Son günlerde ne zaman Antalya’ya gelsem, ulaşım konusunda gazetelerde, manşet haberler gördüm. Çoğu da olumsuz haberler… Büyükşehir Belediyesi, ulaşım konusunda yeni bir çalışma yapmış ve ‘tümden’ konuyu masaya yatırmış, öyle olunca kıyametin kopması doğal.
Biz de ne zaman ulaşım konusunda yeni kararlar alsak, aylarca sıkıntısı sürerdi. Bazı yolların trafiğe kapatılması, tek yön uygulamaları gibi radikal kararlarımız çok eleştirilir hatta yeni açtığımız caddelerin puanını alır götürürdü.
Müşterek dostumuz, Zilha ve Mustafa Çakır çiftinin evlatlarının düğününde karşılaştığımız Akaydın Hocanın ‘ulaşım’ konusundaki sıkıntısı yüzünden okunuyordu. Yine aynı masada olan arkadaşımız Gülgün ve Şemsi Tugay çifti de ulaşımdan söz ediyordu. Mimar Şemsi Tugay’ın eskiden beri ulaşıma hayli kafa yorduğunu bildiğim için yeni düzenlemeyi nasıl bulduğunu sordum. “Temel mantık doğru ama aksayan yanları var” dedi. Ertesi gün minibüsçüler odası başkanı Mustafa Gönenç’ten, Halk Otobüsleri Başkanı Nadir Karatoy’dan ve benim dönemimde, otobüs müdürlüğü yapan şimdi de ulaşımın başındaki yetkili Nazif Altınpınar’dan bilgi aldım. Yerim elverdiği ölçüde gözlemimi aktarmaya çalışacağım.
Taşıma hizmetinin, yetkili ve sorumlusu Büyükşehir Belediyesidir… Bu hizmeti; Tramvay (Ant Ray), 161 özel halk otobüsü, 40 Belediye otobüsü ve 662 minibüs ile veriyor.
Taşıma hizmeti halk için olduğuna göre halkın memnuniyeti çok önemli… Bir minibüs ya da otobüs ile hedefine ulaşan kişiyi, yeni düzenlemeyle, aktarmaya zorlamak ve memnun olmasını beklemek kolay değil… Tek araç yerine birden fazla araçla ulaşması onun için zaman kaybı… Hizmetten yararlanan kitlenin öncelikli sorunu bu…
‘Halk- Kart’ sistemi, aktarmalarda ödemeleri birleştirdiği için ücret değişmiyor. Hatta kısa mesafede fiyat düşüyor. İlk zamanlar ‘kart’ sisteminde hayli aksama yaşanmış ama sanki şimdilerde yakınmalar azalmış.
İşin diğer boyutundaki sorun ise; trafiğin yoğun olduğu bilhassa kent merkezinde, toplu taşıma için önemli bir tramvay yatırımı yapılmışken aynı güzergahta irili ufaklı tüm diğer toplu taşım araçlarının da hizmet veriyor olması idi… Hepsinin kent merkezine giriyor olmasının kent merkezinde kilitlenmeye neden olduğu da bir gerçek…
Mustafa Gönenç’e soruyorum; “tramvay nasıl, doluyor mu?” “Günde on bin kişi taşırken şimdilerde elli bin kişi taşıyordur” diye cevap verdi. Ve ekliyor buna söylenecek bir şey yok ama minibüs esnafı mazot parsını çıkaramıyor. Tramvayı dolduruyoruz. Otobüsler idare ediyor ama biz ise eve zararla gidiyoruz, çünkü mazot parası çıkmıyor diye yakınıyor. İşte belediyeciliğin zor tarafı da bu… Herkes kendine göre haklı.
Nadir Karatay, “Hatlar sağlıklı oluşturulsa vatandaş da bizde bu kadar mağdur olmazdık. Belediyeciler bu hatları oluştururken bizim görüşlerimizi alsa bu sorunlar yaşanmazdı” diyor.
Eskiden 137 olan ulaşım hattı sayısı yeni düzenleme ile önce 82 hatta indirilmiş sonraki haklı yakınmalar sonucu hat sayısı 86 ya çıkarılmış. Büyükşehir ‘kriz masası’ oluşturmuş gelen şikayetleri inceleyip sistemi oturtmaya çalışıyor. Bu hatlara ilave 8 gece hattı oluşturulmuş.
Uzun mesafeler için oluşturulan 37 adet Gövde hat ve ana hatta çoğunlukla otobüsler çalışıyor. 26 adet besleme hattı ve 23 yerel hatta da minibüsler. Onların görevi, yolcuları, Antray ve otobüslere binebilecekleri 11 adet aktarma merkezine ulaştırmak. Minibüslerin taşıma bedeli de hayli düşmüş.
Yakınmalara göre, Büyükşehir sistemi elden geçiriyor bazı düzeltmeleri yapmışlar, zannediyorum yeni hatlara ilave gerekecek.
Yukarıda yazdığım gibi taşıma hizmetinin önemli bir bölümünü minibüsler ve halk otobüsleri veriyor. Bana anlattıkları bazı güzergahlardaki terslik ve düzeltme önerileri makul görünüyor. Onların güzergahları belirleyen hat düzenlemelerinde görüşleri alınmalı ve halkın birikmiş şikayetleri de göz önünde tutularak bazı hatlar yeniden düzenlenmeli diye düşünüyorum. Hatta çok kullanılan ve özelliği olan bazı güzergahlarda da aktarmasız ulaşım mümkün kılınmalı. Ne diyelim? Kolay gelsin…