Dertli Turizmcinin dermanı- Dino Amca

Hayattaki en büyük korkum ciddiye alınmaktır.

Bu kavramın ne anlama geldiğini bilmem. Ciddiyet, tanımı olmayan, sınırsız, şekilsiz bir kavramdır. Her isteyen bu tuhaf kavrama dilediği anlamları yükler.

Bir bakmışsınız ciddiyet denilen sözcük bir süre sonra yüzlerce aşıktan arta kalan bir hayat kadınına dönmüş.

Çıkın sokağa yüzlerce insana ciddiyetin ne olduğunu sorun, bir o kadar çok tanımlama alacaksınız, bunu garanti ediyorum. Çok ciddiyim ona göre!

Ciddiye alınmanın en büyük risklerinden birisi de önemli, alim, muktedir birisi gibi algılanmaktır. Ben çok korkarım önemli adamlardan. Tercihim değerli olmaktır. Önemli adam olarak görüldüğümde değersizleştiğimi düşünürüm.  

Neşeli ve hiçbir şeyi takmaz bir tavır sahibi olmamda, Türkiye turizminin öncülerinden Dino Amca’mın çok katkısı olduğunu itiraf etmeliyim.  En acıtıcı ve en çetrefilli sorunlara şeker gibi çözümler bulmakta üstüne yoktur.

Bu haftadan başlayarak, sektörün duayenlerinden olup, yeni nesil turizm profesyonelleri arasında DİNOZOR olarak isimlendirilen Dino Amca’yı konuk edeceğim arada bir.

Bu hafta birkaç mektup geldi bile.

**

Dino Amca,

Beş yıldızlı bir otelin Genel Müdürüyüm. Geçen yaz Önbüro müdürüne acilen plaja gitmesini rica ettim. Shuttle beklediğini söyledi. Ben ‘şezlong ‘ anladım. Önbüro müdürü şezlonga boylu boyunca uzanacak, bir eleman da tekerleklerin üzerinde hızla sürerek onu plaja yetiştirecek sandım.  Bir nevi animasyon gibi… Bozuntuya vermedim. ‘ Ta buradan plaja kadar şezlong üzerinde takır, tukur, biraz rahatsızlık vermez mi?” demiş bulundum

Adamın kapıdan dudaklarını ısırarak çıktığını gördüm. Pencereden baktığımda bahçenin bir köşesine çekilmiş, adeta haykırarak gülüyordu.

Şimdilerde ekipteki yeni kuşak yöneticiler de beni gördüklerinde kafalarını başka tarafa çevirip dudaklarını ısırıyorlar. Bir köşeye çekilip güldüklerini biliyorum.

Sonradan öğrendim, shuttle, bizim köylerde su motorundan şettiriverdiğimiz mini traktör benzeri bir nakliye aracıymış. Akü ile çalışırmış. Akü bittiğinde de elektrik prizinden ‘şarj’ edilirmiş. Bu vesile ile şarjı da öğrenmiş oldum.

Kulağıma bazı dedikodular geldi. Ekip kendi arasında bana shuttle diye lakap takmış. Sevgili Dino Amca, bana yardımcı ol. Ne yapacağım? (Rumuz: Pimpirikli)

**

Pimpirikli Evladım,

Sen nasıl Genel Müdür oldun yahu? Shuttle, otel terminolojisinde en önemli kavramlardan biridir.  Hatta Turizm okullarında mezuniyet tezi olacak kadar önemlidir. Bu kavramı öğrenmeden nasıl mezun ettiler seni? Bu kavramı bilmeden seni Genel Müdür yapanın ben…

Kabahat sana shuttle’ı öğretmeden diploma veren hocalarında aslında. Shuttle, Turizm Yüksek Okullarında okutulan en önemli derslerin başında gelir.

Yazıklar olsun sana da, seni shuttle cahili bırakan hocalarına da yahu.

Git hemen o çift lisanlı, master’lı yeni nesil önbüro müdürü ile aranı düzelt. Yoksa shuttle müdür aşağı, shuttle müdür yukarı. Mezara kadar bırakmaz yakanı.

Shuttle’ın ne olduğunu bilmediğin sektör yöneticilerinin kulağına giderse yandın. Bir ambargo yersin ki,  sittin sene iş bulamazsın. Yıkıl.
**

Dino Amca’cığım,

Menicimınt tiim içinde çok zor durumdayım. Herkesin üzerinde uzun uzun konuştuğu, otelle ilgili çok önemli bir terim üzerinde ben ağzımı açamadım. Fakt şit.

Onları dinlemek zorunda kaldım Amca. Çünkü hiçbir fikrim yoktu.  Allahsızlar bunu anladılar ve toplantının sonuna kadar her konuşmayı getirip bu terime bağladılar. Sürekli gözümün içine baktılar. Beni ezdiler. Karizma çizildi.

Sektördeki ilk zamanlarımdan hatırladığım bir sözcük var. Ama o biraz belden aşağıya işaret eden bir fiil. Fakt kavramı buna benziyor. Ama bayan müdürlerin arasında soramadım.  Belboyluk yaparken, bize iş attığını sandığımız bayan turistlere seslenirdik bu sözcükle. İyi de, menicımınt tiim içinde ulu orta bu sözcüğü kullanıyor olamazlar, değil mi Dino Amca?

İkinci sözcük de tuhaf. O ne öyle şit mit? Acemi garsonlar restaurantta turistlerin üstüne çay, yemek vs. döktüklerinde adamcağızlar pür hiddet ‘ Oooo Şit’ diye bağırırlardı.

