DUAYEN

Çin'deki Turizm şehri

CAN PULAK

Onca yolu göze alıp Çin’e gittik ama,bizdeki seçimler ve sonrasındaki gelişmeler,bu ülkeyle ilgili gözlemlerimizi ikinci plana attı.

Türkiye’de siyaset daha fazla karışmadan,elimdeki Çin notlarını özetlemem gerek.Yeni Cumhurbaşkanı, yeni Başbakan,kabinede revizyon,muhalefetteki çatlaklar filan derken,Çin’e sıra gelmeyebilir.

İmkanı olanlar mutlaka Çin’e gitsinler ve bir ülkenin 30 yılda tepeden tırnağa nasıl değiştiğini, geliştiğini,zenginleştiğini görsünler.Türk Hava Yolları hergün Pekin ve Şanghay’a uçuyor.Yaklaşık 9-10 saatlik çok rahat bir uçuşla gidiliyor Çin’e.2000 liraya gidip dönmek mümkün.Elbette çok daha ucuz imkanlar da var.Örneğin Çin Hava Yolları devamlı kampanyalar yapıp,ücreti 1400-1500 liraya kadar da düşürüyor.

Pekin,Şanghay ve Guanzhou ile ilgili çok şeyler yazıldı,çizildi.Ayrıca Çin’le ilgili bilgilere,internet de dahil olmak üzere çok kanaldan kolayca ulaşılabilir. Ama hayaller ötesi iki yeni turizm şehirleri var ki,bunları anlatmadan geçemeyeceğim.Biri Tayvan adasının karşısındaki Xiamen (okunuşu Şamen),diğeri ise Güney Çin denizindeki tropik Hainan adasında bulunan Sanya şehri.Buraya Çin’in Antalya’sı yada Çin’in Havaii’si de diyebiliriz.Bizim turizmcilerin gidip görmesi lazım.Hayallerimizin bile yetişemeyeceği mükemmel turizm kentleri..Şamen’in nüfusu 4 milyon civarında,Sanya ise 2 milyona yaklaşıyor.

Şamen’de bizim boğaz köprüsü gibi enaz 5 köprü var.Altgeçitler,üstgeçitler,hayveyler ve skayveyler harika.Çok düzenli ve planlı bir şehir.Bir planlama merkezi var ki,dünyada eşi yok denebilir.Kentin gelişimini,yaşamını filmlerle,canlı ve ışıklı maketlerle gösteriyorlar.Hayran olmamak mümkün değil.Bu merkezden habersiz kuş bile uçamaz. Öylesine bir yapı ve yaşam disiplini kurmuşlar.

Oteller beş değil enaz 10 yıldızlık.Bir müşterinin rahat etmesi için ne mümkünse yapmışlar,herşey elektronik,her şeyi aynanın üzerinde gezdirdiğiniz parmağınızla ayarlıyorsunuz.Şehrin peyzajı dünyaya nam salmış.Heryer çiçek,heryerde palmiye,hurma ve Hindistan cevizi ağaçları…İki büyük botanik parkları var.Bu parklardan birinde,pek çok ülkenin bitki,çiçek ve ağaçları sergilenmiş.Bir tek Türkiye’nin yok. Yetkililerle görüştük,Muğla’da Çin,Şamen’de ise Türk yeşil dünyası yaratılacak.Biz onlara bitki,çiçek ve ağaçlarımızı yollayacağız,onlar da bize…

Tropik bölge olduğu için nem ve yağış fazla… Bu yüzden her yer yemyeşil.Sanya ise daha da farklı,10 ay denize girip,bütün yıl golf oynanıyor.Bizim Belek gibi bir proje yapmışlar.Birkaç sahaları,etrafında da harika otelleri var.Tatil köylerini de yabana atmamak lazım.Herşey dahil sistemi Çin’e henüz gelmemiş.Bu yüzden oteller iyi çalışıyor,iyi de para kazanıyorlar. Öyle 30-40 dolara kalınacak oda,pansiyon ve apart yok.

Devlet, turizmi inanılmaz ölçülerde destekliyor. Bedava toprak,sıfır faizle kredi,ücretsiz elektrik ve su veriyor.Dünyanın en büyük otel zincirleri koşarak geliyorlar,dev ve modern tesisler,fabrikalar kuruyorlar.Gerek Şamen’de ve gerekse Sanya’da gökdelenler,kentlerin görünümünü Newyork’a çevirmiş.Yabancı sermayeyi el üstünde tutuyorlar. Çin’in komünizmi gitmiş,yerini akılcı bir liberal ekonomi almış.Şöyle bir düşündüm,yatırımcılara çektirdiğimiz çilelere bakıyorum da,biz Çin’den daha komünistiz galiba.

Türkiye hala golfün zararlarını tartışadursun,Çin golf tesislerinin sayısını arttırmak için çırpınıyor. Onların da,bizim de iklimimiz çok müsait.Akılcı politikalarla,her iki ülkede de bütün yıl golf oynanabilir.Para golfte artık,zengin turist golfe meraklı…

Sanya’da yat limanını da ziyaret ettik.Müthiş bir proje yapmışlar.Limanın bir yanını yatlara,diğer bölümünü büyük yolcu gemilerine ayırmışlar.Gemiler gelip gidiyor ama,fazla yatları olmadığı için yat limanı bölümü,şimdilik pek iş yapmıyor gibi.İçinde bizim Kumkapı’daki eski takalara,çektirmelere benzeyen tekneler var.Yurda dönüşümde Sinan Özer gibi başarılı tekne yapımcılarına haber verdim,durumu anlattım.Gidip oralardaki bot-showlara katılmalarını istedim.Bizimkiler bir giderse,çok iş yaparlar ve büyük paralar kazanırlar.