Büyük acıların,
Büyük sevinçlerin,
Kahramanlıkların, yenilgilerin
Yoğun ve sert yaşandığı
Pamir dağları doruklarında
Türk Atalar ruhunun koruduğu
Zer-afşan nehrinin altınlaştırdığı
Arap-Emevi ordularına kök söktüren
Sonra'da,
O,
Ordulara boyun büküp diz çöken
Turan ilinin Nazlısı.
Turan ilinin gözdesi
Gönülleri açıp serinleten,
Gönülleri kapayıp karartan,
Ali şiir Nevai'ye
"Bahar geldi,güller açıldı.
Velakin açılmadı menim gönlüm "
Delirtecek;
Nazlı gururlu ,güzelleri,
Bağrında barındıran;
Nazlı ŞEHİR.
SENİ;
1990 Eylül ayında yoğun;
Turani duygularla...
Merhum Turan Yazgan Hocam
Rehberliğinde ziyaret etmiştim .
Gördüğüm Camilerinin minaresi yoktu.
Her yer pislik perişanlık içinde idi.
Yemeklerin yenmez , yıldızlı İnturist otelinde
Dahi,
Tuvalete girilemezdi.
Ant etmiştim
Taa,
O,
Zaman
10 yıl sonra gelip
"Minareli Camilerinin mamur halini göreceğim mutlak,"
Demiştim...
24 yıl sonra nasip oldu seni görmek
Emir Timur'un Roması
SEMERKANT.
O zaman,
Haşmetli yapılarındaki , kerpiçlerin ,
Haşmetli yapılarındaki tuğlaların
Lime lime idi.
Tarihin zamana bıraktığı Çinilerden;
San'atsal derinliğine ulaşıyor.
İçimiz sızlıyordu.
Taa,
O,
ZAMAN.
SEMERKANT;
En fazla Altın süslemeli
Tilkari Cam'in,
Şehit Ulu Bey Rasathanen,
Beni onlardan da çokça etkileyen
Tüm malzemesi ahşap işlemeli olan
İslam'ın ilk Camisi
Hz .Hızır cami'n
Derinden etkilemişti beni.
Barbar diye batılı beyinlerce aşağılanan
Atalarımın ;
Altına ,taşa,ahşaba ruhlarını tezyin
Ettiğini görmüş,
Gururlanmıştım
Derinden
Her yer toz duman ve pislik içinde idi.
Ağızlarında dişleri olmayan Nineler ,
Sümüklü çocuklar
Tarihi eserlerin gölgelerinde
Mısır, üzüm satarlardı
Mahsûn, ve de boynu bükük .
Boynu bükük çocukların , Boynu doğruldu mu?
Dişsiz nineler dişe kavuşabildi mi? Bilemem.
Ama ;
Pekte güzel olmuşsun
Bu zamanda
SEMERKANT.
İslam Kerimof pekte iyi bakmış SANA.
Özbek kimliğini , Emir Timur cidangirliğini
Sindirmiş SANA.
O zaman da,
Nazlı ve güzel,
Ve de
Asildin.
Asaletin ruhuna, sinmişti.
Bedeninin ritmine sinmişti.
Türk,Mogal ,Sogut, Pers,Hind
Ritimlerinin uyumunda
Dik başlı ve vakûrdun.
İmparatorluk başkenti olmanın
Sana verdiği güvenle
Pamir dağlarından süzülüp gelen
Zerafşan -nehri serinliğinde
Aper Tunga' dan itibaren,
Akıp gelen ;
Tarihi zamanı Terennüm eden,
Bir Turan meleğinin
TURAN adına,
Valsını algılıyordum
Sana baktıkça
Ta derinden
SEMERKANT.
Hayırlı Semerkant Cumasının
Kuşluğunda
Şah-ı zindeki , zinde ruhları ziyaret ettik.
İkinci kez mayıs sonu 2014 'te.
Rehberimiz "Şah-ı zindeden Semerkant'ı seyredin "dedi.
Hakim Tepe, Şah-ı zindeden,
Seni temaşa eyledim.
Dün ikinci kez ziyaret ettiğim
Bib-i Hatun Külliyesinin haşmetiyle İRKİLDİM.
Sanki ruhum, bedenimden çıkıp
Büyük atalarım Afrasiyap (Alper Tunga), Oğuz Han ruhlarıyla
Hemhal olur gibi oluverdi.
BİR
AN
SEMERKANT.
