ANKARA'DAN

Hafız Kızı Adalet Sümer/Ağaoğlu

İBRAHİM UYSAL

Antalya'dan Ankara'ya içiniz kıpır kıpır gelmişsiniz. Özgürlük, gençlik ve heyecan atbaşı yaşanıyor o yıllarda.

--O yıllar mı, burnumuza bir yumruk atılmadan az önce. Yani 1980'in Eylülüne 12 kala.

--Hani bilmeyenlere, Ankara-Ulus da ilk TBMM'nin yanından başlayan Atatürk Bulvarı Kızılay'da Gazi Mustafa Kemal Bulvarı ile birbirine sarıldıktan sonra Çankaya sırtlarına, Çankaya Köşküne doğru tırmanır gider.

--Atatürk Bulvarına paralel İnönü Bulvarına komuşu, Akay yokuşunun başlangıcında bir Tunus Caddesi vardır.

--Bir zamanların Emekli Sandığı Çalışanlarının paraları yapılan, bu gün ise "ben verdim, ben sattım" denilen ve cemaatten hükümete, muhalefete herekese selam çakan güneydoğu kökenli güneyin en büyük turistik Otel işletmecisine "Grand" yapılarak satılan Büyük Ankara Otelinin, Celal Bayar Köşkünün de üstünde olduğu yine Emekli Sandığı çalışanlarının emeklilik kesintileri ile yapılan büyük bir iş merkezinin bu cadde üstünde bir ÇAĞDAŞ SAHNESİ vardı.

--Bazen sinema, bazen tiyatro, konser, kokteyller olurdu.

--Orada olmak, tiyatro-filim-konser izlemek bir zevkti ama, Adalet Ağaoğlu gibi entelektüellerle olmak, onları tanımak muhteşemdi.

--Ziya Gökalp Caddesi üzerinde erkek kardeşinin kendi adını taşıyan Baba mesleği kumaş mağazası vardı.

--"Bak bak bu Ayhan Mağazası var ya, Adalet Ağaoğlu'nun erkek kardeşinin dükkanı" diye, ünlüleri tanımışlığın ölçütlerindendi.

--Öğrenci halimize bakmadan, Net-Kafe, Set-Kafe, Sakarya Caddesinde Vedat Dalokay ve Ali Dinçer'in açılmasına öncülük ettiği Kahve, Lokanta ve Birahaneler o zamanlar "ayyaş, sonradan görmüş, cebi üç kuruş görmüş"lerin yeri değil, okuyup, yazan, düşünen entelektüellerin buluşma, sohbet yeriydi.

--Ailesi her ne kadar Hafız kızı FATMA İNAYET adını vermiş ise de, onu herkes ADALET çağırırlarmış. İlkokulda Adalet SÜMER diye adı okunmayınca, ilk şaşkınlığını yaşamış ve adını değiştirmişti.

--Yıl 1938'dir. İlkokul bitmiş, aile Nallıhandan Ankaraya taşınmıştır. Ankara Kız Lisesi, DTCF Fransız Dili Edebiyatı, TRT, yazın yaşamı derken ilk 12 Mart 1971 darbesi ile tanışır.

--Evlenmiş soyadı AĞAOĞLU olmuştur ama, o bu tür ünlü-şanlı unvanları pek sevmezmiş.

--Edebiyat, roman, öykü derken 12 Eylül 1980'de yaşananlardan da nasibini almış kendini "Hayır" romanına vermişti.

--Ankara'nın Cumhuriyet dönemi aileleri arasındayken, 1983 yılında İstanbul'a yerleşir. Ankara'yı biraz bürokrat şehri bulur.

--Kültür sanat açısından, İstanbul da kendini daha özgür hissedecektir.

--1976'da yazdığı romanı Fikrimin İnce Gülü romanı, 1987-1992 yılları arasında Tunç Okan tarafından Türk-Fransız-Alman-İsviçre ortak yapımı film olarak çekilir ve İlyas Salman'ın oynadığı Sarı Mercedes bir çok dalda ödüller alır.

--1974 Türk Dil Kurumu Tiyatro Ödülü, 1975'de Yüksek Gerilim Öyküsü ile, Sait Faik Hikâye Armağanı, 1979'da Bir Düğün Gecesi Romanı ile, Sedat Simavi Edebiyat Ödülünü, 1980'de de Orhan Kemal Roman Armağanını ve 1980 Madaralı Roman Ödülünü; 1991'de Çok Uzak Fazla Yakın ile Türkiye İş Bankası Büyük Ödülünü, 1992'de Ruh Üçlemesi ile Bursa Lebon Kültür Merkezi (Lebon Cinema Clup) Edebiyat Ödülünü, 1997'de Romantik Bir Viyana Yazı Romanı ile Aydın Doğan Roman Ödülü ve 2018 Erdal Öz Edebiyat Ödülünü almıştır.

--Doğrudan siyasetin içinde olmasa da, sanatçı ve biraz da asi kişiliği ile çevresi sürekli tartışmaların içinde olmuş kalemi ve bilgi-kültür birikimi güçlü bir edebiyat şahsiyeti olarak 21. yüzyıl TÜRK EDEBİYATI içinde sarsılmaz yerini almıştır.

--23 Ekim 1929 Ankara-Nallıhan'da başlayan yaşam yolculuğu 14 Temmuz 2020 salı günü, tedavi gördüğü hastanede, çoklu organ yetmezliği sebebi ile İstanbul'da son bulmuştur.

--1996'da geçirdiği trafik kazasında iki yıl hastanede yatan Adalet Ağaoğlu'na Can Yücel'in dediği "Sen Türkiye'nin en güzel kazasısın"dan sonra,

--Sen Ülkemin en güzel edebiyatçılarından biriydin, Güzel Kadın!..

--Yıldızlar arasında ışıklar içinde ol ve oralardan yapıtlarının nasıl parladığını gör!..