MEVZU DERİN

Türkçe ezan polemiği

DOÇ. DR. İBRAHİM BAYKAN

Ne yazık ki %99’u Müslüman ve Beş vakit namaz kılanların sayısının %5 olduğu ülkemde namazın dili tartışılıyor. Sözüm ona; dangalak bir muhalefet vekil ezan Türkçe okunsun diyerek işkembe-i kübradan attı.

İnsan bir konuyu gündeme getirirken bir mantık süzgecinden geçirir. Partisi de onaylamamış olmalı ki; kendisini kesin ihraçla disiplin kuruluna sevk etmiş.

Ezanın dili değiştirilemez.

Neden mi?

Tüm bu ve benzeri dangalaklar şunu iyi bilsinler; ezan ve dili kıtalararasıdır. Dünyanın her yerinde okunduğunda yerli ve yabancı Müslümanlar namaz vaktini böyle öğrenir.

Bırakın ezanın dilini tartışmayı da ülkemde nasıl okunduğuna bakalım. Ben çok gezen bir kişi olarak ezanın doğru dürüst okunduğuna birkaç istisna hariç tanık olmadım.

Nasıl mı?

Alın size bizzat duyduklarım. Pek çoğunun ses kayıtlarını da aldım ama dinime olan saygımdan dolayı dinletemem.

Alın size bizzat dinlediklerim:

*Okuyan; makamdan uzak sanki uzun hava türkü, bozlak söyler gibi dakikalarca uzatıp özünü kaçırıyor. Bir öğrencimin; hocam ben evimde kıldığım namazı bitiriyorum hoca halen ezan okuyor sözünü hiç unutmam,

*Ses tonu deseniz kuzu gibi meleyenlerden tutun da; ağıt veya gazel türü bir destan gibi okuyanlar var,

*Birbirine yakın mesafede olan camilerin yüksek ses ayarları birbirine karışıyor; ortaya hiç anlaşılamayan bir uğultu hâkim oluyor. Eskiden; ne güzel minareye çıkılır şerefede döne, döne yalın bir sesle okunurdu,

*Cami içi okunan ezanlarda mikrofona gerek duyulmadığı halde yüksek sesli okumalar; kulakları tırmalıyor. Çok küçük hacimli bir mescitte son ses ayarında okunan bir ezanın tanığı olmuştum. Hal bu ki; bu küçük hacimde yalın sesle okunan bir ezan kulağa daha hoş gelecektir.

Ezan; iyi ki Türkçe okunmuyor. Yukarıda sıraladığım olumsuzluklarda okunacak bir ezan çok komik bir duruma düşecektir. İsterseniz kendiniz bir Türkçe okuyun deneyin; “Tanrı uludur” sözünün; “Taaaannnrrrııı uluuuduuuurrrrrrrr” On beş Saniye uzatıldığını bir duyun. Kendi kendinize güleceksiniz.

Benim Diyanet İşleri Başkanlığına önerim; ezan okuyacakları; ciddi bir hizmet içi eğitimden geçirerek usulüne uygun ezanların okutulmasını sağlamaktır. Bu olamıyorsa; usulüne uygun kaydedilmiş bir ezan kaydı; tüm yurtta merkezi bir şekilde yayımlansın.

Bazı Müslüman ülkelerinde öyle güzel ezan okunuyor ki; insan dinlerken dikkat kesiliyor ve mest oluyor.

Sizlere daha vahim durumu aktarayım; gündemde olan Türkçe ezanı tartışıyoruz; içimizden birisi; "Yav ne tartışıyorsunuz ezan zaten Türkçe okunmuyor mu?” dedi.

Gel de sen bu ve benzeri şapşallara doğruları anlat.

Sevgi ve Saygılarımla