Turizmde toparlanma stratejisi-2:

Hızlı gelişme kaydederek ‘eskiyen ve dar gelen kabuğunu’ yasal olarak devreye sokulan Stratejik Plan’a rağmen değiştiremeyen Türk Turizmi,  bugün Yeni Bakan Ünal ile ‘yeni atılımlara girmek’ üzeredir. Çünkü ‘turizmci olmayan’ Bakanımızın son demeçleri, 9 yıldır ertelenen Stratejik Hamlelerin yapılması yönünde açık ve net ifadeler taşımaktadır. Bu dönemin hızla aşılması ise, hayati önem taşımaktadır.

Bakanımızın Antalya ve İzmir konuşmalarında, eski Stratejinin revizyonu ve öngörülmüş olan Kamu ve Özel kesim İşbirliği konularında “yepyeni Modellere geçilmesi” konusunda, tereddütsüz ifadeler vardır. Şimdi ise, söz konusu atılımların gereğince ve hızla kotarılabilmesi için gerekli çalışma ortamlarına uyum sağlanması ihtiyacı mevcut. Zira son yıllarda Özel Kesim ‘ce ‘unutulmuş olan’ bir yaklaşım var!

Bu hususlarda, 2010 başından bu yana 6 Yıldır sürdürdüğümüz Strateji Avukatlığımız paralelinde, her açıdan Makalelerimizde sürekli işlediğimiz detayları özetleyerek, bu sürece katkı koyabilmeye gayret edeceğiz. İhtiyaç olan kritik husus; Özel kesimin Stratejik Planlama yaklaşımına uyum sağlayabilmek üzere eksik kalmış olan ‘farkındalık ve yöntem gerekçeleri’ boyutlarının aşılabilmesi ve katılımı’dır.

Söz konusu süreçte ise, Özel Kesimin ‘aktif ve pasif turizm paydaşları’ olarak iki ayrı kanadının olduğu ve bunların bu güne kadar ‘ortak hareket kültürünü taşımadığı’ idrak edilmelidir. Turizm Endüstrisinin alt sektörleri olarak, ayrı parsellerde faaliyet gösteren Aktif Paydaşların kendi aralarındaki çelişkiler ve Yerel Platformlarda somutlaşan Pasif Paydaşların aktif entegrasyona katılımı, çok hayati gerçeklerdir.

YENİ STRATEJİK ÇALIŞMALARDA YOL PLANI DETAYLARI  

Yeni Bakanımızın demeçlerinde iki ayrı yaklaşım mevcut: İlki ‘mevcut krizleri göğüslemek’ üzere gelişen ‘acil önlem tedbirleri ve teşvikler’. İkincisi ise, ‘Stratejik Atılımda kararlılık ve yöntem detayı’ olarak su yüzüne çıkıyor. Yıllarca ‘günü kurtarabilmek’ huyunda olan Özel-Aktif kesimin, doğal olarak odaklandığı ‘kriz yönetimi tedbirleri’ ötesi ‘Strateji hamlelerine’ ne kadar ihtimam gösterebileceği merak konusu? 

Yeni Bakanımızın son beyanlarında “Sektörü tek çatıda toplayarak güçlü bir destinasyon yönetimine geçmek üzere, 2023 Stratejimizi en kısa zamanda güncelleyip 4 yıllık yeni bir eylem planı hazırlamak” gibi net ifadeler var. “İyi bir destinasyon yönetimi ve Strateji ile, bütünsel entegrasyon ve hedeflere odaklı planlamayla, tüm sektöre katkı sağlamak” ifadesi, Ulusal Stratejimizin kararlılıkla ele alınmasıdır.

