“Kahraman bakkal Süpermarket'e karşı...”

Yazının başlığını hatırlayacaksınız; ‘90lı yıllarda, Ferhan Şensoy’un yazıp yönettiği; “mahalle bakkalı ile süpermarket arasında” sonu belli rekabeti anlatan “oyunun” adıydı... O günlerde asrileşme alameti sayılan süpermarketlerin yakın bir gelecekte perakendeci esnafı yok edeceğini söyleyenler çağın gerisinde kalmakla suçlanıyorlardı...

Şu son 15-20 yıl içinde yapılan yerel seçimler öncesi, kente, kent insanına ait kamu alanlarının holdingler lehine verilen “devir kararlarının” iptal edileceğine dair sözlerin, seçim sonrasında unutulması bir yana, son imzaların atılarak yürürlüğe konulduğu hatırlardadır... Bu satırların yazarı, tekliflerini bir miktar yükselterek ödediği paralar karşılığında süpermarket yeri olarak holdinglere devredildiği o günler de; konuşup yazdıklarından ötürü, başkana yol gösteren(!) danışmanlar tarafından az eleştirilmemişti...

Bizim kuşak hatırlar; bizde turizm, “turist döviz getirir” sloganıyla yola çıkmıştı...  Başlangıçta turizmin getir/götür işleri ile oyalanan Antalya kıyılarındaki tesisleşme, körfezin batısında, Güney Antalya Turizm Projesi ile ‘70li yıllarda başladı... Projede öngörülen yatak sayısı yirmi beş bindi; bugün Beldibi ile Tekirova arasında yüz binin üstünde yatak var... Demem o ki, kamu malı olduğu Anayasa ile teminat altına alınmış kıyılar, etrafı tel örgülülerle çevrili otellerin kullanımında... Kıyılarda, bırakın denize girmeyi; adım atacak yer kalmadı...

Süpermarket işinde de öyle oldu; yola “kent, rant kazanacak” sloganıyla çıkıldı; Antalya, kimisi milletvekilliği, kimisi ATSO başkanlığı yapmış belediye başkanlarının aldığı/aldırdığı kararlarla, elindeki kamu alanlarını holdinglere devretti... Antalya’nın, yaygın/dengeli perakende ticareti, bazıları yabancı ortaklarının adlarıyla anılan holdinglere terk edildi... Bugün gelinen yerde, kentin çökmek üzere olan perakende ticaret ağının yarattığı yılgınlığın sıkıntısı var...

ATSO Başkanı Budak; “her apartmanın altında zincir marketlerin şubeler açılıyor; yıllardır beklenen AVM Yasası çıkmadı/çıkartılmadı, atı alan Üsküdar’ı geçti...” Apartman altları kuruyemişten çiklete, ekmekten domatese satış yapan zincir şubelerin istilasında... Yanı başındaki bakkal çaresiz...

Süpermarket yayılması, salt gündelik yeme/içme, giyim/kuşam gereksinmelerini karşılayan tüketim maddelerinin satışı ile sınırlı değil, iğneden elektrik motoruna, inşaat malzemesinden yatak yorgana her şey, her şey satılıyor süpermarketlerde... 

Bugün gelinen yer, yıllar önce “AVM’ler kent dışında olmalıdır” diye uyaranların, insafsızca eleştirildiği yerdir... O ilk AVM’de ele geçen fırsat değerlendirilip, “doğru adım” atılsaydı, kentin ortasına birer meteor ağırlığıyla düşen, sayısını takip etmekte zorluk çektiğimiz  AVM’lerin perakende ticarette yarattığı yıkım yaşanmayacaktı...