YORUMLAR-YANKILAR..

BU SAVAŞIN GALİBİ VAR MI?

NURİ GÜRGÜR

12 gün süren ve dünyada endişeyle izlenen İran-İsrail savaşı tarafların onayıyla başlayan “ateşkes” anlaşmasıyla şimdilik durmuş bulunuyor. Fakat iki ülke arasındaki jeopolitik,ideolojik ve dini sorunların niteliğinden dolayı husumet devam edeceğinden kalıcı bir barışın sağlanması mümkün görünmüyor. Savaşan üç ülkeden hangisinin kazançlı çıktığı belirsiz görünüyor ve tartışılıyor: üçü de kendisinin kazandığı iddiasında. Aslında tuhaf görünümü öne çıkan 12 günlük savaşın kesin bir galibi görünmüyor; tam tersine herbirinin bazı güçlü yanlarının yanı sıra önemli zaaflarının da bulunduğu ortaya çıktı.

Savaşı baskın tarzında başlatan İsrail,uluslararası istihbarat ağına,eylem kabiliyetine ve CIA’nın yoğun desteğine sahip olan MOSSAD üzerinden, İran devletinin kılcal damarlarına kadar sızmış. Yıllarca önceden başlatılan sabırlı çabalarla bugünkü pozisyona gelmiş olmasıMossad’ın başarısı kadar İran devletinin ve istihbaratının tevili imkânsız ağır kusurudur. İsrail bu avantajından yararlanarak hedef yaptığı İran’ın üç Gn.Kr. Başkanını, Devrim Mhz. Komutanlarını, bilim uzmanlarını,üst düzey bürokratı Tahran’da katletti. Savaş uçakları İran’ın doğalgaz rafinerisi dahil stratejik alt yapısını, en önemlisi nükleer tesislerini sürekli bombaladı.

İsrail saldırıyı başlatırken amaçlarını : “Şimdiye kadar ahtapotun kollarını kestik, artık sıra kalbini vurup yok etmeye geldi” diyecek kadar iddialıydı, ama hedefine ulaştı mı, kesinlikle hayır! Tam tersine İran’dan beklemediği çapta sert karşılık gördü. Hava savunma sisteminin can damarı “demir kubbe”si İran’ın süpersonik füzelerini durdurmakta yeterli olamadı. Rejim dağılmadı, halk ayaklanmadı.

İran İsrail’in teknolojik, CIA destekli İstihbarat becerisi ve özellikle hava gücü karşısında zayıf kaldı. Sürekli bombalanan nükleer tesislerinin son durumunu, üretim kabiliyet kapasitelerini,hedeflerinin gerçekte ne olduğu bilmiyoruz. Pentagon’dan yapılan ve Trump’un büyük tepki gösterdiği açıklamada İran’ın nükleer tesislerine yıkıcı bir hasar verilmediği belirtildi.

Trump en kritik hedef olarak belirtilen Forda’ya tonlarca bomba atmalarını görülmemiş başarı diye sunuyor. İran’ın nükleer kapasitesini yok ederek ateşkesi kendisinin sağladığını iddia ediyor. Trump ikinci defa seçilirken belirlediği hedeflerin hiç birinde başarılı olamadı.Megolaman kimliğiyle bir başarı hikâyesi üretme ihtiyacı duyduğundan “ateşkesi sağlayan lider” imajını sahiplenmeye çalışıyor.

Bütün dikkatler İran - İsrail savaşına kilitlendiğinden Çin’in son bir süredir İran üzerinden bölgede yapmakta olduğu girişimler dikkatlerden kaçıyor. Çin “Tarihi İpek Yolu”projesinin İran ayağını, demiryolu inşaatını tamamlayarak hayata geçirdi. Artık Çin’de üretilen her çeşit malı bu güvenli, ucuz ve hızlı taşıma sistemiyle jeostratejik merkez konumuna getirmeyi plânladığı İran’dan tüm Ortadoğu ve Afrika ülkelerine kolaylıkla gönderebilecek. Çin kısa süre önce İran ile kapsamlı bir anlaşma yaptı;sürekli ve düzenli petrol-doğalgaz almasına karşılık bu ülkeye 400 milyar dolarlık alt yapı ve üretim yatırımı yapacak. Trump züccaciye dükkânına girer gibi her yanı dağıtarak, İsrail ve siyonistlerin güdümünde emperyalist hırslarını tatmine çalışırken, Çin büyük ekonomik gücünü ustaca kullanarak, üç kıtaya yayılıyor. ABD’ni sakince kenara iterek ekonomik, politik ve sosyal alanlarda egemenlik oluşturuyor.

12 gün savaşının kazananı araştırılırken Çin’in pozisyonu mutlaka dikkate alınmalıdır. Çin bu gidişle sadece Doğu Türkistan’ı yutmakla kalmayacak, bu asrın ikinci yarısına doğru küresel çapta ekonomik, politik ve demografik hayata egemen bir güç haline gelecektir.