Ayrıca; “Ocak Ayı içinde Antalya’da 2 ve İzmir’de 1 günlük Çalıştaylarla, Kamu-Özel kesimi bir araya getirip Belediye, Valilik ve sektör temsilcileri ile yerel sorunların ve ihtiyaçların tartışılması” gibi detaylar da, açıkça ifade edilmiştir. Fakat bu çalışmalarda ‘yerel sorunların ele alınması’ ile ‘Stratejik atılım yöntemleri’nin bir arada ele alınmasının, çok ağır ve çelişkili gündem oluşturacağı malumdur.

Çok muhtemelen İstanbul ve Muğla gibi önde gelen destinasyonlarda da sürdürülecek olan bu atılımcı yerel çalışmalarda, acil tedbirlerin zaten hızla yürürlüğe konmuş olduğu gerçeğinden hareketle, odak çalışmaların “Stratejik atılım süreci yöntemlerinde nabız yoklamak” üzerinde yoğunlaşmasını öneririz. Bu Çalıştaylarda asıl fayda, daha önce tepeden inme gelen Stratejiye farkındalık katılımı sağlanmasıdır.

TURİZM STRATEJİSİYLE GELECEK YENİ ORTAMIN İDRAK EDİLMESİ

Turizmde planlı yaklaşımla yenilikçi modeller geliştirilmesi üzerine 16 yıldır sürdürdüğümüz çalışmalarda, Ulusal çapta yaşanan çelişkiler ötesinde ‘tüm Dünya çapında turizmin yönetsel zorluklarının bir türlü çözülemediği ve her ülkede problemler yaşandığını’ açıkça tespit etmiş durumdayız. Bu bakımdan, net olarak “geleneksel piramit örgütlenmeyle turizmin gereğince yönetilemeyeceği” artık ispat edilmiştir.

Turizm endüstrisinin çok sayıdaki alt sektörlerinde gerekli olan ‘işlevsel entegrasyon ve koordinasyon’ ihtiyacı, hiçbir merkezi otoritece karşılanamaz. İşte bu nedenle, on yıl önce UNWTO’ca geliştirilen Destinasyon Yönetimi Modeli tüm Dünya Hükümetlerine tavsiye edilmiş, ancak bu teknik ihtiyaç idrak edilerek uygulanamadı. Fakat Konseyler Modeli, Stratejimizde Milli Örgütlenme Yöntemi olarak vardır.

Söz konusu Modelin özü, Ulusal çapta adeta imkânsız olan geniş ‘örgütsel yönetim ihtiyacı’nın, alt Destinasyonlarda ve tüm yerel paydaşların katılacağı Sivil Toplum örgütlenmesiyle çözümlenmesi’dir. Destinasyonlarda resmi Dernek statüsündeki çalışmaların, elbette yürütme yetkisi yoktur. Fakat ‘yerel ortak aklın tartışarak ve uzlaşarak vereceği ortak kararlar’ Merkezi Hükümetin ev ödevi niteliğindedir.

Ulusal planda, tüm yerel destinasyonlarda ‘somut yerel projeler olarak üretilecek’ kararların İllerde bütünleşmesi ve hem yatırımlar, hem de tüm detay stratejik uygulamalar olarak gündeme girmesi ve Devlet’çe öncelikli kararlara dönüşerek, uygulamaya sokulması söz konusudur. Böylece, halen söz konusu olamayan ‘turizmin Yerel ve Ulusal patronu’ kavramı, Ortak Akıl olarak tezahür edebilmektedir.

Ayrıca; Konsey Modeliyle bugüne kadar hep konuşulan ve hayati önem taşıyan yenilikçi kavramların da otomatik olarak devreye alınması söz konusudur. “Özyönetim, katılımcı sivil toplum, kamusal çıkarların gözetilmesi, sürdürülebilir turizm, yerel güç birliği ve yönetişim” gibi çağdaş kavramların tümü, Konsey Modelinde yerel birleşim enerjisi ve ana sinerjiyi yaratacak ‘icra edilmesi çok zor olan’ ana unsurlardır.

