John Gottman çok sayıda çifti inceledikten sonra artık bir çiftin mutlu bir evliliği olup olmayacağını 10 dakikada %94 oranında doğru tahmin ediyor. Bunun için Gottman ‘ın yararlandığı kriterler var. Eğer bir ilişkide bu kriterler varsa sonuç genelde boşanma oluyor.
1.SERT BAŞLANGIÇ
- Tartışmalar sert başladığında arada pek çok “hoşlaştırma” girişimi olsa bile, kaçınılmaz olarak olumsuz bir haada sona eriyor.
- Sert başlangıç sizi başarısızlığa mahküm eder.
- Tartışmaya sert başladığınızda ‘fişi çekip’ bir ara erdikten sonra yeniden denemekte yarar var.
2.ELEŞTİRİ
- “Dün gece bulaşıkları yıkamadığın için sana çok kızgınım. Bu işi sırayla yapacağımız konusunda anlaşmıştık.”cümlesi bir YAKINMA
- YAKINMA; belirli bir daranış üzerinde odaklanır
- “Niçin bu kadar unutkansın. Sıra sende olduğu halde bu bulaşıkları yıkamak zorunda kalıyorum e bu beni deli ediyor. Hiç umursamıyorsun”’ ELEŞTİRİ
- ELEŞTİRİ suçlama e genel karaktere yöneliktir, yaygınlaşırsa kötü sonuçlara yol açar.
3.HOR GÖRME
- İĞNELEME, KUŞKUCULUK,SIFAT YAKIŞTIRMA, GÖZ DEVİRME, KÜÇÜMSEME, ALAY ETME e KARA MİZAH hor görmedir.
- Tiksinmeyi ima ettiği için ilişkiyi zehirler.
- Kaçınılmaz olarak uzlaşma yerine daha fazla çatışmaya yol açar.
- Birbirini hor gören çiftlerin bulaşıcı hastalıklara ( Soğuk algınlığı, grip gibi…) yakalanma olasılığı diğer insanlardakinden daha yüksektir.
4.KENDİNİ SAVUNMA
- Eşlerden birinin kötü darandığı eş kendini savunabilir.
- Kendini saunma bir çeşit karşı tarafı suçlamadır.
- Söylenen ”Sorun bende değil sende “dir. Saunmacılık çatışmayı tırmandırır.
5.DUVAR ÖRME
- İşten ee döndüğünde eşinin eleştirileri ile karşılaşan ve gazetenin arkasına saklanan bir koca ne kadar az tepki verirse karısı da o kadar çok bağırır.
- Sonunda adam ayağa kalkıp odayı terk eder. Karısı ile yüzleşmek yerine bağlantıyı keser.
- Duar örme daha çok erkeklerde yaygın ve bu aşama evliliğin ilerleyen aşamalarında görülür.
6.DOLUP TAŞMAK
- İnsanlar genellikle dolup taşma hissine karşı bir koruma olarak duar örer.
- Dolup taşmanız eşinizin olumsuz tarının ELEŞTİRİ, HOR GÖRME, KENDİNİ SAVUNMA KİSVESİ altında olabilir
- Sizi sarsacak kadar bunaltıcı ya da ani olduğu anlamına gelir.
7.BEDEN DİLİ
- Çiftlerin tartışma sırasında fiziksel değişikliklerine bakıldığında
- Kalp hızı 165, e çıkabilir.(normaller; erkeklerde 76,kadınlarda 82)
- Eşlerden biri tartışma sırasında sık sık dolup taşıyorsa boşanacaklarını ön görmek zor değil.
- Tekrarlanan taşma sahneleri boşanmaya yol açar.
- Eşlerden en azından birinin ötekiyle uğraşırken şiddetli bir DUYGUSAL GERGİNLİK hissetmesi, taştığını hissetmenin fiziksel duyumları; kalp hızındaki artış, terleme, VERİMLİ SORUN ÇÖZÜCÜ BİR TARTIŞMAYI NEREDEYSE OLANAKSIZ hale getirir.
8.BAŞARISIZ ONARMA GİRİŞİMLERİ
- Onarma girişimleri sadece eşler arasındaki gerilimi azalttığı için değil stres düzeyini düşürerek kalp atışının hızlanmasını e taşma hissini engellediği için de evlilikleri korur.
- Eşler birbirlerini aşağlayıp kendilerini saundukça, taşma daha da sıklaşır ve onarma girişimini işitip karşılık vermek iyice zorlaşır.
- DUYGUSAL ZEKANIN HAKİM olduğu eliliklerde onarma başarısı yüksek. Örneğin tartışma sırasında çiftlerden biri diğerine dil çıkarıyor, bazıları gülüyor, bazıları özür diliyor…
9.KÖTÜ ANILAR
- Elilik iyi gitmiyorsa geçmiş yeniden ve en kötü biçimiyle yazılır.
- Kadın, kocasının nikah törenine geciktiğini eya doğumdan sonra ona yeterince destek olmadığını hatırlar.
- Mutlu bir elilikte erkek karısının giysisini kuru temizlemeciden almayı unutmuşsa, kadın muhtemelen, ”Kocam son zamanlarda büyük stres altında, o yüzden unutuyor”’diye düşünür.
- Mutsuz bir eilikte ise,”Benden ne istiyor “ ’şeklinde algılamalar olabilir.
Bütün bu kriterler bir araya gelmişse boşanma kaçınılmaz olur. Ama beklide henüz her şey bitmiş değildir. Evliliğinize 2.bir şans tanıyabilirsiniz.
Uzm.Dr. Sevilay ZORLU
Psikiyatrist & Psikoterapist
www.antalyaterapipsikiyatri.com
www.antalyacinselterapi.com
Şirinyalı Mh. İsmet Gökşen Cad.
1528 S. Şahbaz Apt. K:2 D:5
Tel: 0 242 316 98 99