Aile Şirketleri

90lı yılların sonlarında 2000li yılların başlarında aile şirketlerini, zor koşullar içinde iğne ile kuyu kazarak başarı hikayeleri yazan şirketler çerçevesinde ele alıyorduk. Teknolojik gelişmeler, hızlı değişim, bilgi toplumu kavramları, global ekonominin etki alanına giriş… Yeni kavramlar ile özel sektör, KOBİ’ler ve ülkemizdeki karşılığı “aile şirketleri” nin boş-beleş bir şey olmadığının iş dünyasında,ekonomi çevrelerinde algılanışındaki değişim…bütün bu bileşenler tekrar “aile şirketleri”ni; istihdam, girişim, yenilik, ar-ge ve ekonomik geleceğin parlatılması için önemine uygun mercek altına alınmasına sebep oldu.
Genç Türkiye’nin şirketlerinin ömrü 25-30 yıl ve 3. Kuşağa aktarılan şirket istatistikleri %10 ile sınırlı hoş dünyada da durum pek farklı değil. Birinci kuşağın emek emek, çok çalışarak ve çalışmayı yaşam tarzı haline getirerek elde ettikleri başarı nasıl olacak da arkadan yetişen nesil(ler) ile sürdürülebilir hale gelecek. Genç kuşaklar matematik denklemlerindeki gibi adlandırılırken bu uyumlanma nasıl başarılacak? X,Y,Z ile adlandırılan yeni kuşaklar iş yaşamları, teknolojiye uyumları, kişisel özellikleri ile farklılıkları ile birbirilerinden ayrılıyorlar. Aile şirketleri isminden menkul arkasında kuran bir aile veya aileler var. X’li,Y’li,Z’li matematik denklemini kuruyorlar. Ailenin denkleminde duygu var, etkileşimin iletişimin yoğun olduğu aile kültürünün önde olduğu bir yapı var. Bu ailenin başarıyı yakalamanın denklemlerini gerçekleştirmiş ama geleceğe taşınmayı bekleyen marka, ciro, rekabet, büyüme, globalleşme, karlılık, Ar-Ge konularının olduğu ekonomik kavramlar bütünü bir şirketleri var. Bu iki yapı birbirini nasıl destekleyecek de geleceğe taşınacak. Buraya kadar birkaç kez kullandım “uyum-uyumlanma” ya sağlanacak! Kuvvetli bir yapı ortaya çıkacak. Ya sağlanamaz ise? Aile içi ilişkilerde çatışma, uyumsuzluk, dağılma olacak.
Aile ile Ailenin şirketlerinin uyum kültürü gelişmemiş bu konuda çaba harcanmamış ise; aile fertlerinin kendilerini test edecekleri ben kimim? Nereye aidim? Potansiyelim nedir? Planım ve amaçlarım nedir?’soruları bile aileyi oluşturan farklı kuşaklar tarafından farklı cevaplar bulacak. Bu noktadan ele alacak olursak meseleyi aile şirketlerinde sürdürülebilirlik, farklı kuşakların asgari müşterek de buluşacak cevapları için; ailenin duygularla beslenen aile kültürü ve değerlerinin, mantıkla beslenen şirket kültürü ve değerleri ile harmanlanarak aktarılması bir felsefe olarak içselleştirmekten başka çare yok gibi duruyor.
Bunu gerçekleştirebilen aile ve aile şirketlerinde kurumsallaşmaya kolay kapı açılabilir; değişimi başlatacak olan yeni kuşakların meydan okumalarına saygılı olunabilir.
Aile şirketlerinin kurumsallaşması gerçekleştiğinde istatistiklerinde desteklediği” babalar kurar, oğullar yer, torunlar batırır.” Klişesinden de kurtulmuş oluruz. Dünya markası aile şirketlerimiz de olur.