Öncelikle Antalya yerelinde başlattığımız ve 2005’te Ulusal Strateji çalışmalarına destek vererek Ulusal Plana yansıyan çalışmalarımızda, üç yıl önceki Bakanın Adana MV olması nedeniyle, özgün bir Çukurova Destinasyonu oluşturma önerilerimizi, bu Sitede çeşitli zaman ve şekillerde işledik. Fakat ne Kamu, ne de Özel kesim olarak Piyasadan hiçbir tepki ve katkı alamamış olan ataklar, örnek olay oluşturmuştur.

Günümüzde Kamu-Özel İşbirliği kavramı, çok çağdaş ve geçerli bir yaklaşımdır. Fakat bunun turizm gibi çetrefil bir endüstri alanında, sürekli ve hızlı gelişime ayak uyduracak tarzda ‘en verimli ve etkin’ şekilde devreye sokulması, yepyeni ufuklar açabilecek bir yaklaşımdır. Ulusal Stratejimizde öngörülmüş olan “81 ilde çalışan konseylerin Ankara’da Ulusal Konsey Çatısı oluşturması” tüm Dünyaya örnektir! 

ÖNEMLİ NOT: Ulusal Turizmin yenilikçi dinamiklerini ‘görsel olarak anlatan’ ve yatay mesleki ve sektörel örgütleşme ötesinde, dikey etkileşim yaratan Konseyler Modelinin işlevini açıklayan Şemamızı ve müstakbel Anadolu Konseylerine Teknik Destek verebilmek için açılan Sitemizi bilgilerinize sunarım: https://bit.ly/TurizmKonseyi

zafer@cengiz.gen.tr

YORUM: Zafer Cengiz · 

TURBAN Turizm Bankası EMEKLİ TURİZM UZMANI Araştirmaci-yazar - işyönetimi-CEO

GÜNCEL KRİTİK DURUM: Yeni Bakanımızın son beyanlarıyla yeni gündeme gelen STRATEJİK ATILIMLAR kapsamında, hızla ele alınarak revize edilmesi söz konusu olan Ulusal Stratejinin KAMU ve ÖZEL ORTAKLIĞI ile birlikte, turizmde ihtiyaç duyulan Yeni DÜZEN ortamına geçileceği, mutlaka idrak edimelidir. Bu atılımların ise, bugünü kurtarma öncelikli konuların arkasında kaldığı ve piyasada yeterince dikkate alınmadığı görülüyor? Oysa; Krizi avantaja dönüştürüp "sağlıklı bir yapı elde edilmesi" fırsatlarına erişilmiş ve acilen bilinçli olarak kullanılmalıdır. 
Ulusal Stratejimizdeki TURİZM KONSEYLERİ Modeliyle gelişecek Bölgesel Turizm Yönetimi sayesinde Türk Turizminde HIZLA başlatılacak olan Sinerjik Yenilikçi Düzenin her yönüyle SİNDİRİLMESİ ve bu yılı da kaybedebilecek tereddütlere düşülmeden, hızla çalışılması ve (3 Ay içinde) Nisan'a kadar uygulamaya geçilmesi çok önemlidir. 
Piyasada yıllardır hayal edilen ve çeşitli Oldu Bitti formülleriyle zorlama öneriler üretilmiş olan MİLLİ ÇATI ÖRGÜTÜ konusu ise, 4 yıl önce yaşanan "Turizm Meclisi" gibi maceralarla zaman kaybetmiştir. OYSA: 9 yıldır devrede olan 2023 Stratejisi hükümlerine göre, hızla faaliyete geçecek tüm Yerel Konseylerin Ankara'da birleşerek oluşacak yepyeni bir ULUSAL TURİZM KONSEYİ'nde işlerliğe kavuşması öngörülmüş idi? Bu MODEL ise "tüm Dünyaya öncü ve örnek olarak" çok geniş yankılar yaratacak olan 'yenilikçi teknoloji niteliğinde' Çağdaş bir uygulamadır. Önemle Bilgilerinize..