Lütfen bana detaylı açıklar mısınız, fakt şit nedir? (Rumuz: Cahil Turşucu)

**

 Cahil Turşucu, evladım,

Kafayı  mı yedin?  Köşeme kastın mı var? RTÜK’ün ajanı mısın? Müsait olduğunda bana uğra, bu kavramı sana detaylı anlatayım. Ama burada isteme bu açıklamayı.

İstersen cesaretini topla, arkadaşlarına sor, sana bu terimi tekrarlasınlar. Fakt Şit olduğundan emin misin evladım? Belki buna benzer başka sözcüklerdir, sen yanlış duymuş olabilirsin.

Sizin otelde, operasyonlara ve belgelere, böyle belden aşağı  kavramlar mı yakıştırılıyor? Öyle ise haber ver de, Bakanlığa iletelim, otelinizin adını değiştirelim. Unlimited Fantasies Hotel olabilir mesela. Şit, mit, ne bu böyle?

Aradaki bağlantıyı çözemedim. Bir toplantınızdan önce bana haber ver, Danışman Dino olarak katılayım. Hem fakt şit konusunu açarız, hem de otelinize yeni bir isim bulmak için popüler kaynaklardan araştırma yaparız.

(Örnek: Playboy, Penthouse vb.)

**

Dino Amca,

Geçenlerde bir turizm portalında yield management hakkında bilgi sahibi olmayan önbüro müdürlerinin naylon müdür olarak nitelendiğini okudum. Yabancı dilim olmamasını bir silah olarak bana karşı kullanıyorlar gibime geliyor. Yield management nedir? Naylon müdür nedir Amca?  Lütfen olabildiğince basit bir biçimde anlatabilir misiniz?

(Rumuz: Çakma Müdür )

**

Amcan hizmetinizde Çakma Müdür evladım.

Sana yield management kavramını en basit ve en Türkçe ifadelerle söyle açıklayabilirim.

Öğren, sen de havanı at onlara.

Yield Management endüstrinin en basit kavramlarından birisidir. Türkçe olarak ifade etmem gerekirse,  Revenue Management olarak da bilinir. Revenue ya da profiti maksimize etmek üzere, müşteri davranışlarını sezme, anlama ve reaksiyon gösterme sürecidir. Bu terimi karşılayabilecek diğer terimler revenue maksimizasyonu ya da demand management olabilir.

Yeterince açık ve net oldu mu Çakma Evladım?

**

Dino Amca,

Yine işten 'ayrılmak' zorunda kaldım. Prensiplerime uymadı. Patron her şeye karışıyordu.  Ben de kendisine rest çektim. 'Size bir bütçe yaparım ve yıl sonunda hesap veririm. O zamana kadar işime hiç karıştırmam ' dedim.

Yalaka bir genel müdür yardımcısı var. Her gün patronu arayıp günlük gelişmeleri anlatır, herkesi ispiyonlar. Sürekli takım elbiseli ve kravatlıdır. Patronun her gelişinde otelin arabasına atlar, havaalanında karşılar, yol boyu her türlü ispiyonu yapar. Geceleri patron odasına çıkmadan oteli terk etmez. Yönetim toplantılarında patronun her sorusunu cevaplar. Bu kadar yalakalık da fazla değil mi?

Ben neden bu kadar yalaka olamıyorum Dino Amca ?

Bak yine sezon sonu gelmeden işsiz kaldım. (Rumuz: Duruşu Olan Genel Müdür)

**

Evladım, Duruşu Olan Genel Müdür,

Hay o duruşa bir… Sana ….Neyse. Senin o duruşuna alem, oturuşuna da kızlar hastadır, eminim. Aferin evladım. Senin bu duruşuna yalakalık yakışmaz. Hem bu topraklar sana göre değil.

Burada otel patronları otuz, kırk milyon doları istihdam sağlamak, kalıcı ve iyi işleyen, geleceğe miras kalacak işletmeler kurmak için değil, ülkenin en baba yalakalarını keşfetmek ve becerilerini izlemek için harcıyorlar.

Uzun ve çileli iş yaşamlarının sonunda, onlara otuz, kırk milyon dolarlık yalaka keşfetme oyununu da çok görme evladım.

Sen de değişime ayak uydur.

Bak yeni moda, yıllarca farklı sektörlerde kazandıkları ile kredi risklerini üstlenerek sektöre yatırım yapan otel patronlarına akıl vermek, onları olur olmaz eleştirmek, insanlara iş olanağı sağlamalarını amatörlük olarak nitelemek...

Kan bağı ile bağlı oldukları evlatlarının, yeğenlerinin ne işi varmış otel patronunun yatırımında? Kapının arkasına astıkları ceketlerinden başka riski olmayan yeni yetme çok bilmişlere 30-40 milyon dolarlık koca tesisleri oyuncak diye vermek dururken…

Onların neyine nakit akış tablosu, verimlilik, müşteri memnuniyeti, personel mutluluğu, bütçe detayları? Alt tarafı otuz, kırk milyon dolar para harcıyorlar. Bu kadarcık bir harcama ile kendilerini turizmin şahı sanıyorlar.

Aferin oğlum Mehmet, sen o  duruşa devam et.

 **

Dino Amcanız sektörde karşılaştığınız ve çözmekte zorlandığınız sorunlara karşı yanınızdadır. Çekinmeyin. Bana yazın turizmin çilekeş profesyonelleri.