ANKARA'DAN

Denizin Rodrigo Gitar Koncertosu

İBRAHİM UYSAL

Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın tamamını, tağyir(bozma), tebdil(değiştirme) veya ilgaya(ortadan kaldırma) cebren teşebbüs suçunu işlediğiniz sabit gördü.

--Kalem kırılmıştı artık 9 Ekim 1971'de.

--Halkın yoluna baş konulmuştu. İnanmışlardı hep birlikte güzel günlere. Mahpus yatağına uzanıp gözlerini kapattığında o gitarın nameleri çınlar kulaklarında, alır başını gider kırlara.

--Yoldaşları, uğruna kurban olduğu halkı gelir gözlerinin önüne.

--Taaa okyanusun ötesinden, Latin Amerika Dağlarından, Küba'dan gürlerdi CHE'nin gür sesi çınlardı kulaklarında:

-- "Ölüm nereden ve nasıl gelirse gelsin... Savaş sloganlarımız kulaktan kulağa yayılacaksa ve silahlarımız elden ele geçecekse ve başkaları mitralyöz sesleriyle, savaş ve zafer naralarıyla cenazelerimize ağıt yakacaklarsa ölüm hoş geldi, safa geldi!." diye.

--Sonra, biraz hüzünlü, biraz çoşkulu Rorrigo'nun gitar koncertosu ve nameleri.

--İdam kararı, yaşanacaklar bir şerit gibi geçerdi gözlerinin önünden

--Ulucanlar Askeri Cezaevi bahçesine kurulacaktır "Dar Ağacı".

--Deniz, her şeye hazırlıklıdır: “O sahneyi çok iyi somutladım; bir mitinge gider gibi gideceğim idama, asılma günü gelip çatınca o sevdiğim giysilerimi giyeceğim, postallarımı, parkamı. Beyaz ölüm gömleği giydirmek isteyecekler, giymeyeceğim, tıraş falan da olmayacağım. Önce gidip orada oturacak, bir sigara yakacağım, sonra demli, güzel bir çay içeceğim. Haa bak, Rodrigo’nun o ünlü Gitar Konçertosunu da dinlemek isterim orada. Sanırım asılacak bir insanın son isteğini geri çevirmezler… Sonra urganı kendim geçireceğim boynuma ve dönüp orada asılmamı seyredenlere, ‘burada ölen yalnızca bedenimdir’ diyeceğim. Ama düşüncemi öldüremeyeceksiniz, düşüncem yaşayacak.” diyecekti Deniz Gezmiş, 1972 yılının 6 Mayıs’ında asılmadan önce!..

--Deniz'i son yolculuğuna Concierto de Aranjuez (Rodrigo'nun Gitar Konçertosu) uğurlayacaktı.

--İspanya İç Savaşı(17 Temmuz 1936–1 Nisan 1939 tarihleri arasında, demokratik seçimle İkinci İspanyol Cumhuriyeti’ne sadık "Cumhuriyetçiler" ile General Francisco Franco liderliğinde isyancı bir grup olan "Milliyetçiler" arasında yaşanan ve Milliyetçilerin ile Fraonco'nun kazandığı iç savaş) başlamıştır.

--General Franko'ya destek, Faşist İtalya'dan Mussolini ve Faşist Almaya Hitlerden gelir. 26 Nisan 1937'de İspanya-GUERNİCA şehrine, Alman Luftwaffe kuvvetlerine bağlı "Kondor Lejyonu" ve Faşist İtalya'nın "Lejyoner Hava Kuvvetleri"ne bağlı uçaklar ortaklaşa bir RÜGEN hava saldırısı yaparlar.

--Adını MEŞE ağacından alan, Cumhuriyetçilerin çoğunlukta olduğu Guernica şehri (Baskça Gernika, 1983'ten itibaren resmî adı Gernika-Lumo) Alman ve İtalyan uçaklarınca yerle bir edilir. Savunmasız yüzlerce sivil ölür.

--Bu acıya dayanamayan Picasso'nun, bir sergide "bu tabloyu siz mi yaptınız" diye soran Alman General'e, "hayır siz yaptınız" dediği o ünlü Guernica Tablosunu yapar.

--Yaşananlardan ve Picasso'nun bu tablosunda da çok etkilenen, Rodrigo Sanchez, Deniz'in ölüme giderken bile dinlemek istediği o güzel Gitar konçertosunu besteler.

--ASLINDA RODRİGO'NUN GİTAR KONÇERTOSU, Direniş ve isyanın hüzünlü müziğidir. Konçertonun orijinalinde, başlarken baskın gelen ses, davuldur.

--Davul, Alman ve İtalyan destekli General Franco’nun askerlerini temsil eder. Davul sesleri gitarı bastırır önce. Sonra sessizlik ve Faşizm kazanmıştır.

--Ardından tek bir gitarın solgun sesi başlar, sonra bir başkası… sonra bir başkası. Dağ başlarında yanan özgürlük ateşleri gibi dört yan gitar sesleriyle dolar.

--Faşist General Franko, o gün savaşı ve iktidarı kazanır ama, sonunda İspanyol Halkı Franko'yu devirerek özgürlüğüne kavuşur.

--Deniz'in, yıldızlara yoldaş olmak üzere gideceği yolculuğundan önce dinlediği Rodrigonun Gitar Konçertosu, tüm dünyada da, ülkemde de umudun öyküsü ve melodisi olarak çınlıyor hala uslarda, kulaklarda, odalarda, dillerde.

--Deniz, hani bil istedim. Koncerton bitmedi daha!..