Kazak Düğünü

18-22 Nisan 2011 tarihleri arasında Kazakistan’ın güneyinde bulunan ve ülkenin üçüncü büyük şehri olan Shymkent (Çimkent okunur) şehrinde bulunan Avezov Üniversitesinin davetlisi olarak hem turizm öğrencilerine hem de öğretim elemanlarına uluslar arası turizm hareketleri ile Türkiye ve Türkiye Turizmi ile ilgili konferanslar vermek üzere davet almıştım. Bu daveti değerlendirdim. Bu arada turizm işletmeciliği bölümü öğretim elemanlarından Marat beyin oğlunun düğününde bulundum. Şimdi sizlere biraz geleneksel biraz modernleşmiş Kazak düğününü anlatmaya çalışacağım.

Akşam sekizde başlayacak olan düğüne davetliler biraz geçte olsa gelmeye başladılar. Salon dikdörtgen biçiminde ve bin kişi kapasiteli oldukça değişik süslenmiş bir görünümdeydi. Salonun giriş sol tarafında oluşturulmuş biraz yüksekçe bir platform orkestra ve solistler için planlanmış. Salonun tam giriş karşısında ve son kısımda oluşturulmuş üç basamaklı diğer bir platformda gelin-damat masası ve her iki yanlar da gelinin tarafı ve damadın tarafı şeklinde masalardan oluşmuş. Gelin ve damat yakın akrabaları için ayrılan masalarda otuzar kişi oturmaktaydı.  Her üç taraf tüm salondaki davetlileri daha rahat görme ve takip etme olanağına sahiptiler.

Salonun tam ortasında hem dans etmek hem de sanatcıların kendi sahnelerinden gelin ve damadın masasına rahat ulaşabilmeleri için uzun bir koridor ayrılmış. Bu koridorun her iki tarafında ise iki sıra halinde ve oniki kişinin bir arada oturabileceği yuvarlak masalardan oluşmuş  masa planı yapmışlar.

Kazak düğünlerinde düğünü baştan sona yöneten bir kişi bulunmaktadır. Bu kişiler  salonlardaki görevli bir kişi olmaktadır. Bu kişi düğünle ilgili her tür detaylara sahip, kimlerin konuşma yapacağı, hangi arada hangi ses sanatçılarının geleceği, düğüne katılan yerli ve yabancı üst düzey konukların kimler olduğu ve bunlarla ilgili bilgiler, bunların hangi zaman aralığında sahneye davet edileceği ve onlara ne kadar bir süre konuşma fırsatı verileceği, takı merasimi vb.her hangi bir düğünde aklınıza gelen tüm detayları yöneten bir kişi olmaktadır.

Salon süslemesi göz alıcı güzellikte olup sofralarda adet üzere her tür soğuk yiyecekler ile  alkollü ve alkolsüz içecekler  misafirlerin kendilerinin servis yapması için konulmuş bulunmaktadır. Sıcak yiyecekler garsonlar tarafından sonradan yapılmaktadır.
Gelinle damat salona gelmeden önce Kazak folklor ekibi kısa bir dans gösterisi yaptı. Sonra gelinle damat salona sağdıçları ile birlikte müzik ve alkışlar arasında girdiler. Ancak, gelinle damat ve sağdıçlar yerlerine oturmadan önce sırtları sahneye dönük olmak üzere ayakta beklerken Milli kıyafet içinde yaşlı bir bay ve bayan, gelinle damadın sağlıklı, huzurlu, aileleriyle ve olacak çocuklarıyla bir ömür boyu mutlu olmaları gibi temenni içeren sözler söylediler.

Kazak düğünlerinde en yaşlı akrabadan başlamak üzere damadı, gelini ve ailelerini ilgilendiren iyilik ve mutluluk duyguları içeren konuşmalara yer veriliyor. Her konuşmanın sonunda onların tost dedikleri bizlerin şerefe dediğimiz kadeh kaldırmalar olur ve diğer konuklarda bu duygulara kadehleriyle eşlik ederler.

Yaşlı bay ve bayanın konuşmalarının ardından gelinle damat yerlerine oturdular. Bu arada düğünü yöneten kişi ses sanatçısını sahneye davet etti ve sanatçı şarkı ve türkülerini söylemeye başladı. Ses sanatçısının ara verdiği sırada gelin tarafının büyükleri yönetici tarafından sahneye davet edildi ve içlerinden en yaşlısı ile birlikte başka üç kişiye de konuşma fırsatı verdi. Yine aynı şekilde kadehler tüm salonca kaldırıldı. Bu arada gelin ve damat bulundukları yerde tüm konuşmaları ayakta dinlediler. Bu saygı ifadesi tüm düğün boyunca böylece devam edip gitti.

Kazaklar bu tür toplantılarda ya da günlük yaşantılarında karşılaştıkları insanların tek yüzlerinden öpüşüyorlar. Bu kural kadın ve erkek içinde geçerlidir. İlerleyen saatlerde gelin ile damadı sahneye aldılar ve düğün pastası kestiler. Bizdeki gibi damadın eli cebine gitmedi.

Geleneksel Kazak düğünü sırasında tabii ki teknolojinin tüm nimetleri de düğünde kendini gösterdi. Yani iki adet kameraman sürekli düğünü kaydederken iki adet fotoğrafçıda sürekli masalardaki konukların resimlerini çekmeye devam etti. Pasta töreninden sonra gelinle damat modern dans ettiler.

Yönetici düğüne gelen benim gibi yabancı konuklar ile yerli konukları ayrı ayrı anons ederek sahneye çağırdı. Ben yabancı konuk olarak konuşma yaptım ve bana Kazakların milli giysisi olan Çapan giydirdiler. Diğer konuklar ki bunlar damadın babasının üniversitedeki rektör ve rektör yardımcıları, dekanlar gibi konuklarıydı, onlar da temenni konuşmaları yaptılar ve aileleri ve gençleri kutladılar. Bu konuşmalar sırasında gelin ve damat yine bizleri ayakta dinlediler.

Kazak düğününde bizim yaptığımız gibi takı merasimi geleneği bulunmamaktadır. Yani Kazaklarda altın takma adeti yok. Yalnız gruplar halinde sahneye davet edildiğimizde daha önceden zarflara konulan paralar damadın babasına elden veriliyor. Aynı uygulama kız tarafında da oluyor. Herhalde bunlar düğün sonunda gelinle damada veriliyordur.

Yüzleri hep gülen bu insanların, adetleri, sözleri, dansları ve saygılarıyla ayrı bir güzellik ifade ediyordu.