Şah-ı Zindede büyük atam
Alper Tunga'yı, Oğuz Han'ı algılatan adam
İbn-i Kusam .
İBN-İ KUSAM SAHABE.
Hz. Muhammet öldüğü zaman
Sekiz yaşında imiş, yeğeni imiş
O'nu çok severmiş, Peygamber
Öyle dedi
Rehber.
Türklerle savaşırken burda ölmüş.
Türbe yapılmış O'na şaşalı
Yeşil Çinili...
Kutsiyete bürünmüş koynunda.
Niye gelmişti buraya KUSSAM?
Sevgi yüklü olsaydı Yunus'layın
Kimse öldürmezdi, O'nu
Seni yok etmeye gelen adam
Senin bağrında, senin evlatlarınca öldürüldü.
İnsan insanı öldürürse
Bir sebebi olmalı .
Bu anlatılmalı.
Türk'e zulm eden , varlığına kast eden
Kimse sorgulanmalı...
Tarih; ilmi olgulardan oluşur...
Hurafelerden değil.
İbn-i Kusam kutsallaştırılmış coğrafyan da
"Namaz kılarken öldürüldü" dedi rehber
Bana efsaneye eklenmiş bir laf gibi geldi.
Niçin?
Senin yoksul evlatların, hasta evlatların
O'nun ruhundan meded umar
Pek anlamadım,
SEMERKANT.
Biz kitabı pek sevmeyip,
Ulu bellediğimiz insanların
Öğütlerini,
Efsaneleştiren bir milletiz de
BİRAZ.
Timur'un doğduğu Pamir dağları eteklerindeki
Köyüne uğradık.
Anlattı Rehber;
Hz. Yakup buralara gelmiş öldürmek istemişler.
Pamir dağlarında mağaraya girip yok olmuş.
Yakup,İbrahim'in Sara'dan olan
İkinci çocuğu .Mezarı Şam da.
Ne işi var buralarda.
Arap- yahudi efsanelerine
Boğulmuş TÜRKİSTAN.
Sen bunu hak etmedin .
Sen sert bağrında
Birunileri - Cabirleri
İbn-i Sinaları - Ulubeyleri
Yetiştirdin.
Ömer Hayyam'da sokaklarında
Yobazlarca dayak yemiş olsa da
Seni koklamayı çok severdi.
Yaşadığı zamanda,
Ömer Hayyam zamanını,
Zamanıma denkleştirip
Seni derinden kokladım
SEMERKANT.,
Nazlı gelini, TURAN ilinin
Bir gece Emir Timur büyük heykeli karşısındaki
Oryat- Plazada,
Göğüslerine yatarak uyudum.
1990' da hemen bitişiğindeki İnturist otelde kalmış.
Bahçesinde eşeğe doğru binmiş
Nasrettin Hoca heykeli vardı.
Nasrettin Hoca heykeli önünde
Merhum M. Nedim Budakla çay içip,
Tarihi laflamıştık.
Ortak kültür heyecanlandırmıştı.
Beni o zaman .
İki gündüz kucağında sevdin beni.
Senden ayrılıp , kardeşin,
BUHARA yolarına düştüm.
Buhara yollarına doğru otobüsün
Tekeri dönerken
Bir ses yükseldi arka koltuklardan
Turan'î, Necati Ayhan'dan ,
"Bir güzelden ayrılıyoruz,
Duygularınızı görelim
Edebiyatçılar" deyince
Mayıs'ın son günü 2014'te
Bu satırlar şekilleniverdi.
Not tuttuğum deftere...
EY SEMERKANT
TURAN ilinde seni özlüyoruz.
Sende, senin ayrılık ateşin
Yandı göğüslerimizde .
Ötügen ateşi , istanbul- Bursa ateşi
Yeni Delhi -Kaşgar, Budin, Bağdat.Şam
Kahire ateşi'nin aydınlığında yaşamıştı bir zaman
IRKIM
Bütün bu duygulara sebep oldun
SEMERKANT.
Buhara - Hive gibi kardeşlerini,
Görüp algıladıktan sonra
Sana Başkentlik yapan
1920'de en büyük caddesine
Atatürk adını veren
Taşkent'ten -İstanbul'a uçacağız
Hakkını Helal et
SEMERKANT.
NOT: 29-30 Mayıs 2014 Tarihlerinde Kadir Dursun 'un organize ettiği
Semerkant gezisi intibarından.