anatolia"
   • Türk kuvvetlerinin Anadolu'da zafer kazandığını belirten bu başlık, Yunan kuvvetlerinin geri çekilişini ve Batı dünyasında büyük yankı uyandıran bu zaferi anlatıyor.
2. Le Matin (Fransa): "La Victoire Turque: L'armée Grecque en Déroute"
   • Türk zaferini ve Yunan ordusunun bozguna uğradığını belirten bu başlık, Avrupa'da Türk zaferinin etkisini yansıtıyor.
3. The New York Times (ABD): "Turkish Nationalists' Victory Over Greeks"
   • Türk milliyetçilerinin Yunanlara karşı kazandığı zaferi konu eden bu başlık, Amerikan kamuoyunu Türk zaferi hakkında bilgilendiriyor.

Bu başlıklar, Türk milletinin bağımsızlık mücadelesindeki en önemli adımlardan birini temsil eden Büyük Taarruz’ un ulusal ve uluslararası yankılarını yansıtmaktadır.

Son olarak; 30 Ağustos'tan çıkartabileceğimiz en önemli dersler nedir?

30 Ağustos Zaferi, Türk Kurtuluş Savaşı'nın en önemli dönüm noktalarından biri olarak pek çok ders içermektedir. Bu zaferden çıkarılabilecek en önemli dersler şunlardır.

1. Bağımsızlık ve Egemenliğin Önemi:

• 30 Ağustos, bir milletin bağımsızlığı ve egemenliği için her türlü zorlukla mücadele edebileceğini ve gerektiğinde topyekûn bir seferberlikle bağımsızlığını kazanabileceğini göstermiştir. Bu zafer, Türk milletinin bağımsızlık ve egemenlik konusundaki kararlılığının simgesidir.

2. Liderlik ve Stratejik Zeka:

• Mustafa Kemal Atatürk'ün liderliği, askeri strateji ve vizyonunun bu zaferdeki rolü büyüktür. İyi bir liderin, doğru zamanda doğru kararları alarak bir ulusun kaderini değiştirebileceği gerçeği, 30 Ağustos'tan alınacak önemli bir ders olarak öne çıkar.

3. Birlik ve Beraberlik:

• Zafer, ulusun tüm kesimlerinin birlik ve beraberlik içinde hareket ettiğinde, en zorlu düşmanların bile üstesinden gelinebileceğini göstermiştir. Milli birliği sağlamak, büyük zorluklar karşısında en büyük güç kaynağıdır.

4. Mücadele Ruhu ve Azim:

• Türk milletinin işgal güçlerine karşı verdiği mücadele, azim ve kararlılığın en somut örneklerinden biridir. Mücadele ruhu ve azim, zaferin en temel yapı taşları olarak ders çıkarılmalıdır.

5. Uluslararası Dengeler ve Diplomasi:

• 30 Ağustos Zaferi, sadece askeri bir başarı değil, aynı zamanda uluslararası alanda Türkiye’nin diplomatik gücünü de pekiştiren bir gelişme olmuştur. Bu zaferle birlikte, Türkiye uluslararası arenada daha güçlü bir konuma gelmiş ve bağımsızlık mücadelesini dünyaya kabul ettirmiştir. Diplomasi ve uluslararası ilişkilerin yönetimi, savaş kadar önemlidir.

6. Milletin Gücü ve İnancı:

• Milletin, kendi gücüne ve liderine olan inancı, zaferin kazanılmasında kilit rol oynamıştır. Bir milletin kendi değerlerine ve gücüne inanmasının, en zor şartlar altında bile zafer getirebileceği gerçeği unutulmamalıdır.

30 Ağustos Zaferi, bağımsızlık mücadelesi veren her millet için bir ilham kaynağıdır ve bu zaferden çıkarılacak dersler, ulusal kimlik, bağımsızlık ve birliğin korunması adına gelecekte de yol gösterici olacaktır.

 Kaynak Kitaplarımın İlk Üçü

1- Atatürk’ün yazdığı NUTUK kitabı, 30 Ağustos Zaferi ile İlgili Öne Çıkanlar

• Büyük Taarruz ‘un Planlanması ve Yürütülmesi: Atatürk, Nutuk'ta Büyük Taarruz ‘un nasıl planlandığını, hangi zorluklarla karşılaşıldığını ve nihayetinde zaferin nasıl elde edildiğini ayrıntılı bir şekilde anlatır.
• Milletin Birliği ve Bağımsızlık Aşkı: Zaferin kazanılmasında milletin birlik ve beraberliğinin, bağımsızlık aşkının ne kadar önemli olduğu vurgulanır.
• Askerin Fedakarlığı: Cephede savaşan Türk askerinin gösterdiği fedakarlık ve kahramanlık örnekleriyle dolu bir tablo çizilir.
• Zaferin Sonuçları: Nutuk’ kitabında, 30 Ağustos Zaferi'nin sadece bir askeri başarı değil, aynı zamanda yeni bir devletin kurulmasının önünü açtığı belirtilir.

2- Şevket Süreyya Aydemir "Mustafa Kemal Atatürk: Bir Ömür"

3-Turgut Özakman “Şu Çılgın Türkler”