PSİKİYATRİST

BAĞIMLILIK DÖNGÜSÜ

DR. SEVİLAY ZORLU

Kişi bağımlı olmadan önce madde kullanmaya merak ya da baskıyla başlar ve bir defalık kullanımdan sonra aynı ortamda tekrar bulunma ya da yaşadığı hazzı tekrar yaşama isteğiyle maddeyi elde etmek ister ve kötüye kullanımdan sonra bağımlı olur.

Merakla başlayan bağımlılık hali, madde kullanmayı bırakmak istedikten veya bıraktıktan sonra dahi yoksunluk belirtileriyle veya uyarıcılar nedeniyle tekrar başlanabilir.

Hem uzman hem de aile desteğine ihtiyaç vardır.

Baskı veya kullanma isteği
Merak
“Bir kereden bir şey olmaz” düşüncesi
Bir daha kullanmak istememe
“Kendimi kontrol edebilirim, bağımlı olmam” düşüncesi
“İstersem bırakırım” düşüncesi
Maddeyi bırakamama
“Bırakmak zorundayım”
“Artık bırakacağım”
“Bıraktım bir daha başlamam”

RİSK FAKTÖRLERİ

Yaş, cinsiyet, ailesel faktörler, çevre, genetik, davranış bozuklukları, kişilik özellikleri, ekonomik sorunlar, işsizlik ve boşanmış aileler gibi faktörler kişinin bir maddeye veya nesneye bağımlı olmasını etkileyen risk faktörleridir.
Özellikle ergenlikteki kişilik yapısı, ailenin baskıcı veya ihmalkar yapısı çocuğun isyankar olmasıyla doğru orantılıdır
Arkadaş çevresinde madde kullanan kişiler varsa, madde kullanımına özenen genç bir defalık kullandıktan sonra bile bağımlı olabilir.
İşsizlik, ekonomik sorunlar, ailede madde kullanan bireylerin olması, psikolojik sorunlar ,çevrede madde kullanan kişilerin bulunması kişiyi madde, alkol, veya diğer bağımlılık yapan madde kullanmaya itici faktörlerdir.

BAĞIMLILIK YAPAN MADDELERİN ETKİLERİ

Dünya çapında birçok uyuşturucu madde çeşidi kullanılmaktadır.
Son yıllarda da ülkemizde de uyuşturucu madde kullanım oranları çok artmış, artık ilköğretim seviyelerine kadar düşmüştür.
Maddelerin çeşitliliğinin fazla olması, madde bağımlılığı terapilerinde sosyal çevre ile psikolojik bağımlılık dinamikleri ile başa çıkmanın zorluğu, uyuşturucu madde bağımlılığı ile savaşı zorlaştırmaktadır.

1-FİZİKİ ETKİLER:

Alkol, madde, internet, sigara, ve diğer bağımlılık yapan madde/nesnenin etkileri fiziki etkileri birbirinden farklıdır.
Örneğin, alkol bağımlılığı kişide sinir, şişmanlık, yüzde kızarıklık, yaparken, sigara bağımlılığı kilo kaybına, deri sararmasına, vb. gibi sonuçlara neden olabilir.
Birbirinden farklı etkilerin yanı sıra madde, alkol, nikotin ve uçucu maddeler ilk kullanmaya başlandığında kişide, kilo kaybı, içe kapanma, tedirginlik, gibi belirgin özellikler ortaya çıkar.
Özellikle ailelerin, değişiklikleri gözlemlemesi ve tedbirli olması bağımlılık oluşumunun engellenmesinde çok önemlidir.

2-SOSYAL VE MADDİ ETKİLER: