Turizmin ilk kalkınma planındaki yeri

Biliyor musunuz ?

Ülkemizde beş yıllık kalkınma planlarından ilki 1962 yılında yapılmıştır.

Turizm sektörü 1963-1967 yıllarını kapsayan Birinci Beş Yıllık Kalkınma Planı’nda şu hedeflerle yer almıştır:

- Toplam ikiyüzbin (200.000) olan turist sayısının dönem sonu olan 1967 yılının sonuna kadar birbuçuk milyona (1.500.000) çıkarılması.

- Turizm gelirlerinin bu dönemde 140 milyon dolar seviyesine çıkarılması.

- 4 gün olan ortalama kalış süresinin 6 güne çıkarılması.

- Turist başına elde edilen toplam ortalama gelirin 40 dolar seviyesine çıkarılması.

- Konaklama ünitelerinin arttırımı ile birlikte, tanıtım çalışmalarıyla turist sayısını arttırıcı faaliyetlerde bulunmak.

Bu hedefe ulaşmak için yabancı reklam ajanslarının devreye sokulması, ülkeye giriş çıkış sırasındaki zorlukların azaltılması, sağlık koşullarının iyileştirilmesi ve devlet desteğinin arttırılması ve turizme yönelik eğitim veren kuruluşların sayısının arttırılması alınacak önlemler arasında yer almaktaydı.

Yukarıdaki hedeflerin gerçekleşmesiyle turizm sektöründen elde edilecek döviz sayesinde ödeme açıklarının bir kısmının kapatılması bekleniyordu.

İlk Beş Yıllık Kalkınma Planı sonrası, gelen toplam ziyaretçi sayısı beş yılın toplamı 1.775.000 ve toplam gelir 55,1 milyon dolar olarak gerçekleşti.

Sektörün potansiyeli o zamanlarda görülmüş olsa bile gelişimi çok uzun zaman almış ve şu andaki yerine gelmiştir.

İkinci Beş Yıllık Kalkınma Planı’nda değinilen konular arasında okuduğum zaman güldüğüm rakamlardan biri de yatak kapasiteleridir. 1968 ve 1972 yılları arasındaki planda yaklaşık 28 bin olan toplam yatak kapasitesinin 42 bine çıkartılması da yer almaktadır.

Hala üzerinde uzun uzun konuşulan Master Plan kavramı ilk kez bu planlamada gündeme alınmış olmasına rağmen sanıyorum hala başlanamamış olsa gerek ki hala üzerinde konuşuyoruz.

Bu beş yıllık dönemin toplamına bakacak olursak gelen toplam ziyaretçi sayısı 3.980.000 (beş yılın toplamı ) ve turizm geliri ise 279 milyon dolar yine beş yıllık rakamlar olarak gerçekleşmiştir.

Master Plan hala yapılamamıştır....

Unutmadan yazmam gereken önemli bilgi de bu rakamları oluşturan ziyaretçilerin büyük bölümü sınır kapılarından karayolu ile gelen ve asıl amaçları tatilden çok ticaret olan ziyaretçilerdir. O nedenle İkinci Beş Yıllık Kalkınma Planı’nda ziyaretçilerin günlük harcamalarını ortalama 6 dolardan 9 dolar seviyesine çekmek de bulunmaktadır.

Geleceği iyi planlayabilmenin, geçmişi iyi araştırmak, incelemek ve yorumlamaktan geçtiğini düşünmekteyim. İlk Beş Yıllık Kalkınma Planı süresince Türkiye’ye beş yıl içinde gelen turistin tamamı bu gün yılın sadece birkaç ayının toplamında, sadece Antalya’ya hava yoluyla geliyor. İnanılmaz değil mi?

İkinci Beş Yıllık Plan’da beş senede tüm ülkede 14 bin yeni yatak açmayı planlarken, bir yazda, sadece bir sahilde 15 bin yeni yatak devreye giriyor.

Bu dinamizmi görmemek mümkün değil ama yine de planlarımızı yaparken nereye gittiğimizi iyi düşünmemiz ve geleceği planlarken geçmişi unutmamamız gerekir. Hala bizler günümüz Türkiye’sinde olmayan Master Plan’ı tartışıyorsak bana göre bir yerde hata yapıyoruz.

Sevgiyle kalın...

SABAH AKDENİZ’DEN ALINMIŞTIR