Kannabis dünya çapında kullanılan en yaygın yasadışı maddedir. 15 yaş ve üstü %3,7 yani yaklaşık 150 milyon insan tarafından kullanılmaktadır.
Erkeklerde kullanım oranı daha yüksektir. Daha çok 18-30 yaşları arasında kişilerce kullanılır. Çocukluk ya da ergenlik yıllarında davranım bozukluğu, daha sonraki yıllarda antisosyal kişilik bozukluğu özellikleri gösterenler kullanmaya daha yatkındırlar.
Kenevir bitkisi kendirgillerden boyu 3.5 metreyi bulabilen, yüzeyi pürtüklü, içi boş ve dik gövdeli, parçalı yapraklı bir bitkidir. Bu bitkinin üstteki yaprakları üst yüzeyleri ve sapları kesilip kurutulup yuvarlanarak sigara biçimine sokulunca bu madde genellikle marihuana diye adlandırılır.
Haşhaş kenevir yapraklarının üst yüzeylerinden ve altlarından sızan kurutulmuş resinöz eksudadır. Haşhaş yağı, haşhaşın yoğunlaştırılmış damıtığıdır. Kenevir türevleri genellikle tüttürülür; ancak genellikle çay ya da yiyeceklerle karıştırılarak ağızdan da alınabilir. Ot olarak da adlandırılır.
Keyif verici amaçlı kannabis kullanımı 1930 larda Meksika’dan Amerika’ya yayılmıştır. O dönem caz müzisyenleri arasında yaygınlaşmıştır. Kullanımı Amerika’da 1938’de, diğer ülkelerde 1961’de yasaklanmıştır.
Gelişmiş ülkelerin pek çoğunda hala yasadışı olmasına rağmen kullanım yaşı düşmüştür.
Çok yüksek ölçülerde kullanıldıktan sonra birtakım yoksunluık belirtileri; sinirlilik, bunaltı, ellerde titreme, bulantı, yeme isteği değişiklikleri, uyku bozuklukları gibi fizyolojik değişiklikler eşlik edebiir.
Sürekli kenevir türevleri kullanımı ve entoksikasyonu okulda ya da işyerindeki yeterliliği bozabilir ve araba kullanırken tehlike yaratabilir.
Yasal birtakım sorunlar ortaya çıkabilir. Aile ortamında huzursuzluklar olabilir. Kullanmadan duramamaktan ötürü psikolojik ya da bedensel birtakım sorunlar ortaya çıktığında, kenevir türevleri bağımlılığı tanısı düşünülmelidir.
KENEVİR TÜREVLERİ BAĞIMLILIĞI
Kenevir türevleri bağımlılığı olan kişiler, bu maddeyi kullanmadan duramazlar ve eşlik eden birtakım sorunlar yaşarlar. Bu maddeyi sürekli kullanan kişilerde, bu maddenin çoğu etkilerine karşı tolerans gelişir.
Aylarca ya da yıllarca bu maddeyi kullanırlar ve bu maddeyi sağlamak ve kullanmak için her gün birkaç saatlerini harcarlar. Aile, okul, iş, eğlendirici ve dinlendirici etkinlikler gibi alanlarda birtakım olumsuzluklar yaşarlar. Kenevir türevleri bağımlılığı olan kişiler, yarattığı sürekli öksürük gibi bedensel ya da ileri derecede uyku hali ve amaca yönelik etkinliklerde azalma gibi ruhsal sorunları bilmelerine karşın bu maddeyi almayı sürdürürler.
KENEVİR TÜREVLERİ ENTOKSİKASYONU
Kenevir türevleri entoksikasyonunun başlıca özelliği, bu maddenin kullanılması sırasında ya da bundan kısa bir süre sonra, klinik açıdan önem taşıyan, davranışsal ya da ruhsal, uygunsuz birtakım değişikliklerin ortaya çıkmasıdır.
