Moda İsimler Sözlüğü

Adım Bond, James Bond

Her şeyin modası olur da isimlerin olmaz mı? Aileler çocuklarına ad koyarken dönemin popüler isimlerini seçiyor. Bazı isimler bir anda öne çıkıyor. Aynı yaş grubundaki çocukların büyük bölümünün isimleri aynı oluyor. Bu durumu öğretmenler mutlaka daha iyi gözlüyordur.

Daha geçenlerde 5-6 yaşlarındaki bir çocuğa, “Senin adın Çınar mı?” diye sordum, nasıl bildiğime hayret etti ve beni daha önce tanımış olabileceği zannıyla yüzüme dikkatle baktı. Sekiz dokuz yaşlarındaki bir erkek çocuğuna da “Senin adın Emir mi, Efe mi?” diye sordum, “Emir” yanıtını aldım. 

Denize girdiğim, güneşlendiğim ve kitap okuduğum plajda yüzlerce çocuk oluyor. Etraf cıvıl cıvıl çocuk sesleriyle şenleniyor. Ben de içimden isim tahmin etme oyunu oynuyorum. Tahmin oranım yüzde 50’nin üzerinde. Çocuğun yaşını doğru tahmin etmişsem, ismini tahmin oranım daha da yükseliyor.

Çocuklara isim koyma hakkı anne ve babanın. Aileler, dönemsel isimlere, moda haline gelmiş yeni isimlere daha çok itibar ediyor. 10 yaşın altındaki kız çocuklarında Aleyna, Elif Naz, Arya, Damla, Deren, Duru, Eda, Eylül, Helin, Kayra, Defne, Ecrin, Öykü, Nehir, Asya, Alya çok yaygın. 

Yine 10 yaşın altındaki erkek çocuklarda ise öne çıkan popüler isimler şunlar:
Alp, Alpaslan, Alperen, Ömer, Ali, Arda, Doruk, Emir, Çınar, Efe, Ege, Eymen, Kaan, Mert, Yiğit, Miraç, Yamaç.

Doğumundan önce babasını kaybeden Hz. Peygamber’in adı annesi tarafından Muhammed olarak seçilmiş ve bu ad dedesi tarafından konulmuş. Çocuğa ad seçilirken gayet titiz davranılması gerektiğini belirten Hz. Muhammed (sav), “Siz kıyamet gününde hem kendi adınızla hem de babalarınızın adıyla çağrılacaksınız; bu sebeple kendinize güzel adlar koyun” buyurmuştur. Çocuklara söyleniş ve mâna güzelliği taşıyan isimlerin konulması önerilmiştir.

Biz İngiltere desek de dünyada İngiltere adlı bir devlet yok. Bizim İngiltere olarak yanlış söylediğimiz ülkenin resmi adı "Kuzey İrlanda ve Büyük Britanya Birleşik Krallığı"dır. Ancak ülkenin adı kısaca "Birleşik Krallık" olarak kullanılır. İngiltere, ülkenin resmi adında geçen ve “Birleşik Krallık"ı oluşturan dört bölgeden birisidir. Birleşik Krallık’ı oluşturan diğer bölgeler Galler, İskoçya ve Kuzey İrlanda’dır.

Birleşik Krallık’ın başkentlerinden biri ve en büyüğü Londra’dır. Londra’nın Belediye Başkanı 9 Mayıs 2016 tarihinde göreve başlayan Sadık Han'dır. Sadık Han, Pakistanlı Müslüman bir göçmen ailenin çocuğudur. Sadık Han, ikinci kez seçildiği için 2026’ya kadar belediye başkanlığı görevine devam edecektir. 

İsimler konusunu yazma nedenim, Londra kaynaklı bir haber oldu. Londra’yı Pakistan kökenli bir Müslüman hukukçu yönetirken, bir vakitler ‘üzerinde güneş batmayan imparatorluk’ olarak adlandırılan Birleşik Krallık’ta yeni doğan bebeklere verilen adların sıralamasını görünce hayretler içinde kaldım.

Listeyi Baby Center adlı web sitesi yayınlamış. 2022’de Birleşik Krallık’ta erkek bebeklere en çok verilen ismi tahmin edebilir misiniz? Ben edemedim. Cevabı duyunca “vay canına” dedim. Haberde, bu yıl doğan erkek bebeklere en çok verilen ismin ilk sırasında “Muhammed” adı yer almış. En çok verilen 100 isim listesinde 31. sırada Ali, 53. sırada Yusuf, 63. sırada Ahmet gibi Müslüman isimleri de bulunuyormuş.

Aynı listeye göre kız bebeklerde en çok kullanılan isim Lily (Zambak) imiş. Kız bebeklerine verilen Nur, Ayşe, Meryem, Esma gibi Müslüman isimler de ilk 100’de yer alıyormuş.

Ne büyük değişiklik. Aklıma “majestelerinin ajanı” James Bond geldi. Filmin ünlü repliğidir; James Bond kendini tanıtırken, “Ben Bond, James Bond” der. Artık majestelerinin ajanları arasında Muhammed, Ali, Yusuf veya Ahmet de yer alacaktır.

Fıkra bu ya; Temel ajan olmuş ve Londra’ya gönderilmiş. Bir pup’a girmiş. Boş bulduğu tabureye oturmuş ve yanındakine selam vermiş. Meğer o kişi ünlü ajan James Bond’muş. 
- "Ben Bond, James Bond." demiş.
Temel de cevap vermiş:
- "Mel, Te Mel."

Türkiye’deki isim listesini merak ettim. 2022 verilerine ulaşamadım. İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü verilerine göre, 2021'de Türkiye’de dünyaya gelen bebek sayısı 1 milyon 47 bin 975 olmuş.

En çok tercih edilen isimlere bakıldığında erkek bebeklerden 7 bin 134'üne Yusuf, 6 bin 304'üne Alparslan, 5 bin 777'sine Miraç ismi konulmuş. Bu isimleri sırasıyla Ömer Asaf, Eymen, Göktuğ, Ömer, Mustafa, Aras ve Ali Asaf takip etmiş.

Kız bebeklere en çok verilen isimler arasında ilk sırayı ise Zeynep almış. Geçen yıl Zeynep ismi 10 bin 130 bebeğe verilmiş. Ayrıca 6 bin 546 bebeğe Elif, 6 bin 496 bebeğe ise Asel ismi konulmuş. Kız bebeklerde Zeynep, Elif ve Asel isimlerini sırasıyla Asya, Defne, Azra, Nehir, Zümra, Eylül ve Ecrin izlemiş.

Avrupa’nın en büyük limanlarından biri olan Hollanda’nın Rotterdam kentinin Belediye Başkanı da Fas kökenli bir Müslüman olan Ahmed Ebutalip’tir. Avrupa kıtasında yaşayan Müslüman nüfusun 70 milyondan fazla olduğu ifade ediliyor. 48 ülkenin bulunduğu Avrupa kıtasının toplam nüfusu ise 750 milyona yakın.

Ailemizin bize uygun gördüğü ismi ölünceye kadar taşırız. Mezara da o isimle gideriz. İsmimiz bizi başkalarından ayıran kimliğimizdir. İsmin, kişinin karakter oluşumunda da önemli olduğu kabul edilir. İsmiyle müsemma diye bir deyimimiz vardır. Davranışları, ismini yansıtan kişiler için kullanılır. Bu deyimin doğru olduğunu savunan psikiyatrlar var. Bu psikiyatrlara göre, kişinin ismi, karakterini etkiliyormuş. İsmi asla hafife almamak gerekir.