DUAYEN

Yükselen yıldız Malatya

CAN PULAK

Hava çok sıcak, bunaldınız değil mi? Geceleri uyumakta zorlanıyor musunuz? Soluk alırken yüreğiniz mi daralıyor? Gidin Malatya’ya, akşamları battaniyeye sarılıp zor oturursunuz kayısı bahçelerinde.Yaşamadan inanmak mümkün değil. Kayısı Festivali için gittiğim Malatya’da, Temmuz’un ilk haftasında üşüyüp, titreyeceğimi rüyamda görsem hayra yormazdım. Gündüzleri sıcak ama, akşam oldu mu bir serinlik çöküyor ki şehre, müthiş rahatlıyor insan. 3 yılda çok değişmiş, çok gelişmiş buldum Malatya’yı. Kent güzelleşmiş, caddeler ve bulvarlar yenilenmiş, ciddi bir makyaj görmüş merkez. Lüks oteller yapılmış, alışveriş merkezleri açılmış, modern apartmanlar dikilmiş, dedim ya çehresi değişmiş Malatya’nın. Çok göç almış, son 10 yıldaki artışla nüfusu 800 bini aşmış. Bu yüzden Malatya doğumluların sayısı yüzde 49’a düşmüş.. Çoğunluk civar kentlerden göçenlerde. Aslında Malatya’dan İstanbul-Ankara-İzmir gibi büyük kentlere göçenlerin de sayısı az değil. Okuyanların çoğu işadamı, esnaf, bürokrat, akademisyen, siyasetçi olmak için ayrılmışlar doğdukları şehirden. Dünyanın hiçbir yerinde göremezsiniz, Malatya’da Malatyalılar derneği var.

Şaka gibi bir şey ama, gerçek bu. Bir başka gerçek ise, Avrupa ve Amerika’nın ünlü giyim markaları ,Malatya’daki fabrikalarda üretiliyor. Hanımlar duymasın, üç büyük kentteki mağazalardan yüzlerce lira ödeyip aldıkları bluz, kazak, hırka, elbise, pantolonlar neredeyse bedava Malatya’da. Seyahat acentaları buraya tur düzenleseler hem onlar, hem oteller, hem de esnaflar çok kazanırlar. Malatya görülmesi gereken bir yer. Hele çarşı pazarı çok renkli ve hareketli. Kayısının kolonyasından, parfümünden tutun da, sabununa, güzellik kremine, KAYÇO çikolatasına kadar herşeyini yapmışlar. Hediyelik piyasası çok güçlü. Yeni bir turizm merkezi doğuyor diyebiliriz.20 cins kayısı var Malatya’da. Bizim büyük şehirlerde kilosuna dünyanın parasını ödeyip aldığımız kayısıların burada yüzüne bakan yok. Çünkü öyle cins ve lezzetlileri var ki, yedikçe yiyeceği geliyor insanın. Hele bir Gündüzbey ve Yeşilyurt kirazları var ki, tamamı Almanya, İngiltere ve Rusya’ya ihraç ediliyor.

Üç yıl önce de yazmıştım. O güzelim kayısı ağaçları, tıpkı Bodrum’un mandalinası gibi betona yenik düşüyor. Kayısı bahçeleri imara açılıyor, yerine apartmanlar yapılıyor. Görenin yüreği yanıyor. Nasıl kıyılır bu ağaçlara, nasıl kesilir, inanılır gibi değil. Elimde bir güç olsa, hemen korumaya alırdım bu ağaçları ve kesenlere de çok ağır cezalar verirdim.40 bin aile geçimini kayısıdan sağlıyor. Yılda 400 milyon dolarlık kayısı çıkıyor.100 bin tonu ihraç ediliyor,80-120 bin tonu ise kurutulup iç ve dış piyasaya satılıyor. En çok para edeni Hasanbey, Hacıhaliloğlu, Kabaaşı ve Soğanoğlu adını taşıyan cinsleri.

Bu kayısı çekirdeği sağlığa çok faydalı. Bunu yiyenlerden iki Cumhurbaşkanı (İnönü-Özal),75’den fazla bakan,650 milletvekili,1000’in üzerinde işadamı çıkmış. İnönü Üniversitesi, gerçekten görülmeye değer, iftihar edilecek bir kurum haline gelmiş. Ona bağlı Turgut Özal Tıp Fakültesi dünya çapında şöhret kazanmış, dünyanın ikinci karaciğer nakil merkezi olmuş. Doktorların çoğu Amerika’da eğitiliyor, Houston Tıp merkezleri ile işbirliği yapılıyor. Ortadoğu ve körfez ülkelerinden çok sayıda yabancı hastaya hizmet veriliyor. Malatya’da bir şey hoşuma gitmedi. Şehirde içki içmek adeta imkansız. Lokantalar birkaç yıldır içki vermiyor, içki isteyene de iyi gözle bakılmıyor. Mahalle baskısı ve dini muhafazakarlık rahatsız edici boyutlara ulaşmış. Buna Malatya doğumlular bile inanamıyor. Biz merkezde gezerken, çember sakallı gençler ve türbanlı hanımlar Mısır’daki darbeyi protesto ediyor, Mursi’ye destek çıkıyordu. Bizim bildiğimiz ve anladığımız Müslümanlığa bir şeyler olmuş ama, neler olduğunu söylemeye dilim varmıyor.

İkinci ordusuyla, 7.Ana Jet Üssüyle,35 bin öğrenci ve binlerce akademisyene sahip Üniversitesiyle, üçüncü organize sanayi bölgesiyle ve haftada inen 30 yolcu uçağıyla Malatya, Anadolu’nun yükselen yıldızı olarak parlamaya devam ediyor.