Güney Afrika'dan selamlar (3)

Çok  değerli okurlarım bu yazımda size Güney Afrika Cumhuriyetinin siyasi ve idari yapılaşmasından biraz bahsetmek istiyorum. Daha önceki yazımda da belirttiğim gibi ülkede dokuz ayrı eyalet bulunmaktadır. Ülkenin başkenti ise Pretoria dır.  Mayıs ayının ilk haftasında ülkede genel siyasi seçimler yapıldı ve  Jacob  Gedleyihlekisa Zuma milli meclis tarafından dört yıllığına devlet başkanı seçildi.  Rakibi Mvume Dandala 47 oy alırken kendisi 277 oy almıştır. Ülke parlemnetosunda 400 sandalye bulunmaktadır.

Altmış yedi yaşındaki başkan Zuma’nın hayatı uzun, yorucu,başarılı ve mücadele içinde geçmiştir. Fakir bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelen Zuma  Güney Afrika hükümetince uygulanan Avrupalıların başkalarından ayrılması sistemine(Apartheid) karşı çıktığı için sek iz yıl bir adaya sürgüne gönderilmiş ve orda hapis yatmıştır. Devlet başkanlığı zaferinden sonra Pretoria gazetesi şöyle bir başlık atmıştır.  “Mütevazi bir keçi çobanlığından devlet Başkanlığına” Aşağıdaki resimler başkan Zuma’nın dır.

AFRİKA 275 AFRİKA 279 

Güney Afrika’da  parlementoda sandalyesi olan siyasi parti sayısı bugün için yedidir.  Bu siyasi partilerin isimleri; Halkın kongresi partisi (Cope) ve sandalye sayısı 30, Demokratik Birlik Partisi (DA) sandalye sayısı 67, Birleşik Demokrat Hareketi (UDM) sandalye sayısı 4, Bağımsız Demokratlar Partisi (ID) sandalye sayısı 4, Inkata Bagımsızlık Partisi (IFP) sandalye sayısı 18 ve Afrika Milli Kongre Partisi (ANC) sandalye sayısı 264.

Devletin idari yapılanmasında en yukarda devlet başkanı Jacob Zuma ve onun bir yardımcısı var. Sonra bakanlar ve bakanların yardımcıları milli hükümeti oluşturuyorlar. Yukarda belirttiğimiz gibi her bir siyasi parti dokuz ayrı eyaletten aldıkları sandalyelerle milli meclisi oluşturuyorlar.  Örneğin, benim içinde bulunduğum eyaletin adı Mpumalangadır ve parlementoda 17 sandalyeleri vardır.

Mpumalanga eyaleti  iki milyon nüfuslu olup eyaletin başkanı da bu seçimde belli olmuş ve başkanlığa D.D. Mabuza seçilmiştir. Mabuza kabinesini yeni yüzlerden oluşturmuştur. Kabine üyeleri siyasi kişilerdir. Bunlardan bazıları daha önce belediye başkanlığı yapmış kişilerdir.  Kabine bir üst yönetim komitesi (Member Executive Committee)şeklinde de ifade edilmekteri. Bu üst yönetimin belediyeler üstü bir yetkinliği bulunmakta ve eyaleti ilgilendiren genel konular bu mecliste kararlaştırılmaktadır. Belediye başkanları seçimle iş başına gelen, uygulamada özgür olan ancak eyaleti ilgilendiren kararlarda üst yönetim meclisinin aldığı kararları uygulayan kişiler olmaktadırlar. Aşağıda Mabuza’nın resmini görüyorsunuz

AFRİKA 277

Ayrica Mpumalanga eyaleti de kendi içinde Nkangala, Gert Sibande ve Ehlanzeni şeklinde üç bölgeye ayrılmaktadır. Ehlanzeni bölgesinde ise beş ayrı yerleşim ve belediyelik bulunmaktadır. Bunlar; Mbombela, Nkomazi, Buschbuckridge,Thaba Chew ve Umjindi  belediyeleridir. Mbombela belediyesi  yönetim sınırları içine Nelspruit, Hazyview ve White River yerleşim yerleri girmektedir. Nelspruit  zaten eyaletin başşehri durumundadır ve nüfusu 661.000 dir.

Diğer eyaletlerde de buna benzer idari yapılanma sözkonusudur.

Prof. Dr. Ahmet Aktas

Guest Lecturer

Tourism Department

Tshwane University of Technology

aktasa@tut.ac.za