TEK MİLLET, İKİ DEVLET AMA ÇIKARLAR KATLİAMA GALİP GELDİ!

Türkiye ve Azerbaycan, her zaman "tek millet, iki devlet" anlayışıyla birbirine yakın olmuş ve kardeşlik hukuku çerçevesinde güçlü bir bağ kurmuşlardır. Bu bağ, ortak kültürel ve tarihi mirasın yanı sıra stratejik bir dayanışmayı da kapsar. Ancak, Azerbaycan’ın dış politikada aldığı bazı kararlar, Türkiye’nin kardeş bir devlet olarak gösterdiği hassasiyetlerle çelişen bir durum yaratmaktadır. Özellikle Azerbaycan’ın İsrail ile derinleşen ilişkileri ve Gazze’deki saldırılara karşı gösterdiği sessizlik, Ankara için ciddi bir hayal kırıklığına dönüşmüştür.
Gazze’de Sessizlik, Stratejik Hesaplar mı?
İsrail’in Gazze’ye yönelik son saldırıları, dünya genelinde büyük tepki toplarken, en çok sesini çıkaran ülkeler arasında Türkiye öne çıkmıştır. Türkiye, Filistin’in bağımsızlık mücadelesine verdiği desteği her fırsatta vurgularken, Azerbaycan’ın Gazze’deki saldırılara karşı duyarsız kalması dikkat çekicidir. Azerbaycan, bu saldırılara dair ciddi bir açıklama yapmamış veya İsrail’i açıkça kınamamıştır. Bu durum, Türkiye ile Azerbaycan arasında giderek daha fazla sorgulanan bir ilişkiler boyutuna işaret etmektedir.
Azerbaycan, ulusal çıkarlarını korumak adına dış politika stratejileri geliştirebilir. Ancak, Filistin'e karşı İsrail'in tutumu, İslam dünyasında büyük bir tepkiyle karşılanmakta ve Türkiye’nin de bu konuda izlediği sert politika, Azerbaycan’a benzer bir hassasiyetin gösterilmesi gerektiğini ortaya koymaktadır. “Tek millet, iki devlet” olmanın getirdiği manevi yükümlülükler, çıkar ilişkileriyle çatışmamalıdır. Azerbaycan’ın bu konuda sessiz kalması, sadece Türkiye’nin Filistin’e yönelik duruşunu zedelemekle kalmaz, aynı zamanda Azerbaycan’ın İslam dünyasında liderlik iddialarını da sarsar.

Karabağ'da İsrail Desteği: Stratejik Ama Ahlaki Bir Terazi
Azerbaycan’ın Karabağ Savaşı’nda İsrail’den aldığı askeri destek de bir başka önemli mesele olarak karşımıza çıkmaktadır. İsrail, Azerbaycan’a gelişmiş silahlar ve askeri teknoloji sağlamış, bu da Azerbaycan’ın Ermenistan’a karşı elde ettiği zaferde büyük rol oynamıştır. Ancak, burada tartışılması gereken nokta, Azerbaycan’ın bu desteği alırken, İsrail’in Filistin topraklarında yürüttüğü işgalci politika ile çelişmesidir. İsrail, bir taraftan Filistin halkına karşı acımasız bir politika izlerken, diğer taraftan Azerbaycan’ın askeri gücüne katkı sağlamaktadır. Bu, uluslararası siyasetin çifte standartlarla şekillendiğini düşündürmektedir.
Azerbaycan’ın Karabağ’da elde ettiği askeri başarıda İsrail’in katkısı büyük olabilir, ancak bu destek, Türkiye’nin dış politikasıyla örtüşmeyen bir ilişkiyi beraberinde getiriyor. Türkiye, Azerbaycan’ın bağımsızlığını ve toprak bütünlüğünü savunurken, İsrail’le yapılan bu askeri işbirliği, Türkiye’nin Filistin’e verdiği desteğin tam tersine bir durum yaratmaktadır. Azerbaycan, bu stratejik çıkarları hesaplarken, kardeş ülke Türkiye’nin değerleri ve bölgesel çıkarlarını göz ardı etmektedir.
Sonuç: Çıkarlar mı Kardeşlik mi?
Azerbaycan ve Türkiye arasındaki ilişki, tarihsel olarak bir kardeşlik hukukuna dayansa da, son yıllarda Azerbaycan’ın dış politikasındaki bazı tercihleri, bu kardeşlik bağını test etmeye başlamıştır. İsrail ile derinleşen askeri ilişkiler ve Gazze’deki saldırılara karşı gösterilen duyarsızlık, bu ilişkinin çıkarlar temelinde şekillendiğini ve her iki ülkenin de dış politikada ulusal çıkarlarını öncelediğini ortaya koymaktadır. Ancak bu stratejik çıkarlar, “tek millet, iki devlet” anlayışına zarar vermemeli ve Türk halkının kalbinde derin kökleri olan kardeşlik hukukuna zarar verecek adımlar atmaktan kaçınılmalıdır. Azerbaycan, dış politikasında daha dikkatli olmalı, sadece ulusal çıkarları değil, aynı zamanda İslam dünyasının ve Türkiye’nin değerlerini de göz önünde bulundurmalıdır.

Kaynakça: https://strasam.org/yazar/arastirmaci-yazar-oktay-iyisarac