YARINA YOLCULUK

Plaj İşletmeleri ve Fiyatlar

PROF. DR. FAİK ARDAHAN

Antalya’ya gelen birileri ile Antalya’da yaşayan birilerinin para harcama biçimleri farklıdır. Tatile gelen birisi için para önemini yitirirken burada yaşayan kişi için bir ürünün bedeli hala önemlidir. Özellikle Türkiye’de önemli bir miktarın orta gelir düzeyinde yaşadığını varsayarsak bir ürünün bedeli birçoğumuz için önemlidir.

Yörelere göre de fiyatlar farklılık göstermekte. Fethiye Ölüdeniz de tuvalet parası bir kullanımlık 1 YTL. Otopark 5 YTL. Bir bardak çay 1.5 YTL. Bu Bodrumda daha da beter. Bir günlük otopark kirası 10 YTL. Arabasıyla tatile gitmiş birisi arabasını bir yerlere park etmek için bu bedeli ödeyecektir.

Dört kişiden oluşan bir ailenin sahile gittiğini düşünelim. Dört şezlong alacaktır. 12 YTL eder bu. Yiyeceklerini evden getirdiklerini varsayalım. Sadece küçük su içseler ikişer adet 16 YTL de bu eder, bir de gün boyu iki kez tuvalete gitseler işletmenin alacağı tuvalet parası 8 YTL olacaktır. Bir de araba için 3 YTL oto park parası verilince 39 YTL edecektir bu. Yaklaşık 50 YTL. Daha buna öğle yemeği için ödenecek paraları dahil etmedik. Öyle olunca bu rakam günlük 100-150 YTL civarında olacaktır. Az para değil. Hatta birde sabah kahvaltısı akşam yemeğini ilave edersek bu rakam 250-300 YTL ye çıkacaktır. Konaklama, ulaşım derken toplamda ulaşılan rakam ürkütücü bir büyüklüğe ulaşacaktır.

Neresinden bakarsak bakalım rakamlar çok rahatsız edici. Ben benim gelir düzeyimle bakınca bu rakamları fazla buluyorum. 7.5 YTL ye bir fincan kapiçino bana pahalı geliyor. 6.5 YTL bedelli bir bira bana pahalı geliyor. Tatile gelen için bu rakamlar normal olabilir. Gelen kişi bunun hesabını yapmıyor. Bir hafta, 15 gün bunları düşünmeden yaşayacağım diyor. Olan yerli halka oluyor. Ve Antalya’da yaşayan birileri Antalya’nın sahillerini bu sebeplerden dolayı kullanamıyor.

Çözümü var mı? O da yok gibi gözüküyor. Aylık 35000 dolar kira veren bilmem kaç kişiyi çalıştıran bir işletmenin de ürünlerini bu fiyattan satmaktan başka çaresi yok. kendini koruyabilmek için. Hiçbir işletme Yeşilay değil. Herkes ciddi ciddi bedellerle boğuşmakta.

Ama bu işin düzeltilmesi gerekiyor. Kapitalist yapı kuralları böyle koymuş. “Bu fiyata kardeşim. Ya alırsın ya da yutkunursun”. Serbest piyasada malın fiyatı da böyle belirleniyor. Bir gözleme ve beş çay içip 11 YTL hesap öderseniz insanlar çayı ve gözlemeyi o fiyattan satarlar. Hatta her aşamasında bu fiyatları da artırmayı düşünerek.

Bunun çözümü fiyatlara sınır koymakla da olmaz. Tek bir çözümü var o da insanların o bedeli ödememesi. Hatta o fiyattan ürün satılan yerlere gitmemesi. Mal veya hizmet satın almaması. Yani çözüm yine bizlerin elinde. Tabi yerel yönetimler, devlet ve diğer tüm yapıların da bu girişimi desteklemeleri lazım.

Sözgelimi Beach Park, Lara Beach ve Baki plajlarında tuvaletler ücretsiz hale getirilmelidir. Bunu o işletmeciler yapabilirler. Hatta bunun ücretsiz olasını belediyeler sağlayabilirler. Ama biranın kaç liradan satılacağını belediye tanımlayamaz. Keşke tanımlasa. Ama mümkün değil. Onu ancak müşteri-satıcı ilişkisi belirler.

Yani işin özü. Plajlardaki bedellerin gözden geçirilmesi gerekiyor. Herkes kafasına göre fiyat belirliyor. Eeee. İnsanlar bu fiyattan almaya devam ettikleri sürece onlarda satmaya devam edeceklerdir.