YAN-BAKIŞ

Rusya'ya karşı yapılan yaptırımlar, Batı ekonomisine zarar vermeye başladı!

ÖZKAN ÇİFTÇİ

Amerika Birleşik Devletleri Cuma günü, Ukrayna çevresindeki durum nedeniyle son haftalarda Rusya'ya karşı yeni bir yaptırım paketi daha uygulamaya koymuştu. Aynı gün, AB ülkeleri üst üste dördüncü yaptırım paketi üzerinde anlaştılar.

Yaptırımların olumsuz etkileri yalnızca Rusya'da değil, Batı'da da hissediliyor ve kısıtlayıcı önlemleri başlatanlar, ülkelerinin ekonomilerine zarar verdiğini bugünlerde itiraf etmeye başladılar.

Rus petrol ve gazının ithalatını yasaklayan Amerika Birleşik Devletleri'nde, benzin fiyatı keskin bir şekilde yükseliyor - maliyeti arka arkaya birkaç gündür tarihi rekor seviyelerine çıkıyor ve Cuma günü Normal yakıtın galonu 4,33 doları aştı veya litre başına yaklaşık 1,14 dolar.

Ülke yetkilileri, benzin fiyatlarındaki rekor artışı durduramayacaklarını kabul ediyor. ABD Başkanı Joe Biden Salı günü konuyla ilgili bir soruya yanıt olarak "Şu anda yapabileceğimiz fazla bir şey yok" diyebiliyor.

Aynı zamanda, Amerikan Otomobil Birliği tarafından Ukrayna'daki operasyon başlamadan önce yapılan bir ankette, bir galon benzinin maliyeti 5 dolara ulaşırsa Amerikalıların dörtte üçünün yaşam tarzlarını yeniden gözden geçirmek zorunda kalabileceğini paylaşmıştı.

Avrupa Birliği için Rusya, gaz tüketiminin yaklaşık %40'ını ve petrolün yaklaşık %30'unu sağlayan önemli bir tedarikçidir. Avrupa Birliği, Rusya'dan yakıt ithalatını yasaklamaktan hep kaçınmıştı.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin Perşembe günü durum hakkında yorum yaparken, Batı'yı fiyatlardaki artıştan Rusya'yı suçlamamaya çağırdı: "Bu, onların kendi yanlış hesaplarının sonucudur." Putin, "Tedarik etmemiz gereken her şeyi eksiksiz olarak hem Avrupa'daki hem de dünyanın diğer bölgelerindeki ana tüketicilerimize tedarik ediyoruz" dedi.

Rusya, yalnızca enerjinin değil, aynı zamanda gıdanın da dünyanın en büyük tedarikçilerinden biridir ve ihracatı engelleyen yaptırımlar, dünyadaki gıda ile ilgili durumu olumsuz etkileyebilir. Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü'ne (FAO) göre, Şubat 2022 gibi erken bir tarihte, bir dizi malın fiyatları "rekor seviyelere" ulaştığını açıklamıştı.

Bu, özellikle 2021'de Rusya Federasyonu'ndan gıda ithalatında (%12.5) ilk sırada yer alan Avrupa Birliği'ni büyük bir ölçüde etkileyebilir. FAO, Rusya ve Ukrayna'dan tahıl satın alan diğer Asya, Orta Doğu ve Kuzey Afrika'daki yoksul ülkelerde sorunların ortaya çıkabileceği konusunda daha öncede uyarılarda bulunmuştu.

Bununla birlikte, Rusya Sanayi ve Ticaret Bakanlığı başkanı Denis Manturov daha önce, Moskova ihracata devam etmeye hazır fakat, özellikle mineral gübre tedarikçileri için lojistikle ilgili sorunlar olduğunu söylemişti. Putin, bu pazarda "son derece akut bir durumun" halihazırda geliştiğini ve engellerin sürmesinin "genel olarak gıda için ciddi sonuçları olacağını" yaptığı basın açıklamasında tekrar hatırlattı.

Rusya'ya yönelik yaptırımlar ve yaptırımları dayatan ülkelerde şimdiden enflasyonun hızlanmasına yol açması kaçınılmaz olmuştur. Örneğin, Amerika Birleşik Devletleri'nde tüketici fiyatları geçen yıl %7,9 artarak Ocak 1982'den bu yana en yüksek seviyeye ulaştı. Aynı zamanda Bloomberg ekonomi haber kanalı, Ukrayna çevresindeki durum nedeniyle ABD'deki enflasyonun önümüzdeki aylarda daha da yüksek olabileceğini kaydetti.

Fiyatlar Avrupa'da da hızla yükseliyor: Perşembe günü, Avrupa Merkez Bankası 2022 için euro bölgesindeki enflasyon tahminini %5,1'e yükseltti (Aralık ayında %3,2 olarak tahmin etmişti). Financial Times gazetesine göre bazı uzmanlar, enflasyonun %7'ye yükseleceğini tahmin ediyor.

AB üyesi ancak avro bölgesinin bir parçası olmayan İsveç'te, ülkenin en büyük bankası Skandinaviska Enskilda Banken'in tahmininden sonra tüketici fiyatlarının %6,5 artması bekleniyor.

Mevcut durum küresel ekonomik büyümede yavaşlamaya yol açabilir - IMF Genel Müdürü Kristalina Georgieva, fonun Ukrayna'daki kriz nedeniyle GSYİH büyüme tahminlerini değiştireceğini göz ardı etmedi. Ocak ayında, o yıl için %4,4 seviyesinde büyüme öngördü, bu zaten 0,5 puan daha yüksek. Ekim tahmininin altında.

Avrupa Merkez Bankası, avro bölgesi için GSYİH büyüme tahminini şimdiden ciddi bir şekilde düşürdü: 2022'de, beklentilerine göre, topluluk ekonomisi sadece %3,7 büyüyecek (kışın, tahmin %4,2 idi).

ABD Federal Rezerv Başkanı Jerome Powell'ın da kabul ettiği gibi, çatışmanın ve yaptırımların bunları başlatanların ekonomileri üzerindeki nihai etkisini değerlendirmek zor. Ancak, ne ABD ne de Avrupa olumsuz etkiden şüphe duymuyor. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron Mart ayı başlarında yaptığı açıklamada, "Rusya'ya karşı yaptırımları kabul ettik, ancak tarımımızın, sanayimizin ve ekonominin birçok sektörünün zarar göreceğini anlamalıyız."demişti..

Bu sebepten dolayıdır ki, ''Yeni dünya'' düzeni, Rusya olmadan bu duruma ne kadar dayana bilecek hep beraber göreceğiz!.