DUAYEN

Mandalinanın Kurtuluş Müjdesi

CAN PULAK

Bu mevsim geldi mi,mandalinanın kaderi tartışılır hep.Ne yapsak da,Bodrum mandalinasını yerlerde çürümeden kurtarsak,ona parasal değerini kazandırsak,böylece ağaçların kesilmesini önleyip,mandalina bahçelerinin imara açılmasını engellesek..?

Yıllardır herkes iyiniyetle buna kafa yordu. Projeler üretildi,öneriler yapıldı,ciddi girişimler başlatıldı.Hatta mandalinadan elde edilecek üretimler için düğmeye basıldı bile.Mandalina gazozu,parfümü,lokumu piyasaya çıkarıldı, tüketicinin beğenisine sunuldu.Ama ne yapıldıysa,elle tutulacak bir sonuç hala alınamadı.

Devletin, belediyelerin,Ticaret Odasının ve halkın desteğiyle mükemmel bir paketleme tesisi de kuruldu.Bu tesiste mandalinalar cins ve kalitesine göre ayrılacak,paketlenecek ve satışa,ihracata hazır hale gelecekti.Açılış törenine benim de katıldığım bu güzelim tesis,maalesef doğru dürüst çalışamadı.Bir iddiaya göre makinaları yanlış alınmış,bir başka değerlendirmeye göre de tesis,Bodrum mandalinasına değil,sadece satsuma ve kinin cinsi ürüne cevap verecek biçimde planlanmıştı.Teknik bir konu olduğu için fazla bir şey söyleyemiyorum.Ama bunca emek verilen ve para sarfedilen bir modern tesisin de,6 yıldır iyi ve maksadına uygun şekilde çalıştırılamamasına üzülüyorum doğrusu…

Denizleri geçip çayda boğuluyoruz.İşin en zor tarafını başarıyoruz da,çalıştırılmasını beceremiyoruz bir türlü.Bu mandalinada da böyle oldu,halkın paralarıyla yapılan okul gemisinde de..Bu gemide gençler eğitilecek,burada yelken ve deniz eğitimi verilecekti.İlk iki yıl,bir büyük ticari şirketin sponsorluğunda işler iyi gitti ama,sonradan para sıkıntısı çekildiği için okul gemisi işlevini düşünüldüğü şekilde yapamadı.Allahtan şimdi Belediyenin,BOSAV’ın ve YEGED’in desteğiyle uluslararası okul gemilerinin yarışlarına katılıyor da,yüzümüzü güldürüyor.

Dönelim yine mandalinaya…Bu yıl ilk defa güzel haberler duyuyoruz.Güntop firması,Bodrum’da büyük bir süpermarketle anlaşarak,yerel mandalinayı nihayet Türkiye’nin sofralarına taşıyor.

1000 ton mandalinanın tırlarla ülkenin her tarafına yollanmasına başlandı,hatta bunun güzel bir töreni de yapıldı.Bu organizasyonu planlayıp başaranları, destek verenleri yürekten kutluyorum.

Geçmiş yıllarda rekolte 10 bin ton civarındaymış. Şimdi 5000 tona kadar düşmüş.Bodrum ve civarında 100 bin mandalina ağacının bulunduğu hesaplanıyor. Ancak bunun yarısından verim alınabiliyor.Bu yıl 1000 tonu pazarlandığına göre,geriye kalan 4000 tonun da değerlendirilmesi için ciddi çabalar harcanıyor.Bununla ilgili olarak da sevindirici haberler geliyor.10 yıl önce ‘’herkese birer mandalina ağacı kiralanması’’projesini önermiş,öncü olmama rağmen dişe dokunur bir sonuç alamamıştım.Geçen yıl Bitez Belediyesi,benzer bir kampanyayı başlattı ama,bu yıl Belediye dağıldığı için ne olur bilemiyorum.

Yine 3-4 yıl evvel mandalina üreticisi dostlarıma,’’yılbaşı hediyesi olarak’’ ambalajı ve kargo işlemleri hazır paketlerin hazırlanmasını önermiş,bu yolla rekoltenin büyük bir kısmının eritileceğini söylemiştim.Tam ümidimi kesmiştim ki,dört yıl rötarla müjdeli haberi aldım.Bu yıl Bodrum’un Ömer ağabeyi (Ömer Aras),oğlu Erman Aras’ın girişimiyle bu projeyi devreye sokmuş ve hediye kargolarını hazırlatmaya başlamış.Aras’ların büyük ve bakımlı mandalina bahçeleri var.Yıllardır zarar edip dururlar,ürettikleri meyvayı maliyetin çok altında satmak zorunda kalırlardı.Şimdi formül bulundu.3-6 ve 9’ar kiloluk kutular içinde Bodrum mandalinasını,’’hediye için’’piyasaya çıkarıyorlar.Üç kiloluk kutunun kargo dahil fiyatı 15,altı kilonun 28, dokuz kilonun ise 34 lira olacak.Bu fiyatlarla herkes eşine dostuna,ülkenin her tarafına’’dalından sipariş günü kesilmiş’’ mandalinayı gönderebilecek.Çok iyi bir iş çıkarmışlar.Onları da tebrik etmek gerek.Bu arada belirteyim,3 kiloluk kutuya 25,altı kiloluğa 50,dokuz kiloluğa,75-80 mandalina girecek.

Ömer-Erman Aras projesinin gerisi de var. Mandalina,turunç,bergamut reçeli de yapacaklar,kabuklarını kurutup kuru meyva olarak da satacaklar.Haydi hayırlısı,bu yıl tanık olduğumuz girişimlerle hem mandalinalar değer bulur,hem bahçeleri betona yenik düşmekten ve imara açılmaktan kurtulur,hem de üreticinin eline memnun

edici bir gelir geçer.İnşallah bu vesileyle paketleme tesisi de verimli bir şekilde çalıştırılır.