PSİKİYATRİST

Belirsizlik

DR. SEVİLAY ZORLU

“Dünya da her şey için, uygarlık için, hayat için başarı için, en hakiki mürşit ilimdir, fendir. İlim ve fennin dışında rehber aramak dikkatsizliktir, bilgisizliktir, yanlışlıktır.” Gazi Mustafa Kemal Atatürk.

Belirsizliğin çok olduğu bir dünyada insanla belirsizi belirli hale getirmeye çalışır ve bu çaba her zaman başarısızlıkla sonlanacaktır. Belirsizlik algısı azaldığında her şey daha kolaydır.

Kestirmeden kısa yoldan anlamaya çalışırsak anlayama çalışırsak anlayamamış oluruz.

Ne kadar az bilirseniz o kadar çok bildiğinizi düşünürsünüz.

Ne kadar az bilirseniz çok bilenin bildiğinin farkına varamazsınız.

Belirsizliğin önünü kesebilecek olan en önemli şey şeffaflıktır. Gerçek tehlikenin boyutlarını bildiğimizde belirsizlik azalır. Gerçek tehlike ile tehlike algısı arasındaki dengeyi kurabiliriz.

Hiçbirimiz virüsün bizi %100 etkilemesini engelleyebileceğimizi söyleyemeyiz. Olabilirliği sıfırlayamayız. Hayatta her şey olabilir. Gençlerde çocuklarda risk düşük demek olmayacağı anlamına gelmez. Kişinin psikolojik gücünü gösteren belirsizliğe dayanma gücüdür. Beynimiz olabilirliği sıfıra indirme doğrultusunda veri arar. Beyin de kaygı ve abartılı tepkilerle tüm sistemde tehdit algısı oluşturur.

Yarınlara yönelik önlemi gerektiği kadar almak, bugün hayatta olduğu için minnet duymak, anda yaşamak.

Dönem bilime daha fazla önem verme dönemi. Yaşamış ülkelerin verilerinde % 3.5 ölüm %95 iyileşme oranları var. Olabilirliği tabi ki var, olasılık düşük. Süreci yaşamış ülkelerden dersler çıkarmalıyız.

Önlemler insan faktörüne bağlı. Benim, kendim ve diğer insanlar için hasta olmamam lazım. Önce kendinizi koruyun, nezaket gösterip diğer insanları da koruyun. Akılcı davranın. Esas etki yaratacak bilimsel bilgilere odaklanın. Bilimden uzaklaşmayın. Güvenilir kaynaklara bakın.

Bir virüs geldi ve yaşamlarımızın tek kişilik olmadığını bize gösterdi yaptıklarımız ve yapmadıklarımızla diğerlerinin yaşamlarından da sorumluyuz. Kendimiz için alacağımız sorumluluk diğer insanları da olumlu ya da olumsuz etkileyebilir.

%80 hafif orta ateş, öksürük ile iyileşecek bir grup hastanede yatacak. İyileşenler olacak. Duyguların matematiği, aritmetiği yoktur Algılarımız da seçicilik vardır. İstatistiklerde başlangıçta hasta kişi istatistiklerine bakıyorduk. Zamanla ölüm sayılarına, yoğun bakımda olanların sayılarına, son zamanlarda da iyileşmeye başlayanların sayılarına dikkat etmeye başladık. Tedavideki gelişmeleri ilgi ve merakla takip ediyoruz.

Her gece yatağa girerken ertesi gün daha belirli bir dünyaya uyanmak istiyoruz. Belirsizlik ne kadar büyükse o kadar kaygı olur. İnsanlar rakamlara bakmaz duygularına göre hareket ederler. Tehlike algısından yola çıkarak olumsuz resmi daha büyük görmeye başlıyoruz.

Görünmeyenle ilgili tehlike algısı görünen bir nesnenin tehlike algısından daha fazladır. Bilinmeyen de belirsizlik devreye girer. Otomatik olarak duygular kaygı yönünde artar. Belirsizlik aslında, her zaman tehlike değildir.

Korku geçmişten gelen ve bugüne uyarlanarak kendisini sürdüren bir duygudur. Şimdi güvende olabilirim yarın bunu kaybedebilirim. Hayvanlar fiziksel krize mükemmel adapte olurlar. Doğal ve vahşi ortamda tehlike geçince otlamaya devam eden hayvanları bir düşünün.

Yaşam durağan değildir. Değişim kaçınılmazdır. Değişmeyen tek şey değişimdir. Kabul olmadan değişim olmuyor. Kabul ettiğinizde dinginleşirsiniz. Olanı olmasını istediğiniz gibi görmekten vazgeçip olanı olduğu gibi görmeye başladığınızda çözüm aşamasına geçebiliriz. O gerçeklikle ne yapacağımız aşamasına geçeriz.

İnsanların hayatlarına anlamların girmesi dingin oldukları zamanlarda gerçekleşir. Eleştirirken, diğer insanları suçlarken, şikayet ve protesto ederken çözemeyiz sorunları.

Uzm. Dr. Sevilay ZORLU

Psikiyatrist & Psikoterapist

Şirinyalı Mah. 50/3

ANTALYA

Telefon: 02423169899