Entoksikasyon, genellikle bir kabarma, uçuşa geçme duygusunu, uygunsuz gülme ve büyüklük duygularıyla giden bir aşırı neşe, uyku ve sersemlik hali, yakın bellek bozukluğu, karmaşık zihinsel işlemleri yapmakta zorluk çekme, yargılama bozukluğu, duyusal algı çarpıklıkları, motor yeterlikte bozulma ve zamanın yavaş ilerlediği duyumu gibi belirtilerin izlemesiyle başlar. Kimi zaman anksiyete çok ağır olabilir. Dengesiz duygudurumu ya da toplumdan uzaklaşma görülebilir. Bu etkilere, kenevir türevlerinin kullanılmasından sonraki iki saat içinde, aşağıdaki bulgulardan ikisi ya da daha çoğu eşlik eder:
• Göze kan oturması
• Yeme isteğinde artma
• Ağız kuruluğu
• Çarpıntı
Kenevir türevlerinin entoksikasyonu dumanla dakikalar içinde, ağızdan alınırsa birkaç saati alabilir. Söz konusu etkiler genellikle üç-dört saat sürer, ağızdan alınmışsa biraz daha uzun sürebilir. Görülen davranışsal ve fizyolojik değişikliklerin derecesi, alınan maddenin ölçüsüne, uygulama yoluna ve alan kişinin kişisel özelliklerine göre değişir. Çoğu kenevir türevi yağda çözündüğü için, etkilerinin 12-24 saat sürdüğü ya da bu süre içinde yeniden ortaya çıktığı da olabilir.
Kenevir türevleri, sıklıkla nikotin, alkol ve kokain gibi diğer maddelerle birlikte kullanılır. Kenevir türevleri (özellikle marihuana), opiyatlarla ya da hallüsinojen maddelerle karıştırılabilir ve birlikte tüttürülebilir.
Kenevir türevlerini düzenli olarak kullanan kişiler, hem bedensel, hem de zihinsel bir uyuşukluk ve donukluk ortaya çıktığından söz ederler. Bu kişilerin yaklaşık üçte birinde, neredeyse her gün, depresyon, anksiyete, panik ataklarına benzer durumlar ya da sinirlilik belirtileri görülür. Kuşkuculuktan, açık hezeyanlar ve hallüsinasyonlara dek giden şüpheci, paranoid düşünce biçimi de görülebilir. Kendisine ve çevresine yabancılaşma ortaya çıkabilir.
Laboratuvar bulguları
İdrar incelemelerinde, genellikle, kenevir türevlinin metabolitleri saptanır. Bu maddeler yağda çözünür maddeler oldukları için, uzun bir süre vücut sıvılarında bulunurlar ve yavaş atılırlar. İdrar incelemelerinde 7-10 gün süreyle saptanabilirler, yüksek ölçülerde kullananlarda bu süre iki-dört haftaya dek uzanabilir. İdrar incelemesinde bulunması, geçmişte kullanıldığını gösterir; entoksiyon, kötüye kullanım ya da bağımlılığın olduğunu göstermez.
Fizik muayene bulguları ve eşlik eden genel tıbbi hastalıklar
Kenevir türevlerinin tüttürülmesi nazofarinks ve yüzey için ileri derecede tırmalayıcıdır.
Öksürük ve nazofarinks hastalıklarının orta cıkma olasılığını artırırlar. Kenevir türevlerinin klinik kullanılması sonucu kilo alınabilir. Uzun süre ve aşırı ölçülerde kullanılmaları durumunda farenjit, sürekli öksürük ile giden bronşit, pulmoner displazi ortaya çıkabilir. Kanserojenler, marihuanada, tütünde olduğundan daha çoktur.
Tedavi
Bugün için tedavide kullanılabilecek özgül bir tanımlanmamıştır. Tedavide daha çok psikofarmakolojik tedaviler, psikoterapi ve fonksiyonel tıp yaklaşımında rezonans terapilerinden yararlanılır. Psikoterapide, genelde, güdüsel yaklaşımlarla, baş etme becerilerinin birleşimi kullanılır.
Uzm.Dr. Sevilay ZORLU
Psikiyatrist & Psikoterapist
Kognitif Davranışcı Terapist, Hipnoterapist (Regresyon),
Aile Terapisti, Cinsel Terapist, Sanat Terapisti
Tel: 0242 316 98 99
https://sevilayzorlu.com/
www.antalyaterapipsikiyatri.com
www.antalyacinselterapi.com
https://neorezonansantalya.com/
YouTube: https://www.youtube.com/results?search_query=sevilay+zorlu
Facebook: https://PsikiyatristSevilayZORLU
Twitter: https://mobile.twitter.com/DrSevilayZorlu
İnstagram: https://www.instagram.com/psikiyatrist_sevilay_zorlu/…
https://www.instagram.com/neorezonans_biorezonans/...