Turizm ve Rehberlik...

Batı insanının turizme katılma olgusunda kültür köklerine duydukları merak kadar, emperyal heves önemli yer tutar... Daha 17/18.yüzyıllarda asil aileler, devlet yönetimini üstlenecek gençlerini, Grand Tour adı verilen, yıllarca süren yolculuklara çıkarıyor, Avrupa’yı bir baştan bir başa dolaştırıyorlardı... Batı’nın günümüz diplomasi birikiminde, ülkelerin coğrafyasından tarihine, üretiminden kültürüne tanıma/öğrenme turlarının önemli yeri vardır...

Turizm etkinliğinin ana faaliyet alanlarından biri olan tanıtım, doğası gereği ulusaldır...

1932 yılında, Cumhuriyetin henüz emekleme döneminde çıkarılan 2007 sayılı Yasa “Ecnebilere Memnu(yasak) İşleri” düzenler... Beş maddeden ibaret bu yasaya göre, temel gıda maddesi olan “ekmek üretimi”, yani fırın işletmeciliği ve de “kimya işleri” yabancı uyruklulara yasaklanmıştır... 2007 sayılı yasa ile yabancı uyruklulara yasaklanan işlerden biri de sıkı durun, “seyyahlara tercüman rehberlik” işidir...

Yıllar önce, göreve yeni atanan Turizm Bakanı’nın Ankara’da yaptığı “tanışma toplantısına”, başında bulunduğum REHBERANT’I (Antalya Rehberler Derneği) temsilen katılmıştım... Toplantıda, “bazı seyahat acentelerinin yabancı uyrukluları rehber gibi istihdam ettiklerinden” yakınmış, halen yürürlükte olan 2007 sayılı yasayı hatırlatarak “önlem alınması gerektiğini” ve de görevde olduğumuz süre içinde kim bilir kaç kez yana yakıla anlattığımız “seyahat acentelerinin egemenliğinden kurtaracak bir meslek yasasına mutlak gereksinim olduğunu” örnek vererek anlatmıştık... O gün, eşinin ecnebi olduğunu sonradan öğrendiğim, şimdilerde adı sanı duyulmayan o bakanın umursamaz hali ve de TÜRSAB temsilcilerinin dudak kıvrımlarına sabitlenmiş alaycı gülümsemeleri aklımdadır...   

Rehberler, geçtiğimiz yıl, sektörde ‘60lı yıllarda çıkarılan TÜRSAB yasasıyla sadece seyahat acentelerine tanınan meslek yasasına sahip olma hakkını elde ettiler; rehber hakları, bilenlerin “yetmez ama evet” dedikleri bu yasayla artık koruma altında...  

Geçen hafta basında, Antalya Rehberler Odası’nın (ARO), Bakanlığın “Rehberlik Yönetmeliği’ni düzenleme hak ve yetkisinin kendilerine ait olduğuna” ilişkin dayatmasına karşı açtığı davayı kazandığı; “Yönetmeliğin Rehber Odaları tarafından hazırlanması gerektiği” haberi yer aldı... Mahkeme aldığı bu kararla, başta yıllık ücret belirlemesi olmak üzere, meslek haklarının korunarak geliştirilmesi en önemlisi mesleğin uygulama esaslarını, Rehber Odaları tarafından belirlenmesi gerektiğini tescil etmiş oldu... 

Turizm endüstrisinin ana faaliyet alanları seyahat, konaklama, tanıtımdır... İlk ikisinin olmazsa olmazı sermayedir; tanıtımın temel elemanı olan turist rehberliği mesleğinin ise salt emek... Sayıları on binleri bulan Turist Rehberleri’nin mesleki haklarına etkin biçimde kavuşmaları güzel, çok güzel...